روسیه در ماههای پسین بارها در مورد تلاشهای غرب برای بازگشت نظامی به افغانستان هشدار داده است. این هشدارها اما در افغانستان تنها پس از اظهارات دیروز دانلد ترمپ، رییسجمهوری امریکا، بیشتر مورد توجه قرار گرفتند.
سرگئی لاوروف، وزیر خارجهی روسیه در ماه ثور سال روان، اعلام کرد که کشورهای غربی در تلاشاند تا دوباره وارد «بازی افغانستان» شوند؛ بازیای که به گفتهی او، پس از تسلط مجدد طالبان، آنرا «ترک» کرده بودند.
این مقام ارشد روسی دربارهی احتمال بازگشت نظامی ناتو به افغانستان هشدار داد و آنرا به «بمب ساعتی» تشبیه کرد. او گفت: «بازگشت به افغانستان تحت پوششهای مختلفی که اکنون نیز گواه آن هستیم، به هیچ وجه قابل قبول نیست. منظورم بازگرداندن زیرساختهای نظامی کشورهای عضو ناتو به این کشور است.»
او یک ماه پس دوباره هشدار داد که سازمان پیمان اتلانتیک شمالی (ناتو) در پی یافتن راههای جدیدی برای بازگشت به افغانستان است.
لاوروف با یادآوری خروج «آشفته و ناکام» این سازمان از افغانستان در چهار سال پیش، گفت: «این ائتلاف اکنون در تلاش است تا تحت پوشش برقراری امنیت و ثبات، بار دیگر نفوذ خود را در منطقه احیا کند.» او تاکید کرد که این تلاشها تهدیدی جدی برای صلح و ثبات منطقهی اوراسیا بهشمار میآید.
سرگئی شویگو، دبیر شورای امنیت ملی روسیه نیز در ماه سنبله در مقالهای در «روزنامهی دولتی روسیه» نوشت که قدرتهای غربی با وجود از دست دادن جایگاه خود در افغانستان، در پی بازگرداندن تاسیسات و زیرساختهای نظامی ناتو به منطقه هستند.
او افزود که این کشورها برای گسترش روابط با طالبان تلاش میکنند. به گفتهی شویگو، امریکا، بریتانیا و آلمان با وجود اعلامهای رسمی مبنی بر نداشتن قصد برای شناسایی طالبان، آشکارا تمایل خود را برای نزدیکی با این گروه نشان دادهاند.
شویگو تصریح کرد: «تصادفی نیست که فرستادگان آنها در مدت اخیر مکرراً به کابل سفر کردهاند.»
در 22 سنبله، هیات امریکایی به کابل سفر کرد و دستکم با دو تن از مقامهای ارشد طالبان – عبدالغنی برادر و امیرخان متقی – دیدار و گفتوگو کرد.
ریاست این هیات را آدام بوئلر، فرستادهی ویژهی رییسجمهوری امریکا در امور گروگانها بر دوش داشت و زلمی خلیلزاد نیز در این سفر، او را همراهی میکرد.
طالبان با استقبال از این هیات، گفت که اکنون زمان آن رسیده که روابط دو طرف عادی شوند. این گروه در اعلامیهای گفت که ایالات متحده آمادهی سرمایهگذاری در افغانستان و همچنین قرار است دو طرف به تبادل زندانیان بپردازند.
دقیقاً 5 روز پس از این سفر، دانلد ترمپ اعلام کرد که این کشور قصد دارد پایگاه هوایی بگرام را بازپس گیرد. او روز گذشته با یادآوری اهمیت این پایگاه، گفت: «اکنون تلاش میکنیم آن را پس بگیریم. ما آن پایگاه را میخواهیم. اما یکی از دلایلی که آن را میخواهیم این است که تنها یک ساعت با جایی فاصله دارد که چین سلاحهای هستهایاش را میسازد.»
ترمپ در سخنرانیای در کنار کییر استارمر، نخستوزیر بریتاینا گفت که خروج از افغانستان یک «فاجعهی کامل» بود. او بار دیگر موضع همیشگی خود را تکرار کرد و گفت که امریکا باید با قدرت و عزت و درحالی که پایگاه هوایی بگرام را همچنان در کنترولش نگه میداشت، از افغانستان خارج میشد.
رییسجمهوری امریکا افزود که این کشور «به رایگان» پایگاه بگرام را که یکی از بزرگترین پایگاههای هوایی جهان توصیف کرد، به طالبان سپرده است.
او بدون این که از طالبان نام ببرد، گفت: «خبر فوری این است که ما میخواهیم آن [پایگاه بگرام] را بازپس گیریم. آنها نیاز به چیزهایی از سوی ما دارند.»