ام‌روز برابر است با آخرین روزی سال ۲۰۲۳ میلادی و در این گزارش مروری کوتاهی بر ورزش افغانستان داشته‌ایم. افغانستان همانند بُعدهای دگری هم‌چون سیاست و اقتصاد در بخش ورزش هم پَستی‌وبلندی‌های را نیز در این سال میلادی پیموده‌است. ازدست‌آوردهای تیم‌های کریکت و فوتسال این کشور تا فساد در فدراسیون فوتبالش، اتفاق‌های مهمی استند که برای ورزش افغانستان در سال میلادیِ ۲۰۲۳ رخ دادند.
ام‌روز دهم جدی/دی که برابر می‌شود به ۳۱ دسامبر سال ۲۰۲۳ – آخرین روزی سال میلادی است و در این گزارش مروری کوتاهی می‌داشته باشیم بر دست‌آوردها و اتفاق‌ها در بخش ورزش در افغانستان. افغانستان کشوری‌که بیش‌از دوسال می‌شود توسط رژیم طالبان اداره می‌شود و تا هنوز جهان این رژیم را به‌طور رسمی به‌حیث یک حکومت نشناخته‌اند. در این دوسال ورزش افغانستان تحت حاکمیت این گروهِ ضربه‌های سنگین را متحمل شد. بیش‌تر ورزش‌کاران به‌دلیل حمایت‌نشدن، کشور را ترک‌کردند و اکنون بسیاری از آن‌ها به‌نام کشورهای دگر و یا هم در تبعید پا به‌میدان می‌گذارند؛ ولی با آن‌هم بسیاری از نهادهای که در بخش‌های مختلف ورزش در افغانستان فعالیت می‌کردند، آهسته‌آهسته تحت حاکمیت طالبان به‌فعالیت‌های‌شان ادامه دادند. هر چند به‌نقل از بسیاری از سازمان‌های ورزشی در جهان، ورزش باید به‌دور از سیاست دولت‌ها باشد و آن‌ها نباید ورزش را ابزار خویش قرار داده و یا هم در آن مداخله کنند؛ ولی این حرف در بسیاری کشورهای جهان عملی نمی‌شود از جمله افغانستان که رژیم طالبان ادامه‌ی فعالیت‌های نهادهای ورزشی را در این کشور نظر به سیاست و خواسته‌های خود این گروه کنترول می‌کنند.
افغانستان در سال ۲۰۲۳ میلادی همانند بُعدهای دگر هم‌چون سیاست و اقتصاد در بخش ورزش هم پَستی‌وبلندی‌هایی را نیز پیمود. تیم کریکت این کشور که کارنامه‌ی درخشانی در سال‌های اخیر داشته و به‌بار سوم در سیزدهمین دور رقابت‌های جام جهانی کریکت پنجاه آور/دور به‌میزبانی هند برگزار شد، حضور داشت. در این رقابت‌ها تیم کریکت افغانستان دست به‌کاری بزرگی زد و توانست دو تیم قدرت‌مند جهان پاکستان و انگلستان را شکست بدهد و پیروزی‌های تاریخیِ را در بزرگ‌ترین رقابتی جهان به‌دست‌بیاورد. سفر تیم کریکت افغانستان در این رقابت‌ها با قرارگرفتن در جای‌گاهِ ششم و راه‌یابی‌اش به‌رقابت‌های جام قهرمانان/ Champions Trophy سال ۲۰۲۵، پایان یافت.
آن‌طرف پس از سقوط دوره‌ی جمهوری و دوباره به‌قدرت رسیدن طالبان، سیاست‌های سخت‌گیرانه‌ی این گروه علیه زنان روز‌‌به‌روز شدیدتر می‌شد و در سال گذشته پس از ممنوعیت دختران از دانش‌گاه، زنان را نیز از کارکردن در بیرون از خانه ممنوع کردند. در سال گذشته در بخش ورزش یکی از بزرگ‌ترین رقابت‌های المپیک آسیایی هانگژوی چین بود که افغانستان کاروان ورزشی را در این مسابقات فرستاد که در آن ورزش‌کاران زن و بسیاری از ورزش‌کاران مرد را به‌دلیل نبود بودیجه حضور نداشته‌اند که هرچند دختران ورزش‌کار افغانستانی در تبعید به‌نمایندگی از این کشور در این مسابقات اشتراک‌کردند. از میان این کاروان ورزشی ورزش‌کاران در بخش تکواندو، ووشو و کریکت توانستند که از این رقابت‌ها مدال کسب کنند و کاروان افغانستان توانست که با وضع موجود سیاسی در کشورش با دست‌‌پُر به‌کشورشان برگردند.
با این همه اتفاق‌ها در بخش ورزش افغانستان در این سال میلادی، جالب‌ترین اتفاق ورزشی برای رژیم طالبان غرق‌شدن شناگر اعزامی این گروه به رقابت‌های دانش‌گاه‌های جهان که به‌میزبانی روسیه برگزار شد، بود. طالبان گروهِ از ورزش‌کاران را در رشته های شنا، کشتی، بوکس، تکواندو و جودو در این رقابت‌ها فرستاده‌بود که غرق‌شدن شناگر این گروه برای اکثری رسانه‌های تلویزیونی خارجی و شبکه‌های اجتماعی به یک سوژه‌ی طنزی مبدل شده‌بود. این داستان در همین‌جا به‌پایان نیافت که سه تن از این کاروان ارسال‌شده‌ی طالبان به روسیه، به‌کشور برنگشتند و به اروپا فرار کردند که وزیر تحصیلات عالی طالبان این خبر را در یکی‌از گفته‌هایش تایید کرد.
و اما؛ در بخش فوتبال افغانستان. فوتبال افغانستان در دو سال رژیم طالبان هیچ پیش‌رفت چشم‌گیر نداشت، هر چند در دوره‌ی جمهوری با وجود فساد در فدراسیون فوتبال این کشور، با برگزاری لیگ داخلی و سرمایه‌گذاری اندکی امیدوارکننده بود. فوتبال افغانستان در این سال درمقابل با سایر بخش‌های ورزشی، خیلی مایوس‌کننده بود. هر چند تا زمانی صعود تیم فوتبال این کشور به رقابت‌های راه‌یابی به‌جام ملت‌های آسیا ۲۰۲۷ و جام جهانی ۲۰۲۶ امیدها را برای دوست‌داران فوتبال و مردم افغانستان زنده نگه‌داشت؛ ولی در آخرین ماه‌های سال میلادی ۲۰۲۳ همه‌چیز به‌یک‌بارگی تغییر کرد.
سرمربی کویتی تیم ملی فوتبال این کشور عبدالله المطیری در نخستین دیدار مرحله‌ی راه‌یابی جام ملت‌های آسیا و جام جهانی این تیم را یاری نکرد که بعد از پیروزی افغانستان با نتیجه‌ی یک بر صفر در برابر مغلوستان، جمعی از بازی‌کنان ملی‌پوش با نشر متن پستی در صفحه‌های اجتماعی‌شان خواهان برکناری این سرمربی شدند و افزودند که این مربی دانش و تکنیک‌های فوتبال را بلد نیست. در ادامه فدراسیون فوتبال افغانستان پس‌از برکناری این سرمربی کویتی، به‌دنبال یک سرمربی جدید بود تا تیم فوتبال این کشور را در دور دوم این رقابت‌ها همراهی کند. در همین لحظه‌ها ملی‌پوشان فوتبال، فدارسیون فوتبال افغانستان را به‌فساد متهم کردند که در واکنش به‌ادعاهای این بازی‌کنان، فدراسیون تمام این حرف‌ها را رد کردند؛ ولی این خبر فساد در فدراسیون فوتبال افغانستان بسته نشد و پای روزنامه‌های خارجی و جهانی را کشاند. روزنامه‌ی گاردین هم در گزارشی به ادعای جمعی از بازی‌کنان تیم فوتبال افغانستان از جمله کاپیتان‌شان فرشاد نور، محمد یوسف کارگر رئیس فدراسیون فوتبال افغانستان را به اختلاس پول‌های کمک‌شده‌ی عربستان سعودی، فساد و تبانی در دیدارهای ملی این کشور متهم کرد. این موضوع تاهنوز حل‌نشده باقی‌مانده‌است و فدراسیون فوتبال افغانستان که رژیم طالبان هم نفوذی بر این نهاد دارد، یک سرمربی جدید انگلستانی به‌نام اشلی وست‌وود را مربی تیم فوتبال این کشور انتخاب کرد که این مربی در نخستین دیدار که روی نیم‌کت تیم ملی فوتبال افغانستان بود، شکست سنگین هشت بر یک در برابر قطر را کسب کرد. هم‌چنین فدراسیون فوتبال این کشور چند هفته قبل با وجود این حاشیه‌های بوجود آمده، شانزدهمین کنگره‌ی سالانه‌ی فدراسیون فوتبال افغانستان را نیز در کابل برگزار کرد.
برخلاف فوتبال، فوتسال افغانستان وضع خوبی را در این سال میلادی داشت و برای نخستین‌بار در تاریخ‌اش به جام ملت‌های آسیا ۲۰۲۴ صعود کرد که این یکی‌از بهترین اتفاق‌های خوب برای ورزش افغانستان در سال ۲۰۲۳ بود. هم‌چنین تیم فوتسال افغانستان صاحب یک کمپ‌تمرینی معیاری در شهرِ مشهد ایران نیز شدند.
در کُل می‌توان گفت که ورزش در افغانستان تحت حاکمیت طالبان در سال گذشته‌ی میلادی پیشرفت‌های چشم‌گیری نداشته و بسیاری نهادها یا ورزش‌کارانی‌که باعث افتخار و به‌اهتزار درآوردن بیرق افغانستان در رقابت‌های جهانی شدند، با مصرف بودجه‌های شخصی به این مرحله رسیدند. مقررات سخت‌گیرانه‌ی طالبان در داخل افغانستان علل‌خصوص در برابر ورزش‌کاران زن، نبود سرمایه‌‌ی دولتی و سرمایه‌گذاران، ورزش در افغانستان در همان مرحله‌های ابتدایی و در بیش‌تری بخش‌ها پیش‌رفت نداشته‌است.
