سازمان جهانی صحت از طالبان خواست تا محدودیتها در زمینهی کار زنان در حوزهی بشردوستانه را لغو کند تا این افراد بتوانند بدون همراهی «محرم» سفر کرده و به زنانی که در دسترسی به خدمات صحی با مشکل روبهرو هستند، کمک کنند.
این درخواست پس از زمینلرزهی مرگبار شرق افغانستان مطرح شد. موکتا شرما، معاون نمایندهی سازمان جهانی صحت در افغانستان به خبرگزاری رویترز گفت: «در حال حاضر، یکی از مسایل بسیار بزرگ، کاهش فزایندهی کارکنان زن در [مناطق زلزلهزده] است.»
او برآورد کرد که در این مناطق، حدود ۹۰ درصد کارکنان طبی مرد هستند و تنها ۱۰ درصد باقیمانده زناند که در قابلگی یا پرستاری تخصص دارند و فاقد توانایی لازم برای درمان زخمهای شدید میباشند.
به گفتهی شرما، این امر ارائهی خدمات صحی را مختل کرده است، زیرا زنان از تعامل با کارکنان مرد احساس راحتی نمیکنند.
شب یکشنبه، 9 سنبله، زمینلرزهای با قدرت 6 ریشتر، شرق افغانستان را لرزاند که به گفتهی طالبان باعث مرگ 2 هزار و 205 تن در کنر شد و بیش از 3 هزار و 600 تن دیگر را در این ولایت زخمی کرد.
طالبان میگوید حقوق زنان را مطابق تفسیر خود از شریعت اسلامی رعایت میکند.
اداره طالبان در سال ۲۰۲۲، به زنان شاغل در سازمانهای غیر دولتی دستور داد تا خارج از خانه کار نکنند.
مسئولان نهادهای بشردوستانه میگویند استثنائاتی، بهویژه در بخشهای صحت و آموزش، وجود داشتهاند، اما بسیاری معتقدند این استثنائات پراکنده و ناکافی بودهاند.
به گفتهی آنها، هنوز هم کارکنان زن نمیتوانند در شرایط بحرانیای چون زمینلرزه، به مکانهای دور سفر کند.
معاون نمایندهی دفتر سازمان جهانی صحت در افغانستان گفت: «محدودیتها بسیار شدید هستند، الزام همراهی محرم همچنان وجود دارد و هیچ معافیت رسمی توسط طالبان ارائه نشده است.» او افزود که پیشتر این موضوع را با طالبان مطرح کرده است.
موکتا شرما گفت: «به همین خاطر تصمیم گرفتیم با مسئولان مذاکره کنیم و بگوییم حالا زمان آن است که کارکنان زن بیشتری در صحنه حضور داشته باشند، اجازه دهید آنها را بیاوریم.»
او افزود که نگران است زنان چگونه در آینده میتوانند به خدمات صحت روانی برای رویارویی با آسیبهای روانی دسترسی پیدا کنند، به ویژه در شرایطی که اعضای مرد خانوادهی خود را از دست داده باشند و مجبور شوند محدودیتهایی را تحمل کنند که زنان بدون «محرم» را هدف قرار میدهند.
پیرگل از کنر به رویترز گفت که بسیاری از زنان قریهی وی، پس از زمینلرزه دچار تروما و فشار خون بالا شدهاند و دسترسی به مراقبتهای صحی برایشان دشوار است. او گفت: «هیچ داکتر زن برای معاینات وجود ندارد؛ تنها یک داکتر مرد در دسترس است.»
شرما همچنین به کاهش فزایندهی تعداد داکتران زن در افغانستان اشاره کرد و گفت که طالبان با ممنوعیت زنان و دختران از آموزش، باعث میشود که جریان تربیهی داکتران زن به مشکل روبهرو شود.
سازمان ملل متحد برآورد کرده است که حدود 11 هزار و 600 زن باردار از زمینلرزهی شرق افغانستان متاثر شدهاند، آن هم در کشوری که یکی از بالاترین نرخهای مرگومیر مادران در آسیا را دارد.
شرما گفت: «حدود ۸۰ مرکز صحی امسال در مناطق زلزلهزده به دلیل کاهش کمکهای امریکا بسته شده و ۱۶ مرکز صحی دیگر نیز به دلیل خسارت ناشی از زمینلرزه مجبور به تعطیلی شدند.»