مجلس نمایندگان هند لایحهی بحثبرانگیز اصلاح قوانین مربوط به املاک وقفی را که توسط دولت پیشنهاد شده بود، تصویب کرد. این لایحه که با هدف تغییر مدیریت بنیادهای خیریهی اسلامی (وقف) ارایه شده، اکنون در انتظار بررسی مجلس سنا و تایید رییسجمهوری هند برای تبدیل شدن به قانون است. این در حالی است که اکثر مسلمانان هند با این لایحه مخالف هستند.
بحث دربارهی این لایحه از روز چهارشنبه آغاز شد و پس از آن، بامداد پنجشنبه با رایگیری، مرحلهی نخست آن به پایان رسید. حزب حاکم بهاراتیا جاناتا، با حمایت متحدانش توانست ۲۸۸ رای موافق در برابر ۲۳۲ رای مخالف کسب کند. اما اپوزیسیون به رهبری حزب کانگرس، این لایحه را «غیرقانونی و تبعیضآمیز» خواند.
راهول گاندی، رهبر اپوزیسیون، در شبکهی اجتماعی ایکس این طرح را «حمله به قانون اساسی، ابزاری برای به حاشیه راندن مسلمانان و سلب حقوق مالکیت آنها» توصیف کرد و هشدار داد که این اقدام میتواند زمینهساز هدفگیری دیگر جوامع در آینده باشد.
از سوی دیگر، مسلمانان هند همچنان نگراناند که این قانون به دولت ملیگرایهندو اجازه دهد تا کنترول بیشتری بر املاک آنها پیدا کند.
منتقدان تاکید دارند که «این تغییر میتواند به سلب مالکیت مسلمانان منجر شود.»
از سوی دیگر موافقان ادعا کردهاند که «این بناها بر ویرانههای معابد هندوها ساخته شدهاند.»
این ادعا در دادگاهها در حال بررسی است و این قانون ممکن است به پیچیدگی این منازعات بیفزاید.
دولت اما مدعی است که این لایحه به «مبارزه با فساد در املاک وقف، کمک میکند.»
آمیت شاه، وزیر داخله هند، تاکید کرد که حضور غیرمسلمانان «صرفاً برای نظارت بر اجرای قانون و استفادهی صحیح از کمکهای اهدایی است و دخالتی در امور مذهبی نخواهد داشت.»
وقف چیست؟
وقفها بنیادهای خیریهی سنتی اسلامی هستند که در آنها اموال؛ اغلب زمین بهطور دایم، برای اهداف مذهبی یا خیریه اختصاص مییابد و قابل فروش یا انتقال نیست.
این املاک درهند، شامل 872 هزار ملک در 405 هزار هکتار زمین، با ارزش تقریبی ۱۴.۲۲ میلیارد دالر است.
بسیاری از این املاک که قدمتی چندصد ساله دارند، برای مساجد، مدارس دینی، آرامگاهها و یتیمخانهها استفاده میشوند و از نظر تاریخی و اجتماعی جایگاه ویژهای دارند.
همچنان یکی از جنجالیترین بخشهای این لایحه، الزام هیاتهای وقف به دریافت تاییدیه از مقامات منطقهای برای اثبات مالکیت املاک است. این در حالی است که بسیاری از املاک وقفی، از جمله مساجد و زیارتگاههای تاریخی، فاقد اسناد رسمی هستند، زیرا قرنها پیش بدون ثبت قانونی اهدا شدهاند. قابل تذکر است که ماه گذشته، کمیسیون آزادی مذهبی بینالمللی ایالات متحده در گزارش سالانهی خود اعلام کرد که شرایط آزادی مذهبی در هند «همچنان رو به وخامت است» و مودی و حزبش در جریان کارزار انتخاباتی سال گذشته «اظهارات نفرتپراکنانه و اطلاعات نادرست علیه مسلمانان و دیگر اقلیتهای مذهبی» را ترویج کردهاند.