اخراج پناه‌جویان؛ بحرانِ نو رسیده‌ي افغانستان

براساس آماری که مقام‌های طالبان منتشر کرده‌اند، دولت پاکستان در هفته‌ی گذشته، دست‌کم ۱۲ هزار پناه‌جوی اهل افغانستان در آن کشور را که مدارک قانونی سفر به آن کشور را نداشته‌اند، از پاکستان اخراج کرده‌است. اقدامی‌که با واکنش‌های تند داخلی و خارجی روبه‌رو شده‌است،‌ از سویی سازمان عفو بین‌الملل این اقدام را «نقضِ حقوق بشر» خوانده‌است و از سویی‌دگر سازمان ملل متحد از پیامدهای این اخراج اجباری، هشدار داده‌است.

نکته‌ای که در این مورد نباید از خاطر برد که این است که افغانستان در همین حالِ حاضر، با چندین بحران جدی و مهم بشری، فرهنگی و اقتصادی روبه‌رو است و رژيم حاکم در کابل از همان بدو پیدایش و قدرت‌گیری خویش به‌تکرار و تاکید ثابت کرده‌است که توانایی مدیریت هیچ بحرانی از بحران‌های مهم و متعددی را که افغانستان درگیر آن‌هاست، ندارد. این رژیم،‌ نه‌تنها توانایی حل بحران‌ها و تضادهای حاضر جامعه را نداشته‌است و ندارد، بلکه حتا به تعداد این بحران‌ها به‌صورت پیوسته افزوده‌است. مثلاً فاجعه‌ی در حال وقوعِ آموزش زنان و دختران در افغانستان، دسته گلِ تازه‌ای‌ست که این رژیم از روزگار به‌قدرت رسیدنِ خود به آب داده‌است و تاکنون هم خبری از تدبیری برای این بحران نیست.

اما وجه بحرانی اخراج این پناه‌جویان چیست؟ مهم‌ترین چیزی‌که می‌تواند مایه‌ی وحشت جهان و رژیم افغانستان در این مورد باشد، این است که پناه‌جویان اخراج‌شده از پاکستان حالت یک پرسش‌نماد را در افغانستان خواهند داشت. به این صورت که از چندوچون کار کردن و کار نکردن آن‌ها شروع، تا همه‌چیزِ زندگی این انبوهِ در حالِ اخراج شدن، برای همگان – من‌جمله خود آنان – مبهم و ناروشن است. این‌که آن‌ها در کجا ساکن خواهند شد و مسئله‌ی مهم اسکان این‌همه آدم، این‌که اقتصاد ورشکسته و بحرانی این کشور چگونه آن‌ها را دل خویش جا خواهد داد و این‌که اگر این جمعیت‌های در حالِ سرازیر شدن به افغانستان، نتوانند به ضروریات اولیه‌ی زندگی برسند چه خواهند کرد و احتمال شوریدنِ آن‌ها برعلیه رژیم یا متوسل شدن آن‌ها به راه‌های جنایت‌بار برای پیدا کردن نان، همگان امکان‌هایی استند که نباید آن‌ها منتفی شمرد.