خبرگزاری اسوشیتدپرس بر بنیاد مصاحبههایی با فلسطینیهای بازداشتشده و سربازان اسرائیلی، نوشتهاست که ارتش اسرائیل بهطور «نظاممند» از افراد ملکی فلسطینی بهعنوان سپر انسانی در عملیاتهای نظامی خود در نوار غزه استفاده کردهاست. این در حالیست که ارتش اسرائیل این ادعا را رد کردهاست.
در گزارش آمدهاست که سربازان اسرائیلی، برای حفظ جان سگهای نظامی شان و صرفهجویی در مصرف مهمات، فلسطینیها را مجبور میکردند تا وارد ساختمانها و تونلها شده و وجود مواد منفجره یا شبهنظامیان را بررسی کنند.
یک شهروند فلسطینی با نام ایمن ابوحمدان، در مصاحبهی خود گفتهاست که «در تابستان گذشته به مدت دو هفته و نیم، بازداشت شد و مجبور شد با لباس نظامی و دوربینی روی پیشانیاش، خانهها را برای یافتن تونلها یا بمبها جستجو کند.» او افزود که «پس از اتمام کار هر واحد نظامی، به واحد بعدی تحویل داده میشد و تهدید به مرگ میشد اگر از دستورات سرپیچی کند.»
فلسطینی دیگری با نام مسعود ابوسعید نیز گفتهاست که در مارچ سال گذشتهی میلادی به مدت «دو هفته در شهر خان یونس بهعنوان سپر انسانی استفاده شد.» او مجبور شده با جلیقهی امدادگر و ابزارهایی مانند چکش و قیچی زنجیر، مناطق مشکوک را پاکسازی کند. ابوسعید گفت: «در یکی از عملیاتها با برادرش روبرو شد که او نیز توسط واحد دیگری بهعنوان سپر انسانی استفاده میشد.»
در گزارش همچنان امده که این رویه تنها به غزه محدود نبودهاست. در کرانهی باختری نیز، یک مادر فلسطینی با نام هزار استیتی، گفتهاست که «در ماه نوامبر از خانهاش در کمپ پناهندگان «جنین» برده شد و مجبور شد اپارتمانها را فلمبرداری و پاکسازی کند.» او همچنان از ترس جان خود و جدایی از پسر ۲۱ ماههاش نیز سخن گفتهاست.
در همینحال، اسوشیتدپرس نوشتهاست که دو سرباز اسرائیلی و یک تن دیگر که با گروه «شکستن سکوت» صحبت کردهاند، تایید کردند که استفاده از سپرهای انسانی در غزه گسترده بوده و اغلب با آگاهی یا دستور مستقیم فرماندهان انجام میشد.
در گزارش آمده است که یک افسر ۲۶ ساله، که به دلیل ترس از مجازات نخواست نامش فاش شود، گفت که تا پایان ۹ ماه خدمت خود در غزه، «تقریباً هر واحد پیادهنظام از یک فلسطینی برای پاکسازی خانهها استفاده میکرد.» او این عمل را به «آتش در مزرعه» تشبیه کرد که به سرعت فراگیر شد، زیرا به تسریع عملیات و صرفهجویی در مهمات و حتی محافظت از «سگهای نظامی» کمک میکرد.
این افسر همچنین از جلسهای در سال گذشته خبر داده که در آن یک فرمانده آنان پیشنهاد کرد فلسطینیها را «از جادهها» برای استفاده بهعنوان سپر انسانی انتخاب کنند.
به گفتهی او دو گزارش حادثه دربارهی این رویه به فرماندهان بالاتر ازخود ارائه کرده، از جمله: یک مورد که منجر به کشته شدن «تصادفی» یک فلسطینی شد، زیرا سربازان از استفاده او بهعنوان سپر انسانی توسط واحد دیگر بیاطلاع بودند.
همچنین یک گروهبان دیگر گفت که واحدش در اواسط سال گذشتهی میلادی تلاش کرد در برابر این عمل مقاومت کند، اما یک افسر ارشد به آنها گفت که نگران قوانین بینالمللی نباشند. این گروهبان از «استفاده از یک پسر ۱۶ ساله و یک مرد ۳۰ ساله بهعنوان سپر انسانی خبر داد که هر دو از شدت ترس میلرزیدند و التماس میکردند به شهر رفح بازگردند.»
نقض قوانین بینالمللی و واکنش ارتش اسرائیل
استفاده از غیرنظامیان بهعنوان سپر انسانی طبق قوانین بینالمللی، از جمله کنوانسیونهای جنیوا، ممنوع است. دیوان عالی اسرائیل نیز در سال ۲۰۰۵ این عمل را غیرقانونی اعلام کرد.
با این حال، گروههای حقوق بشری مانند «شکستن سکوت» میگویند این رویه در جنگ پسین بهطور بیسابقهای گسترش یافته است.
ندو وایمن، مدیر اجرایی این گروه، این عمل را نشانهی «فروپاشی اخلاقی» و «شکست نظاممند» توصیف کرد و گفت که «در حالی که اسرائیل حماس را به استفاده از افراد ملکی بهعنوان سپر انسانی متهم میکند، سربازان خود این کشور نیز مرتکب همان عمل میشوند.»
ارتش اسرائیل در پاسخ به اسوشیتدپرس اعلام کرد که «استفاده از غیرنظامیان بهعنوان سپر انسانی یا اجبار آنها به مشارکت در عملیات را بهشدت منع میکند و این ممنوعیت بهطور مرتب به نیروها یادآوری میشود.» ارتش گفت که «در حال بررسی چند مورد ادعایی است»، اما جزئیاتی دربارهی دامنه این تحقیقات یا دستورات فرماندهان ارائه نکرد.
از آغاز جنگ اسرائیل و حماس تا کنون، بیش از ۵۳ هزار و ۶۵۵ تن از باشندگان غزه کشته و ۱۲۱ هزار و ۹۵۰ تن دیگر زخمی شدهاند، جنگ همچنان ادامه دارد و اسرائیل اعلام کرده که تا ادارهی کامل غزه، عملیاتهای نظامی ادامه خواهند داشت. با این حال این گزارشها نگرانیهای فزایندهای دربارهی نقض حقوق بشر در جنگ غزه را بیشتر از پیش کردهاست.