همزمان با چهارمین سالروز تسلط طالبان بر افغانستان، «بنیاد بینالمللی حقوق جزایی» در نشستی در شهر لاههی هالند اعلام موجودیت کرد.
فعالیتهای این بنیاد پیگیری عدالت برای قربانیان جنگ، خشونت و بیعدالتی در افغانستان عنوان شدهاند.
فرهاد رفیف، یکی از مسئولان آن، گفت: «امروز ما تنها دربارهی حقوق بشر صحبت نمیکنیم، بلکه صدای کسانی هستیم که زندگیشان در اثر جنگ از هم پاشیده و آوازشان برای سالها خاموش مانده است.»
در این نشست که با عنوان «گفتوگوی عدالت لاهه» برگزار شده بود، شماری از شخصیتهای حقوقی و دانشگاهی حضور داشتند.

ملک ستیز، پژوهشگر روابط بینالملل، در این نشست گفت که برخورد با «جنایتکاران» در سطح جهان بیشتر سیاسی است و در افغانستان نیز افرادی برای تطبیق عدالت گماشته شده بودند که خود در «جنایات دخیل بودند و باید مورد پیگرد قانونی قرار میگرفتند.»
نصرالله ستانکزی، استاد پیشین دانشگاه کابل نیز با ارائهی دیدگاه مشابهی، گفت که کسانی که در نتیجهی نشست بن در سال 2001 به قدرت رسیدند، در «جنایات، ناامنی و بیثباتی» افغانستان دست داشتند. او افزود: «جامعهی جهانی فراموش کرده بود که بدون عدالت صلح نمیآید. پیش از اینکه جنایاتکاران را به عدالت بسپارند، آنها را به قدرت رساندند.»
به گفتهی استاد پیشین دانشگاه کابل، هر سه قوه – قضایی، مقننه و اجرایی – در دست همین افراد بود و دستگاه قضایی به شدت سیاسی شده بود. او گفت که «مجرمین» به دلیل معافیتی که وجود داشت، هر روز «چاقتر» میشدند.
به گفتهی برگزارکنندگان، افراد در پایان بر لزوم اقدام جدی برای اجرای عدالت تاکید کرده و اعلام کردند که تحقق عدالت نیازمند شجاعت است.