ادارهی بازرس ویژهی ایالات متحده برای بازسازی افغانستان (سیگار)، اعلام کرد که طالبان مانع توزیع کمکهای بشردوستانه به تاجیکها و هزارهها میشود و تلاش دارد این کمکها عمدتاً به پشتونها برسند.
در گزارش روز گذشتهی سیگار آمده که طالبان سازمان ملل متحد و دیگر نهادهای غیردولتی را تحت فشار قرار میدهد تا کارکنان هزاره را اخراج کرده و قراردادها را به شرکتهای وابسته به این گروه بدهند.
یک مقام ارشد پیشین دولت افغانستان نیز به سیگار تایید کرد: «کمکها عمدتاً به نواحیای میروند که نزد حاکمان محبوباند و از این رو، به تاجیکها و هزارههای نیازمند در شمال و مرکز کشور نمیرسند.»
یکی از مصاحبهشوندگان به سیگار گفت که هیچ کمکی به منطقهی خیرخانهی کابل که عمدتاً تاجیکنشین است، نرسیده است، در حالیکه به گفتهی رییس شورای جهانی هزاره، مناطقی که حامی طالبان بودند به حدی کمک دریافت کردند که بخشی از آن را برای کسب سود، فروختهاند.
افرادی که سیگار با آنها مصاحبه کرده، گفتند که «تبعیض قومی» در برنامهی جهانی خوراک «ساختاریافته» است و اکثریت کارکنان این سازمان پشتونها میباشند.
رییس این شورا به سیگار گفت که او کارکنان هزارهای را در برنامهی جهانی خوراک میشناسد که پس از رویکار آمدن طالبان، از کار برکنار شده و عوض آنها، پشتونها جایگزین شدهاند. او گفت که در کابل تنها مقدار ناچیزی کمک به خانوادههای هزاره رسیده است.
چندین مصاحبهشونده به سیگار گفتند که کمکهای خوراکی فاسد یا خرابشده به «اقلیتها» در کابل و دیگر ولایات توزیع شدهاند. یکی از مصاحبهشوندگان آرد توزیعشده در مناطق هزارهنشین را «پر از کرم و حشرات دیگر» دانست که حتی برای «خوراک حیوانات نیز مناسب نبودند.»
رییس بنیاد بامیان، یک سازمان غیرانتفاعی مستقر در واشنگتن، گفت که گاهی اوقات که کمکهای خوراکی به مناطق هزارهنشین تحویل داده میشدند، طالبان برنامهریزی میکرد که پشتونها به آن مناطق سفر کنند و کمکها را به دست آورند. این بنیاد در گزارش خود همچنین گفته است که کمکهای جمعیت هلال احمر افغانی در دایکندی، عمدتاً به مقامهای طالبان در نیلی و خانوادههای پشتونی که از ولایات دیگر به این منطقه آمده بودند، رسیده است.
تبعیص در سازمانها
این تبعیضها همچنین در قسمت ثبت سازمانهای غیرانتفاعی نیز وجود داشتهاند. یک مقام وزارت خارجهی امریکا به سیگار گفت که طالبان جواز چهار سازمان غیردولتی که از سوی تاجیکها مدیریت میشدند را در اواخر 2022 لغو کرد. این سازمانها که با یونیسف همکاری داشتند، پس از لغو جواز از سوی طالبان، مجبور شدند فعالیتهای خود را متوقف کنند. یکی از مسئولان در یک سازمان غیردولتی به سیگار گفت که لغو جواز این چهار نهاد، به دلیل مدیریت از سوی تاجیکها بوده است.
یک مسئول دیگر به سیگار گفت که وزارت صحت عامهی طالبان اجازه نداد پروژهای که بودجهای برای فعالیت در پنجشیر و تخار دریافت کرده بود، اجرا شود و مدعی بود این اقدام لازم نیست. این فرد افزود که طالبان تلاش داشت تا کمکها را به مناطق عمدتاً پشتون در جنوب و جنوبشرق اختصاص دهد.
یک مقام ارشد پیشین دولت افغانستان گفت که سازمان ملل متحد [همکاری با] شرکتهای تدارکاتی نزدیک به طالبان را ترجیح میدهد. شماری از شرکتها و سازمانهای غیردولتی همکار با ملل متحد، ظاهراً با طالبان نیز ارتباط دارند.
در گزارش سیگار آمده که طالبان از هر وسیلهی ممکن، از جمله زور، استفاده میکند تا مطمئن شود کمکها به جایی توزیع میشوند که این گروه میخواهد، نه جایی که اهداکنندگان قصد دارند. به گفتهی این نهاد، کمکها در دولت پیشین افغانستان به شهرها اختصاص داشت، زیرا اینگونه میشد سپری برای شورش ایجاد کرد، اما طالبان بر عکس، بر مناطق روستایی تمرکز کرده است.
موسسهی صلح ایالات متحده در گزارش 2023 خود گفته بود که طالبان «بهطور فزایندهای کمکها را بهعنوان یک جریان درآمدی دیگر میبیند.»
به گزارش سیگار، طالبان به سازمانهای غیردولتیای که افراد وابسته به این گروه را استخدام نمیکنند و با شرکتهای متعلق به این گروه شریک نمیشوند، اجازهی فعالیت نمیدهد. سازمانهایی که خواستههای طالبان را رد کنند، خطر لغو مجوز و مسدودشدن حسابهای بانکیشان وجود دارند. طالبان حتی از قدرت نظارتی خود برای کنترول اجرای روند کمکرسانی بهره برده و از این موضوع بهعنوان فرصتی برای تقاضای رشوه استفاده میکند.
در گزارش سیگار آمده است: «طالبان سازمان ملل متحد و سازمانهای غیردولتی را تحت فشار قرار میدهد تا… قراردادها را به شرکتهای وابسته به طالبان بدهند، با سازمانهای غیردولتی وابسته به این گروه شریک شوند و سازمانهای کمکرسانی را تحت نفوذ قرار دهند تا انحراف کمکها را تسهیل کرده و گزارشدهی در مورد آن را سانسور کنند.»