«زندگی یک پاکستانی مهم‌تر از کُل افغانستان است»؛ تحقیر مداوم یک ملت

هنوز از خاطر نبرده‌ایم که دانلد ترمپ، رئیس‌جمهوری پیشین ایالات متحده‌ی امریکا، به‌صورت کنایه‌آمیزی گفته بود «من می‌توانم جنگ افغانستان را در ده روز به‌پایان برسانم، فقط نمی‌خواهم ده میلیون آدم را بکُشم»، تحقیری‌که اولین و آخرین تحقیرِ ملت و مردمی نبوده‌است که تاکنون موفق به دفاع از خود و حقوق انسانی و اولیه‌ی خود نبوده‌اند. اخیراً در واکنش به درگیری‌ها و تنش‌های اخیر مرزی میان رژیم طالبان و دولت پاکستان، رئیس ستاد ارتش پاکستان گفته‌است که «زندگی یک پاکستانی مهم‌تر از کُل افغانستان است.» این توهین صریح بلندپایه‌ترین نظامی پاکستانی را بایست به‌گوش کسانی خواند که دم از «اخوت و برادری اسلامی» می‌زنند و هنوز هم باور دارند که پاکستان، ایران یا هرکشوری اسلامی دگری «ملتِ برادری»ست که اندیشه‌ی برادرانِ خود در این سوی مرز را دارد.

واقعیت تلخ اما پذیرفتنی‌ای است که افغانستان، کشوری‌ست که حداقل در سه دهه‌ی اخیر «مضحکه»ی جهان و یکی از تحقیرشده‌ترین کشورهای جهان بوده‌است. همین واقعیت که نصف جمعیت انسانی‌ این کشور نمي‌توانند درس بخوانند، یا کار کنند و یا اختیار پوشاکِ – مطابق با شرع و اسلام – خود را داشته‌باشند، تحقیری‌ست که تاریخ تمدن بشری هرگز فراموش نخواهد کرد و چند نسل بعد از یادآوری این تاریخ، این گستره‌ی گندیده‌ی واقعیت اجتماعی در این بازه از تاریخ افغانستان شرمسار خواهند بود.

واقعیت در این کشور چنان پست و فروتبارانه شده‌است که ما پاسخی در برابر این تحقیرها نداریم، چه می‌توانیم گفت؟ آیا ما، کسانی‌که «طالبان» را، این گروه جانیِ تحت تعقیبِ و درس‌نخوانده و واپس‌گرا و افراطی را به‌عنوان حاکمان در این جامعه پذیرفته‌ایم، می‌توانیم به پاکستانی‌ها و ترمپ و هرکسی که این خاک را به‌استهزا می‌گیرد پاسخی داشته باشیم؟ از اقتصاد ورشکسته‌ی این کشور شروع تا فسادهای گسترده‌ی اخلاقی و اداری و ساختاری، همه و همه شاهدی بر همین‌اند که این کشور، در تاریک‌ترین روزهای تاریخ جمعی خویش به‌سر می‌برد و اگر کسی – چه با خنده و چه با ترحم – به ما بگوید که چه تیره‌بختانِ سیه‌روزی هستیم، واقعیت را گفته‌است و ما نمی‌توانیم چیزی به او بگوییم.