سحر حلیم‌زی، مدیر ارشد ابتکار افغانستان در بنیاد ملاله گفت که اخراج مهاجران افغانستان از ایران، روند اداری نه، بلکه اقدام خشونت‌بار و بی‌رحمانه است.
او افزود که زنان و دختران بازگشت‌کننده در گرمای طاقت‌فرسا و بدون سرپناه، حفاظت و روندهای قانونی، به افغانستان فرستاده می‌شوند و باید این روند بی‌درنگ متوقف شود.
دولت ایران در هفته‌های پسین حدود نیم میلیون مهاجر افغانستان را اخراج کرده است. فعالان حقوق بشر این اقدام را یکی از «بزرگ‌ترین اخراج‌های دسته‌جمعی در تاریخ معاصر جهان» خوانده‌اند. در میان اخراج‌شدگان، هزاران زن و دختر حضور دارند که بسیاری از آنها سال‌ها و حتی دهه‌ها در ایران زندگی کرده‌اند.
اکنون آنها به افغانستانِ تحت کنترل طالبان بازگردانده می‌شوند؛ جایی که به گفته‌ی بنیاد ملاله، نظامی از «آپارتاید جنسیتی» که زنان را از حق آموزش، کار، آزادی گشت‌وگذار و امنیت محروم کرده است، در آن برقرار می‌باشد.
میوند روحانی، رییس اجرایی سازمان «اِنارا» گفت: «نشانه‌های شکنجه در ظاهر بسیاری از [بازگشت‌کنندگان] هویدا بود. بعضی دست‌شان شکسته بود و برخی دیگر زخم‌هایی بر پشت‌شان داشتند. بسیاری آنها روزها چیزی نخورده بودند و از شدت گرما و پیاده‌روی، دچار کم‌آبی شده بودند.»
بنیاد ملاله تصمیم ایران برای اخراج مهاجران افغانستان را یک اقدام آسیب‌زا توصیف کرد و گفت برای زنان و دختران، این بازگرداندن، به معنای افتادن دوباره به دست رژیمی است که حقوق‌شان را از آنها گرفته و آینده‌ی‌شان را نابود کرده است.
در بیانیه این بنیاد آمده که برخی از این زنان، فعال حقوق بشر، آموزگار و معترض علنی علیه «آپارتاید جنسیتی» طالبان بوده‌اند و اخراج برای آنها «انتقامی از مقاومت‌شان» علیه سیاست‌های طالبان است.
به گفته‌ی این بنیاد، ایران با این اقدام خود، اصل «عدم بازگرداندن» در حقوق بین‌المللی را نقض می‌کند و به کرامت انسانی و همبستگی جهانی بی‌اعتنایی نشان می‌دهد.
در بیانیه آمده: «این دولت‌ها [ایران و پاکستان] در حال تقویت سیستمی هستند که با زنان و دختران به‌مثابه افرادی بی‌ارزش رفتار می‌کند.»
بنیاد ملاله از جامعه‌ی جهانی خواست تا نسبت به اخراج مهاجران افغانستان از ایران، بی‌درنگ واکنش نشان دهد و خواستار توقف آن شود.
این بنیاد همچنین خواستار گسترش پشتیبانی از پناه‌جویان شد و گفت که جهان باید بر به‌رسمیت‌شناختن «آپارتاید جنسیتی» به عنوان جنایت علیه بشریت تاکید کند.
در بیانیه آمده: «این یک بحران مرزی نیست. این یک شکست اخلاقی است، بخشی از مصونیت فراگیری که با زنان و دختران افغانستان همچون اشخاصی قابل چشم‌پوشی رفتار می‌کند و به این اقشار در سراسر جهان این پیام را می‌دهد که حقوق‌شان بی‌اهمیت است.»
