کتاب‌خانه‌ی مجلس عوام بریتانیا به تاز‌گی گزارشی با عنوان «مروری بر عملیات نظامی بریتانیا در افغانستان؛ هزینه‌ها، تلفات و وضعیت پناهندگان» نشر کرده‌است.
این گزارش به جزئیات عملیات نظامی بریتانیا در افغانستان در میان سال‌های ۲۰۰۱ تا ۲۰۲۱ پرداخته و آن‌را «پرهزینه‌ترین و پیچیده‌ترین» ماموریت‌های نظامی تاریخ معاصر این کشور خوانده‌است.
این گزارش همچنان به آمار تلفات، هزینه‌ها، عملیات‌های هوایی و وضعیت پناهندگان افغانستان در این کشور پرداخته‌است.
در این گزارش آمده که در ماموریت بریتانیا در افغانستان، بیش از ۱۵۰ هزار نیروی نظامی این کشور اجرا وظیفه کردند و در مجموع ۴۵۷ تن از آنان جان‌های خود را از دست دادند. بر بنیاد این گزارش بیشترین تلفات در سال‌های ۲۰۰۹ و ۲۰۱۰ و زمانی رخ داده‌است که نیروهای بریتانیایی در ولایت هلمند مستقر بودند. از این شمار بر بنیاد معلومات گزارش، ۴۰۵ تن بر اثر «اقدامات خصمانه» کشته شده‌‌اند.
در گزارش همچنین آمده که ۶۱۶ تن دگر از این نیروها در جریان این سال‌ها به‌گونه‌ی «جدی یا بسیار جدی» زخم برداشته‌اند.
در گزارش همچنان هزینه‌ی مالی عملیات‌های بریتانیا در افغانستان در حدود ۲۲.۹ میلیارد پوند در «ارزش اسمی» و ۳۲.۸ میلیارد پوند در قیمت‌های سال ۲۰۲۴ تخمین زده شدهاست. اوج هزینه‌ها به گفته‌ی این گزارش در میان سال‌های ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۰ بوده و در سال ۲۰۰۹ و ۲۰۱۹ به ۵.۶ میلیارد پوند رسیده‌است. در گزارش اما اضافه شده که پس از پایان عملیات جنگی در افغانستان در سال ۲۰۱۴، هزینه‌های «نظامی» این کشور در افغانستان به حدود ۱۰۰ میلیون پوند در سال کاهش یافت.
در باره‌ی عملیات‌های هوایی بریتانیا در افغانستان در این گزارش آمده که نیروی هوایی سلطنتی بریتانیا طی این سال‌ها در مجموع ۱۴,۴۶۷ ماموریت پروازی در این کشور انجام داده‌است. در ابتدا با استفاده از هواپیماهای «هریَر» اما از سال ۲۰۰۹ به بعد با بهره‌گیری از هواپیماهای «تورنادو» و پهپادهای «ریپر».
در این گزارش همچنین در باره‌ی وضعیت پناهندگان افغانستان در بریتانیا گفته شده که در میان سال‌های ۲۰۰۱ تا جون ۲۰۲۴، حدود ۸۷,۶۰۰ درخواست پناهندگی از شهروندان افغانستان در بریتانیا ثبت شدهاست. از این شمار به گفته‌ی این نهاد، ۴۳,۵۰۰ درخواست در ابتدا پذیرفته شدند.
بیشترین شمار درخواست‌های پناهندگی شهروندان افغانستان به گفته‌ی این نهاد در سال ۲۰۲۲ ثبت شدهاست، حدود ۱۱,۴۰۰ درخواست؛ که شهروندان افغانستان را به دومین گروه بزرگ درخواست‌کنندگان پناهندگی بعد از آلبانیایی‌ها در این کشور تبدیل کرد. این مرکز افزوده که بین سال‌های ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۳ حدود ۳۶,۰۰۰ پناه‌جوی دیگر افغانستان از طریق برنامه‌های بشردوستانه وارد بریتانیا شدند.
پس از حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ در امریکا، این کشور و بریتانیا همراه با نیروهای ائتلاف، عملیات نظامی را در افغانستان با هدف پیکار با گروه‌های «هراس‌افگن» آغاز کردند. در دسامبر همان سال، سازمان ملل استقرار نیروی امنیتی بین‌المللی (آیسف) را برای تامین امنیت در کابل و بازسازی افغانستان تایید کرد. در ۲۰۰۳، ناتو فرماندهی (آیسف) را برعهده گرفت و این ماموریت در نهایت به سراسر کشور گسترش یافت.
در ۲۰۱۴، عملیات‌های جنگی این نیروها در افغانستان پایان یافت و مسئولیت امنیت به نیروهای امنیتی و دفاعی افغانستان واگذار شد. پس از آن، ناتو به ماموریت غیرجنگی «حمایت قاطع» تغییر جهت داد.
مأموریت بریتانیا در افغانستان، با تمام دست‌آوردها و چالش‌هایش، هزینه‌های انسانی و مالی فراوانی برای این کشور به همراه داشته‌است. این ماموریت، هم‌زمان با چالش‌های فراوان، اثرهای ژرفی بر سیاست‌های داخلی و خارجی بریتانیا نیز داشته‌است. وضعیت کنونی افغانستان، با حاکمیتی تحت کنترل طالبان که هنوز توسط جامعه جهانی به رسمیت شناخته نشده، همچنان توجه جهانی را به خود جلب می‌کند.
کتاب‌خانه‌ی مجلس عوام بریتانیا که این گزارش را تهیه کرده، یک نهاد پژوهشی و اطلاعاتی تخصصی است که زیر نظر مجلس عوام بریتانیا فعالیت می‌کند. تاریخچه‌ی این کتاب‌خانه به قرن نوزدهم بازمی‌گردد، زمانی که در ابتدا به عنوان یک کتاب‌خانه‌ی سنتی برای نمایندگان تاسیس شد. اما با گسترش نیازها و تحولات مدرن، این نهاد به مرور به یک مرکز تخصصی پژوهش و تحلیل تبدیل شد که عمدتاً به عنوان یک نهاد مشاوره‌ای برای نمایندگان مجلس و کارکنان آن‌ها عمل می‌کند. با این حال، نام تاریخی آن همچنان حفظ شده است.
