تا به حال در مورد سردترین سیاره شنیدهاید؟ آیا میدانید به کدام سیاره «کهنترین ارباب آسمانها» میگویند؟ سیارهی اورانوس که هفتمین سیارهی دورتر از خورشید و سومین سیارهی بزرگ در منظومهی شمسی ما است. اینبار در این سفر آسمانی دگر شما را میبریم به سردترین سیاره تا در مورد ویژگیها و عجایب این سیارهی کهن بیشتر بدانید. پس در این سفر تا انتها با ما باشید.
اورانوس سردترین سیاره
اورانوس هفتمین سیارهی دورتر از خورشید و پساز مشتری و زحل، سومین سیارهی بزرگ در منظومهی شمسی است. این سیاره بهدلیل این که نزدیک به ۸۰ درصد از جرم آن ترکیبی از آب، متان و یخ آمونیک است و همچنین درجهی حرارت آن -۲۲۴ سلیسیوس بوده به «غول یخی» معروف است و از همین لحاظ «سردترین سیاره» در میان دگر سیارههای نظام شمسی ما است. این سیارهی غول یخی را میتوان با چشم غیرمسلح دید و مدتها بهدلیل تاریکی و مدار کُند، با ستاره اشتباه گرفته میشد.
اورانوس یعنی «کهنترین ارباب آسمانها»
این سیارهی سرد قرار بود پساز کشفش توسط ستارهشناس بریتانیایی ویلیام هرشل بهنام «جورجیوم سیدوس» یعنی پادشاهِ جورج سوم نامگذاری شود؛ ولی به پیشنهاد ستارهشناس یوهان الرت بُده، اسم این سیارهی یخی از خدای آسمان یونانی گرفته شد و بهنام اورانوس یعنی کهنترین ارباب آسمانها نامگذاری شد.
اورانوس چهار برابر از مین پهنتر است و اگر زمین را به اندازهی یک سکه در نظر بگیریم، اورانوس تقریباً به اندازهی یک توپ بیسبال است. یک روز در این سیارهی سر حدود ۱۷ ساعت طول میکشد و در حدود ۸۴ سال زمین، بهدور خورشید یک دور کامل میزند.
اورانوس نخستین سیاره است که توسط تلسکوپ کشف شد
سیارهی اورانوس نخستین سیارهی است که توسط ستاره شناس بریتانیایی «ویلیام هرشل» توسط تلسکوپ در سال ۱۷۸۱ میلادی کشف شد. هر چند او فکر میکرد که این سیاره یک ستارهی دنبالهدار باشد؛ ولی دو سال بهخاطر مشاهدات ستاره شناس دگر به اسم «یوهان ابرت بُده» بهعنوان یک سیارهی جدید در منظومهی شمسی شناخته شد. جالب است بدانید که ویلیام تلاش میکرد که اسم این سیاره را بهنام جورجیوم سیدوس یعنی پادشاه جورج سوم بگذارد؛ اما به پیشنهاد یوهان به نام اورانوس که برگرفته از خدای یونانی آسمان است، گذاشته شد و تنها سیارهی است که بهجای یک خدای رومی به نام خدای یونانی نامگذاری شده است.
آبوهوا در اورانوس غیر عادی است
ویژگی شیب محوری در این سیارهی سرد، باعث ایجاد آبوهوای غیرمعمول شده است. طوفانهای عظیم بهاری و تابستانی و باران الماس از مشخصهی این آبوهوا است. طوفان بهاری زمانی رخ داد که پساز سالها برای نخسینبار نور خورشید به برخی مناطق این سیاره رسید و باعث گرم شدن جو آن شد. و طوفانهای تابستانی این سیاره زمانی رخ داد در نزدیکترین فاصله با خورشید قرار گرفت.
باران الماسی هم نظر به مشاهدات دانشمندان، وقتی کربن و هایدروجن تحت فشار شدید گرما و فشار در اعماق جو این سیاره فشرده میشود، الماس را تشکیل میدهد. سپس به سمت پایین فرو میرود و در نهایت در اطراف هستهی این سیاره قرار میگیرد.
اورانوس سومین سیاره با بیشترین قمر است
سیارهی اورانوس پساز زحل و مشتری، سومین سیارهی است که با ۲۸ قمر بیشترین قمر را دارا میباشد. برخلاف قمرهای دگر سیارههای منظومهی شمسی که براساس اساطیرهای رومی و یونانی نامگذاری شده بودند، اسم قمرهای اورانوس برگرفته از شخصیتهای آثار چون ویلیام شکسپیر و الکساندر پاپ میباشند.
به نظر میرسد تمام قمرهای داخلی این سیارهی یخی تقریباً نیمی از یخ، آب و سنگ هستند و ترکیب قمرهای بیرونی آن تا هنوز ناشناخته مانده است. اوبرون و تیتانیا بزرگترین قمرهای این سیاره هستند که برای نخستینبار توسط ویلیام هرشل کشف شدند.
حلقههای اورانوس
اورانوس دارای دو مجموعه حلقه است که سیستم داخلی این حلقهها بیشتر از حلقههای باریک و تاریک تشکیل شده در حالیکه سیستم خارجی آنها از دو حلقهی دورتر تشکیل شده است. در مجموعه دانشمندان ۱۳ حلقه در اطراف این سیارهی یخی شناسایی کردند. این حلقهها با اسمهای یونانی و عدد چون زتا، ۴، ۵، ۶، آلفا، بتا، اِتا، گاما، دلتا، لاندا، اپسلیون، نو و مو معرفی میشوند.
آیا زندگی در اورانوس ممکن است؟
همانطور که یادآوری شدهایم، این سیارهی گازی که جرم آن از مایع متراکم داغی از مواد یخی آب، متان و آمونیک تشکیل شده، زندگی در آن ناممکن است و همچنین این سیارهی یخی همانند سیارهی زحل سطح واقعی ندارد.
فضاپیمای وویجر ۲ ناسا نخستین و تنها فضاپیمایی است که از این غول یخی بازدید کرد. اگر چه در حال حاضر هیچ فضاپیمایی در راه اورانوس وجود ندارد، ستارهشناسان همواره با استفاده از تلسکوپ هابل و کل این سیاره را زیر نظر دارند. اورانوس واقعا یک سیاره جذاب با اسرار فراوان است و هنوز پرسشهای زیادی در مورد آن بدون پاسخ ماندهاند.
اینجا میرسیم بهپایان سفر کوتاه ما و امیدواریم ویژگیهای این سیارهی یخی برایتان آموزنده و جالب بوده باشد؛ تا سفر آسمانی بعدی و دوری از دغدغههای زمینی به قصد شناختن آسمان روشن بدرود.
