طالبان به خطبیان دستور داد تا در خطبههای نماز جمعه، بگویند که زمینلرزه به دلیل «گناه، سرکشی از اوامر خداوند و ارتکاب جرایم گوناگون بر مسلمانان نازل میشود.»
وزارت ارشاد، حج و اوقاف طالبان با انتشار متن چهار صفحهای، علل رخدادن زمینلرزه و مسئولیتهای مردم در هنگام وقوع آن را از دیدگاه خود شرح داده است و خطبیان موظفاند فردا (جمعه) در منبرهای مساجد این متن را به خوانش بگیرند.
در این متن آمده که در زمان وقوع زمینلرزه، «مردم باید به درگاه خداوند تضرع کنند و از او بخواهند رحمتش را نازل کند و این بلا را از آنان دور سازد.»
طالبان همچنین گفته که مردم در این هنگام، باید استغار و توبه کنند و برای عدم وقوع مجدد زمینلرزه، عبادت کرده و تقوا پیشه کنند، زیرا پرهیزگاری راه نجات از «تمامی مصیبتها و عذابهاست.»
در بخشی از متن آمده: «زلزله در این دنیا برای مسلمانان عذاب است.»
در این متن، به سخنی از حضرت عمر استناد شده که میگوید زلزله «به دلیل گناه مردم» رخ میدهد و هشدار میدهد که اگر بار دیگر در مدینه زمینلرزهای رخ دهد، این شهر را ترک خواهد کرد.
به گفتهی طالبان، امتهای گذشته، به شمول قوم حضرت صالح و شعیب، برای سرکشی از اوامر خداوند، به زمینلرزه مواجه شدند.
زمینشناسان اما معتقدند که زمینلرزه عمدتاً در پی حرکت صفحات تکتونیکی و فعالیت گسلها رخ میدهد و وقوع آن، ربطی به کردار و باور انسانها ندارد.
زمینلرزهی شرق افغانستان، به گفتهی کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد، جان بیش از یک هزار و 400 تن را گرفته و 3 هزار و 200 تن را زخمی کرده است.
این سازمان برآورد کرده است که از این رویداد، حدود 500 هزار تن متاثر شدهاند.
سازمانهای بینالمللی هشدار میدهند که در صورت رسیدن تیمهای نجات به مناطقی که دسترسی به آنجاها دشوار است، ممکن است آمار تلفات افزایش یابد.
این یکی از مرگبارترین زمینلرزهها در سالهای پسین در افغانستان است. در اکتوبر 2023، زمینلرزهای در هرات رخ داد که به گفتهی طالبان، جان بیش از 4 هزار تن را گرفت.