سازمان عفو بینالملل در بیانیهای تازه، نسبت به موج نگرانکنندهی «ناپدیدسازی اجباری» فعالان بلوچ در ایالت بلوچستان و دیگر مناطق پاکستان ابراز نگرانی کرده و آن را بخشی از یک الگوی هدفمند برای سرکوب صدای معترضان دانست.
در این بیانیه آمده که محجبین بلوچ، دانشجوی دانشگاه بلوچستان، از تاریخ ۲۹ می امسال ناپدید شده و خانوادهاش هیچ خبری از او در دست ندارند. تنها چند روز پیش از آن، در ۲۴ می، برادر او یونس بلوچ نیز توسط نیروهای امنیتی بازداشت و سپس ناپدید شد. با گذشت بیش از دو هفته از این رویدادها، هیچ نهاد رسمی پاکستانی حاضر به پذیرش مسئولیت یا ارائهی اطلاعات دربارهی سرنوشت این خواهر و برادر نشده است.
عفو بینالملل گفته که فشار بر دانشجویان بلوچ پس از اعتراضات گسترده در کویته تشدید شده است؛ اعتراضاتی که در پی آن، فعالانی چون مهرنگ بلوچ بازداشت شدند. در جریان همین موج سرکوب، جاوید مسافر بلوچ، دانشجوی حقوق دانشگاه کراچی، در ۲۳ اپریل سال جاری میلادی در پی یورش مشترک نیروهای پولیس و اداره ضدهراسافگنی به خانهاش ناپدید شد. بهگفتهی شاهدان، او در برابر خانوادهاش بازداشت شده، اما تاکنون خبری از وضعیت یا مکان نگهداریاش به دست نیامده است.
گهرام اسحاق، یکی دیگر از دانشجویان بلوچ، نیز در ۲۴ اپریل، در برابر شفاخانهی ملکی کویته ربوده شدهاست. گزارشها حاکی است که او نیز مانند دیگران بدون حکم قانونی بازداشت شده و از آن زمان ناپدید است.
عفو بینالملل با اشاره به این موارد، از دولت پاکستان خواسته است که بیدرنگ مکان نگهداری این دانشجویان را فاش کرده، آنان را آزاد کند و تحقیقات مستقلی دربارهی این حوادث انجام دهد. به باور این نهاد حقوق بشری، ناپدیدسازی اجباری در پاکستان، بهویژه در بلوچستان، به یک ابزار نظاممند برای خاموشکردن مخالفان بدل شدهاست.
این سازمان همچنین هشدار داده که این اقدامات، نقض آشکار تعهدات بینالمللی پاکستان در زمینهی حقوق بشر است و ادامهی چنین روندی، اعتماد به دولت و نهادهای آن را بیش از پیش خدشهدار خواهد کرد.
این سازمان دو ماه پیش نیز، به دنبال بازداشت مهرنگ بلوچ، بازداشت وی را «نقض حقوق بشر» عنوان کرده بود. ملاله یوسفزی، برندهی جایزهی نوبل صلح نیز در تایید این موضوع، از وی پشتیبانی کرد و وی را «صدای میلیونها تن که نمیتوانند صدای خود را بُلند کنند»، دانست.
بیشتر بخوانید: زنی در خط ایستادگی»؛ مهرنگ بلوچ کیست؟
سیاست ناپدیدسازی اجباری در پاکستان، بهویژه علیه اقلیت بلوچ، رویکردی ریشهدار و امنیتمحور است که از اوایل دههی ۲۰۰۰، همزمان با افزایش فعالیتهای استقلالطلبانه و ملیگرایانه در بلوچستان، شدت گرفت. نهادهای امنیتی پاکستان، بهجای پیگیری گفتوگو و پاسخگویی سیاسی، این اعتراضها را تهدیدی برای تمامیت ارضی تلقی کردهاند و در واکنش، به بازداشتهای مخفی، شکنجه و ناپدیدسازی روی آوردهاند. این سیاست که تاکنون با مصونیت کامل برای عاملان همراه بوده، صدای نهادهای مدافع حقوق بشر را بیش از پیش بلند کردهاست.