مرحلهی نخست آتشبس میان اسراییل و حماس پس از 6 هفته در حالی به پایان رسید که گفتوگوهای طرفین در قاهره بر سر مرحلهی دوم این توافق به نتیجهای نرسیدهاست. از سوییهم، این آتشبس شکننده که از 19 جنوری آغاز شده بود، نتوانسته زمینهای برای صلح پایدار فراهم کند و اکنون «اختلافات عمیق» میان اسرائیل و حماس، آیندهی این فرایند را در هالهای از ابهام قرار داده است.
بربنیاد گزارش الجزیره، اسراییل پیشنهاد داده است که مرحلهی نخست آتشبس برای «شش هفتهی دیگر تمدید شود»، اما حماس با این پیشنهاد «مخالفت» کرده و خواستار اجرای مرحلهی دوم آتشبس شدهاست که شامل پایان دایمی جنگ، خروج کامل نیروهای اسرائیلی از نوار غزه و آزادی تمامی گروگانها میشود.
حماس در بیانیهی امروز خود اعلام کرد که «اسرائیل با این پیشنهاد قصد دارد زمان بخرد و پس از آزادی اسیران خود، حملات نظامی به غزه را از سر بگیرد.» این گروه همچنین اسرائیل را متهم کرد که «از تعهد خود برای پایان دادن به جنگ و عقبنشینی کامل از غزه شانه خالی میکند.»
از سوی دیگر، بر اساس گزارشهای رسانهی اسرائیلی «تایمز آف اسرائیل»، بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، قرار است بهزودی با کابینهی امنیتی خود نشستی برگزار کند تا دربارهی گامهای بعدی تصمیمگیری شود. این نشست در حالی برگزار میشود که فشارهای داخلی از سوی جناح راست افراطی دولت نتانیاهو برای ازسرگیری جنگ افزایش یافته است. همزمان، گزارش نشریهی از «هارِتز» اسرائیل حاکی از آن است که بسیاری از مردم در اسرائیل و غزه امیدوار به تمدید آتشبس هستند، اما مشخص نیست که آیا نتانیاهو به خواست عمومی توجه خواهد کرد یا به فشارهای جناح افراطی تن خواهد داد.
مرحلهی نخست آتشبس، که با میانجیگری مصر، قطر و ایالات متحده به دست آمد، طی ۴۲ روز گذشته شاهد تبادل ۳۳ گروگان اسرائیلی، از جمله ۸ جسد، با نزدیک به دوهزار زندانی فلسطینی بود. آخرین تبادل در روزهای پایانی این مرحله شامل تحویل اجساد چهار گروگان توسط حماس و آزادی صدها زندانی فلسطینی بود که با نظارت صلیب سرخ انجام شد. با این حال، حماس اعلام کرده که بدون تضمین برای اجرای مرحلهی دوم، از جمله پایان جنگ، حاضر به ادامهی آزادی گروگانها نیست.
با پایان یافتن این دورهی ۴۲ روزه، تنشها بار دیگر در منطقه بالا گرفته است. به گزارش آسوشیتد پرس، مذاکرات در قاهره که از روز پنجشنبه آغاز شده بود، با حضور نمایندگان اسرائیل، حماس، قطر و ایالات متحده، تا امروز به بنبست رسیده است. حماس تاکید دارد که هرگونه تمدید آتشبس باید با تعهد روشن اسرائیل به خروج کامل از غزه و توقف دائمی درگیریها همراه باشد، اما نتانیاهو همچنان بر هدف خود برای «نابودی تواناییهای نظامی و حکومتی حماس» پافشاری میکند، هدفی که به گفتهی تحلیلگران، با شرایط پیشنهادی حماس در تضاد است.
از سوی دیگر، گاردین به نقل از منابع مصری گزارش داده که اسرائیل در تلاش است با تمدید فاز نخست، زمان بیشتری برای برنامهریزی راهبردی خود به دست آورد، اما حماس این اقدام را «فریبکارانه» خوانده و هشدار داده که در صورت عدم پیشرفت، ممکن است آتشبس بهطور کامل فروبپاشد.
اکنون، با اتمام این مهلت، نگاهها به تصمیم کابینهی امنیتی اسرائیل و واکنش احتمالی حماس دوخته شده است. گزارش نیویورک تایمز از آمادهباش نظامی اسرائیل در جنوب این کشور خبر میدهد، در حالی که واشنگتن پست به نقل از مقامات امریکایی مینویسد که دولت بایدن همچنان امیدوار به میانجیگری برای جلوگیری از بازگشت به جنگ تمامعیار است. با این وجود، اختلافات عمیق میان طرفین و فشارهای سیاسی داخلی در اسرائیل، احتمال ازسرگیری درگیریها را بیش از پیش تقویت کرده است. این وضعیت نهتنها آیندهی گروگانهای باقیمانده و مردم غزه را در معرض خطر قرار داده، بلکه بار دیگر شکنندگی صلح در منطقه را به نمایش گذاشته است.