ادارهی بازرس ویژهی ایالات متحده برای بازسازی افغانستان (سیگار) در واپسین گزارش ربعوار خود به کانگرس امریکا اعلام کرد که برای نخستین بار در ۲۴ سال پسین، ایالات متحده تمامی کمکهای خود به افغانستان را قطع کرده و به این ترتیب فصل طولانی «حضور و مشارکت» امریکا در این کشور پایان یافته است. این گزارش تأکید میکند: «آنچه از این پس در افغانستان رخ خواهد داد، به مردم افغانستان بستگی دارد.»
این نهاد که در آستانهی توقف فعالیت خود قرار دارد، در جمعبندی ماموریتش، فساد گسترده و سوءمدیریت را از عوامل اصلی ناکامی برنامههای بازسازی امریکا دانسته و تاکید کرده است که دستکم ۲۴ میلیارد دالر از منابع مالی مالیاتدهندگان امریکایی در پروژههای افغانستان هدر رفته است.
واکنشها به این تحول در میان مردمان کشور اما متفاوت اند. منتقدان میگویند قطع کمکها، فرار مسئولیت امریکا در قبال وقایع افغانستان است و اقتصاد و خدمات اساسی افغانستان را که هماکنون با بحران شدید انسانی و فقر گسترده روبهرو است، بیش از پیش تحت فشار قرار میدهد. این شمار میافزایند که چنین اقدامی در عمل، مردم عادی را مجازات میکند، در حالیکه ساختار طالبان همچنان پابرجاست. آنها همچنین هشدار میدهند که توقف کمکها ممکن است فضای بیشتری برای فعالیت گروههای هراسافگن و گسترش قاچاق مواد مخدر ایجاد کند.
در مقابل، حامیان این تصمیم استدلال میکنند که ادامهی کمکها در شرایط کنونی تنها به تقویت طالبان میانجامد؛ زیرا این گروه کنترول کامل نهادهای مالی و اجرایی افغانستان را در دست دارد و بخش قابل توجهی از منابع کمکی بهطور مستقیم یا غیرمستقیم به دست طالبان میرسد. از نگاه این شمار، قطع کمکها میتواند فشار سیاسی و اقتصادی بر طالبان وارد کند و احتمالاً آنان را به تغییر رفتار وادارد.
تحلیلگران مستقل نیز این تحول را نقطهی عطفی در سیاست امریکا نسبت به افغانستان میدانند؛ کشوری که پس از دو دهه جنگ و بازسازی، اکنون عملاً مسئولیت آیندهاش به خود مردم سپرده شده است. با این حال، پرسش اصلی همچنان پابرجاست: آیا جامعهی بینالمللی، حتی پس از توقف کمکهای مستقیم امریکا، نقشی محتاطانه برای جلوگیری از فروپاشی کامل اقتصادی و انسانی افغانستان ایفا خواهد کرد؟ و مهمتر از آن، آیا مردم افغانستان خواهند توانست در نبود کمک بیرونی، سرنوشت خود را به دست بگیرند و آیندهای متفاوت برای کشورشان بسازند؟