بهمناسبت روز جهانی آموزش، شبکهی مشارکت سیاسی زنان افغانستان طی اعلامیهی گفتهاست که در نظام طالبان هشتاد درصد از دختران واجد شرایط از آموزش و تحصیل محروم هستند و بیش از سی درصد دختران به آموزش ابتدایی دسترسی ندارند.
روز چهارشنبه، ۴ دلو/ بهمن( ۲۴ جنوری) برابر بود به روز جهانی آموزش. در متن اعلامیه چنین آمدهاست: «روز جهانی آموزش بهمناسبت تأکید بر حق آموزش برای همهی افراد، بهخصوص زنان و دختران، برگزار میشود. این روز فرصتی است تا به اهمیت آموزش در توسعه فردی، اجتماعی و اقتصادی افراد توجه گردد.» زنان معترض در ادامه افزودند که هدف اصلی این روز افزایش آگاهی جهانی در مورد اهمیت آموزش و دسترسی تمام افراد به آنند. شبکهی مشارکت سیاسی زنان افغانستان با اظهار نگرانی گفته است: «طبق آمارها افغانستان بالاترین نرخ بیسوادی را دارد چنانچه ۵ میلیون نفر از حق آموزش محروم هستند، ۸۰ درصد از دختران واجد شرایط از آموزش محروم و بیش از ۳۰ ٪ دختران هیچ نوع دسترسی حتا به آموزش در سطح ابتدایی را ندارند.» این زنان مدافع اعمال محدودیت علیه زنان را از سوی طالبان نقض «آشکار حقوق بشر» عنوان کرده اند و از سازمان ملل و جامعهی جهانی خواسته تا در برابر این «ظلم و جنایت» اقدام عاجل و جدی نماید.
روز جهانی آموزش و محرومیت دختران افغانستان از تحصیل، نهتنها واکنشهای داخلی بلکه واکنشهای جهانی را نیز برانگیخته است چنانچه ودانت پاتل، معاون سخنگوی وزارت امورخارجه امریکا در یک نشست خبری طالبان را به نقض حقوق بشری در افغانستان متهم کردهاست.
او بهگونهی قاطع گفته است: «طالبان را بهدلیل نقض حقوق بشر که شاهد آن هستیم، پاسخگو خواهیم کرد و این چیزی است که ما به آن ادامه خواهیم داد.» از سوی دیگر روزااوتنبایوا، نمایندهی خاص سرمنشی سازمان ملل متحد در افغانستان بهمناسبت روز جهانی آموزش، خواستار دسترسی همه اتباع بهآموزش شدهاست.
او در یک نوار تصویری با مخاطب قرار دادن زنان و دختران در افغانستان، گفته است: «سازمان ملل در کنار شماست و از فعالیتها و دفاع از آیندهی شما دست برنمیدارد، این فقط خواستهی کشورهای غربی نیست، بلکه خواستهی جهان اسلام نیز است.»
قابل ذکر است که ۲۴ جنوری از سوی سازمان ملل متحد بهنام روز جهانی آموزش عنوان شده است. هدف از این روز ارج گذاشتن بر اهمیت آموزش برای تمامی افراد در سراسر جهان و تحقق اهداف توسعهی پایدار سازمان ملل متحد است. طالبان در جریان بیشتر از دوسال حاکمیتشان با دلایلی متفاوتی مانع حضور زنان و دختران به مکانهای تحصیلی شدهاست.
ممنوعیت زنان و دختران از تحصیل از سوی طالبان، سبب ایجاد آموزشهای مخفی و آنلاین شدهاست. این اقدام طالبان بارها مورد انتقاد کشورهای غربی، سازمان حقوق بشر و جامعهی جهانی قرار گرفتهاند.
سازمان حقوق بشری عفو بینالملل گفتهاست که نقض حق بشری بنیادی دختران بهآموزش توسط طالبان ادامه دارد.