امروز، بیستویکم آذرماه، سومین سالروز درگذشت چهرهی برجستهی ادبی و فرهنگی و بزرگترین نویسندهی معاصر ادبیات داستانی در افغانستان، محمداعظم رهنورد زریاب است. «زر زیر خاک خفته»ای که آثار ارزشمند و مغتنم بسیاری آفرید و از طریق این آثار، تاثیر مهمی را بر جامعهی فرهنگی ما و سنت ادبیات داستانی ما، برجای نهاد. پابلیک تریبون بهپاسِ چند دهه زحمت و تقلای این نویسنده برای اعتلای فرهنگ و زندهکردنِ ارج دانش در این خاک، شمارهی ویژهای را برای گرامیداشت از میراث ایشان منتشر میکند.
قبل از هرچیزی باید بهخاطر آورد که زریاب، دگر نهتنها یک «نویسنده»ی مهم و موثر است، بلکه اینک تبدیل به یک نماد فرهنگی نیز شدهاست. نماد فرهنگیای که آثار، نگرش و شخصیت او بهخودی خود برعلیه «ضدفرهنگی» که اکنون در افغانستان بهقدرت رسیدهاست، ایستادگی میکند. و مهمترین نتیجهی میراث ادبی زریاب را میتوان همین ایستادگی میراث او در برابرِ کنشهای فرهنگگریز و فرهنگستیز از سوی گروههای بیسواد و دشمنِ دانش در افغانستان دانست. میراث مردیکه در تمامِ زندگی «توتم» خود را «قلم» دانست و با همین قلم، هم زندگی کرد و هم رزمید. و این نشنیدهی گوش مردمان جامعهای است که هماره با باروت و تفنگ تاریخشان رقم خوردهاست.
زریاب صورتِ صلح و مبارزهی ژرف فرهنگیست. مبارزهای که در گذر دههها نتیجهی خود را خواهد داد اما نتیجهای بهمراتب عمیقتر و بنیادیتری از مبارزهی مسلحانه، مبارزهای که ریشههای بحرانها را نشانه میگیرد و بیآنکه یک «استبداد» را جانشین «استبداد» دگری بکند؛ سعی در درک دقیق و درست ریشهی بحران داشته و همت خود را معطوف میکند به حل همان ریشه، زیرا حتا اگر مبارزهی مسلحانه بهپیروزی برسد و موفق به براندازی حاکمان امروزی گردد، این شیوهی مبارزه نهایتاً به بازتولید خشونت منتج میشود و بحرانهای عمیق اجتماعی را و تضادهای حلناشده و گرههای ناگشوده را بهحال خویش وامینهد.
پاسداری از میراث زریاب میتواند تمرینی باشد برای جامعهی ما تا دگر، نه مردان تفنگ و کشتن را، بلکه مردان قلم و نوشتن را بزرگ بدارند و بهنیکی یاد کنند، تا بزرگی در این جامعه دگر هممعنای «قاتل» بودن و آلوده بودن دستهای کسان به خون کسانی دگر نباشد.
تلویزیون دیار از سوی شماریاز «خبرنگاران در تبعید» افغانستان پایهگذاری شدهاست. اینرسانه هماکنون روی پایگاههای دیجیتال، رویدادهای افغانستان و جهان را به زبانهای فارسی، پشتو و انگلیسی روایت میکند و در نظر دارد تا بهزودی پخش زندهی اینترنتی و ماهوارهای اش را نیز آغاز کند.