«حبیبه» (نام مستعار) می‌گوید که تنها اندکی با فراغت از دوره‌ی ماستری خود در رشته‌ی انجینیری در ایران فاصله داشت که ماه گذشته به افغانستان اخراج شد.
او که 31 سال سن دارد، گفته: «خیلی کم مانده بود. پول کافی برای انجام پایان‌نامه‌ام جمع کرده بودم. اما اکنون باید همه چیز را از سر آغاز کنم.»
«راحله»، زن 37 ساله‌ای که در تهران با مدارک قانونی، به عنوان آرایش‌گر و خیاط کار می‌کرد، می‌گوید: «هیچ فردی ندارم که مرا کمک کند. هیچ محرمی ندارم. پدرم پیر شده و توانایی همراهی یا حمایت را ندارد. به همین دلیل، عملاً در حبس خانگی قرار دارم.» او چند سال پیش از شوهرش که اعتیاد داشت، جدا شد و از آن زمان تا کنون به تنهایی دو دخترش را بزرگ می‌کند.
برای مردان نیز شرایط به اندازه‌ی کافی «زجرآور» هست. آن‌ها از آینده‌ی ناروشن صحبت می‌کنند. رحیم ازبیک، مرد 59 ساله‌ای که به عنوان نگهبان در ایران کار می‌کرد، می‌گوید در محل کارش بازداشت و به‌تنهایی اخراج شد. او حالا در مسجدی در نزدیکی مرز اسلام‌قلعه زندگی می‌کند و دو همسر و هفت فرزندش همچنان در ایران مانده‌اند.
او به خبرگزاری رویترز گفته که صاحب‌خانه‌اش در ایران، مبلغی را که به عنوان اجاره نزدش بود را پس نداده است. رحیم با چشمانی اشک‌بار گفت: «هیچ دارایی یا پس‌اندازی ندارم، نه پناهی دارم و نه سرپناهی. نمی‌دانم چه باید بکنم.»
مقام‌های ایرانی می‌گویند تلاش کرده‌اند که از جدایی خانواده‌ها جلوگیری کنند، اما می‌پذیرند که اخراج دسته‌جمعی، باعث این جدایی‌ها شده است.
منصور احمد، فلزکار 21 ساله از کابل، می‌گوید که در محل کارش بازداشت و بدون خانواده‌اش از ایران اخراج شد. او می‌گوید نیروهای ایرانی او را متهم کردند که به فرار یک تن از اردوگاه کمک کرده و وقتی این اتهام را رد کرده، او را لت‌وکوب کردند.
او گفت: «وقتی حرف زدم، لت‌وکوب کردند. وقتی خاموش ماندم، باز هم لت‌وکوب کردند.» آثار سرخ و کبودی بر کمر و شانه‌هایش دیده می‌شدند که نشان می‌داد با مورد ضرب‌وشتم قرار گرفته است.
سازمان‌های بین‌المللی می‌گویند که اتهام جاسوسی به برخی از مهاجران افغانستان، موج تازه‌ای از اخراج‌ها را به دنبال داشته است که از آغاز ماه جون تا کنون، باعث اخراج 700 هزار تن شده است.
مقام‌های ایرانی مدعی‌اند که افراد اخراج‌شده عمدتاً فاقد مدارک اقامت بودند و بیشترشان «داوطلبانه» این کشور را ترک کرده‌اند.
نادر یاراحمدی، رییس مرکز امور اتباع و مهاجران خارجی وزارت داخله‌ی ایران، به رسانه‌های داخلی گفته که کارت‌های سرشماری موقت حدود دو میلیون مهاجر از ماه مارچ بی‌اعتبار شده بود. به گفته‌ی او حدود ۲.۱ میلیون مهاجر دیگر نیز هیچ‌گونه مدرکی در اختیار ندارند
کارکنان امدادی در اسلام‌قلعه می‌گویند برخی از بازگشت‌کنندگان پس از روزها گرسنگی و بی‌آبی به مرز رسیده‌اند.
این در حالی‌ست که اسکندر مومنی، وزیر داخله‌ی ایران گفته که روند اخراج با «احترام و کرامت» انجام شده است. او اما اذعان کرده که جنگ 12 روزه با اسرائیل، باعث شتاب در اخراج‌ها شده و بسیاری بدون دریافت معاش و اموال‌شان ناچار به ترک ایران شده‌اند.
خبرنگاران رویترز با ۲۶ مهاجر که به‌تازگی از ایران برگشته‌اند گفت‌وگو کرده‌اند. بیشتر این افراد گفته‌اند که مدارک قانونی در اختیار داشته‌اند، اما اکنون به کشوری بازگشته‌اند که برای‌شان ناآشنا و غیرقابل زیست است.
هرچند بسیاری از این افراد گفته‌اند که زندگی در ایران پر از تبعیض، هزینه‌های بالا، و احساس دائمی ناخواستنی بودن بوده است، اما دست‌کم هدفی داشتند؛ برخی کار می‌کردند و برخی درس می‌خواندند.
