پس از آن که طالبان کشت و قاچاق مواد مخدر را در افغانستان ممنوع کرد، ایران می‌خواهد کشت قانونی تریاک را برای استفاده‌ی طبی آغاز کند.
روزنامه‌ی فایننشال تایمز گزارش داده است که ایران برای سال‌ها به ضبط مواد مخدر غیرقانونی از افغانستان متکی بود و اکنون آمارهای دولت این کشور نشان می‌دهند که میزان این توقیف‌ها از 750 تُن در سال 2021 به حدود 200 تُن در سال گذشته‌ی میلادی رسیده است.
سازمان خوراک و دوای ایران هشدار داده است که کمبود عرضه‌ی مواد مخدر به این کشور، می‌تواند سلامت عمومی را تهدید کند.
محمد هاشمی، سخنگوی این نهاد به فایننشال تایمز گفت: «کشت قانونی برای تضمین پایداری بلندمدت ضروری است. بدون کشت قانونی یا واردات کنترل‌شده، کشور ممکن است در تامین دواهای ضروری مانند مورفین، کدئین و پتیدین با مشکل روبه‌رو شود.» او افزود که ایران اجازه‌نامه‌ای از سوی ملل متحد دریافت خواهد کرد و زمان‌بندی شروع کشت به روندهای قانونی و صدور مجوز بستگی دارد.
مقام‌های ایرانی به فایننشال تایمز گفتند که مسعود پزشکیان، رییس‌جمهوری ایران نیز با درخواست وزارت صحت این کشور برای کشت قانونی تریاک موافقت کرده است.
کارشناسان می‌گویند که ایران سالانه به ۵۰۰ تُن تریاک برای تولید برخی از دواها نیاز دارد، زیرا تحریم‌ها واردات این دواها را با مشکل روبه‌رو ساخته است. هرچند واردات دوا به ایران از تحریم‌های امریکا مستثنا هستند، اما محدودیت‌های بانکی باعث تاخیر و اختلال در این روند می‌شود.
سعید صفاتیان، مدیرکل پیشین درمان ستاد مبارزه با مواد مخدر ایران که بیش از دو دهه پیش، روی طرح کشت قانونی مواد مخدر کار کرده بود، به فایننشال تایمز گفت: «اقلیم ایران برای کشت خشخاش مناسب است، زیرا به آبیاری نسبتاً کمی نیاز دارد»
لغو کشت مواد مخدر از سوی طالبان باعث مشکل برعکس برای پاکستان شده است؛ کشوری که اکنون یکی از بزرگ‌ترین تولید‌کنندگان غیرقانونی تریاک در جهان است.
تولید تریاک در ایران از زمان انقلاب ۱۹۷۹ میلادی ممنوع شده است.
اعتیاد مدت‌هاست که برای ایران مشکل‌ساز بوده است. سازمان ملل متحد در سال ۲۰۱۰ ایران را بزرگ‌ترین مصرف‌کننده‌ی تریاک جهان اعلام کرد. داده‌های پسین درباره‌ی سطح اعتیاد کم هستند، اما در سال ۲۰۱۵، برآوردهای دولتی شمار مصرف‌کنندگان عادی و تفننی مواد مخدر را ۴.۴ میلیون تن اعلام کردند.
جمهوری اسلامی رویکرد سخت‌گیرانه‌ای نسبت به قاچاق و مصرف مواد مخدر دارد. سازمان عفو بین‌الملل سال گذشته‌ی میلادی اعلام کرد که «بیش از نیمی از ۸۵۰ تنی» که در ایران در سال ۲۰۲۳ اعدام شدند، با اتهامات مرتبط با مواد مخدر روبه‌رو بودند.
به گزارش سازمان ملل متحد، قیمت هر کیلوگرام تریاک در افغانستان، پیش از ممنوعیت آن حدود 100 دالر بود که در سال 2024 به حدود 730 دالر رسید.
