عبدالعزیز کاملوف، وزیر خارجهی پیشین ازبیکستان، در گفتوگوی تازهای با رسانهی «ایشونچ»، اعلام کرد که کشورش نسبت به طالبان رویکردی عملگرایانه و اصولمحور دارد و از گفتگوی جامعهی جهانی با این گروه حمایت میکند.
او که اکنون بهعنوان نمایندهی ویژهی ریاستجمهوری ازبیکستان در امور خارجی فعالیت میکند، افزود: «در همکاری ما با طالبان، بحث بر روی بهرسمیتشناختن یا نشناختن نیست. ما قطعاً زمانیکه وقتش برسد، [این گروه را] بهرسمیت خواهیم شناخت؛ راه دیگری وجود ندارد.» او اما تاکید کرد که کشورش میخواهد چنین اقدامی را بهصورت مشترک با جامعهی جهانی، از جمله ملل متحد، انجام خواهد داد.
او گفت که شوکت میرضیایف، رییسجمهوری ازبیکستان به طالبان پیشنهاد داده بود تا این گروه با مخالفانش وارد گفتوگو شود، اما این پیشنهاد نادیده گرفته شد و ازبیکستان خود را برای سناریوی دیگری آماده کرد.
کاملوف دعوت مقامهای طالبان به ازبیکستان را در ماههای پسین دولت جمهوری در افغانستان، تصمیمی سنجیده توصیف کرد و گفت کشورش اکنون «همه» مقامهای طالبان را بهخوبی میشناسد. او یادآور شد که در آن زمان، وقتی ازبیکستان هیاتهای طالبان را به گفتوگو دعوت میکرد، کشورهای قدرتمند از آن انتقاد کرده و میپرسیدند: «چرا با هراسافگنان مذاکره میکنید؟»؛ اما امروز بسیاری از همان کشورها از ازبیکستان میخواهند در برقراری ارتباط با طالبان به آنها کمک کند.
کاملوف با اشاره به حملات انگلستان، شوروی و امریکا به افغانستان گفت این کشورها پس از آنکه افغانستان را به ویرانی کشاندند، اکنون از مردم آن [اشاره به طالبان] انتظار دارند که ساختار و ترکیب دولت، و سیاستهای داخلیشان را بر اساس خواستههای آنها تنظیم کنند. در حالیکه به گفتهی او، توصیه دادن آسان است.
این در حالیست که طالبان سهم اندکی برای دیگر اقوام افغانستان در ساختار قدرت در نظر گرفته، حضور زنان را از عرصهی عمومی تقریباً حذف کرده و به سرکوب رسانهها، منتقدان، روحانیان و دیگر گروههای اجتماعی ادامه میدهد.
مقامهای این گروه، در تاریخ 23 ثور، ۱۶ لاری سنگ مرمر مرغوب افغانستان را برای بازسازی آرامگاه امام بخاری، نویسندهی کتاب معتبر حدیث اهل سنت، به ازبیکستان اهدا کردند. کاملوف این اقدام را نمونهای از حسن نیت طالبان عنوان کرد و آنرا نشانهای از «نزدیکی معنوی» با این گروه خواند.
او در مورد دولت پیشین افغانستان گفت که وضعیت کشور در آن دوره، بسیار دشوار بود، طوریکه اشرف غنی، رییسجمهوری کشور قادر به ادارهی آن نبود. به گفتهی او، 70 درصد بودجه از خارج تامین میشد و دولت تنها 30 تا 40 درصد قلمرو را در کنترول داشت.
این مقام ازبیکستانی افزود: «امروز گفتوگو یکطرفه است. برای آنکه گفتوگوی واقعی وجود داشته باشد، باید صدای طالبان را هم شنید. باید به این گروه نیز تربیون داد، آنرا به سازمانهای بینالمللی دعوت کرد تا مشکلاتش را بازگو کند. آن وقت است که میتوانید بگویید که موردی را میپسندید و مورد دیگری را نمیپسندید.»