کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان، روز گذشته، اعلام کرد که در ماه اپریل سال روان، 251 هزار مهاجر افغانستان از ایران و پاکستان به کشور برگشته‌اند. بر بنیاد اعلامیه‌ی این نهاد، 96 هزار تن آن‌ها به‌صورت اجباری، بازگردانده شده‌اند.
این نهاد هشدار داد که با ادامه‌ی بازگشت مهاجران، بحران انسانی عمیق‌تری در افغانستان شکل خواهد گرفت و از این‌رو، از کشورهای ایران و پاکستان خواست تا سازوکاری برای تضمین بازگشت «داوطلبانه، امن و با حفظ کرامت انسانی» ایجاد کنند.
در این اعلامیه آمده که اجبار یا تحت فشار قرار دادن افراد برای بازگشت، راه‌حل پایداری نیست و می‌تواند به بی‌ثباتی منطقه بینجامد.
کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان تاکید کرده که مهاجران افغانستان در صورت بازگشت به کشور، ممکن است با تهدیدهای جدی نسبت به جان و حقوق‌شان روبه‌رو شوند.
در این اعلامیه آمده: «این تهدیدها برای زنان و دختران افغانستان شدیدتر نیز می‌باشد؛ زیرا آن‌ها در این کشور با محدودیت‌های فزاینده‌ای در زمینه‌ی کار، آموزش و آزادی گشت‌وگذار، روبه‌رو استند. افزون بر این، اقلیت‌های قومی و مذهبی، فعالان حقوق بشر و خبرنگاران نیز از جمله افرادی اند که در صورت بازگشت، در معرض خطر قرار می‌گیرند.»
این نهاد اعلام کرد که در همکاری با سازمان بین‌المللی مهاجرت (آی‌او‌ام) برای ارائه‌ی کمک به بازگشت‌کنندگان، تلاش می‌کند و به همین منظور، به‌طور «فوری» به ۷۱ میلیون دالر برای یک دوره‌ی نه‌ماهه نیاز دارد. این کمک‌ها شامل هزینه‌ی سفر، دسترسی به خدمات و افزایش ظرفیت مراکز پذیرش آن می‌باشند.
از سال 2023 تا کنون، بیش از 3.4 میلیون مهاجر افغانستان، از ایران و پاکستان برگشته‌اند. این رقم تنها در سال 2024، 1.5 میلیون تن می‌باشد. به باور کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان، این بازگشت‌های گسترده، ظرفیت بسیاری از ولایت‌های کشور را تحت فشار قرار داده و خطر جابه‌جایی داخلی را افزایش داده‌است.
در بخش دیگری از این اعلامیه آمده است که همزمان با بازگشت گسترده، مهاجرت‌های تازه‌ای به ایران و پاکستان جریان دارند و در عین حال، مهاجرت‌ها به سمت اروپا نیز افزایش یافته است. بر بنیاد آمار این نهاد، شهروندان افغانستان در سال ۲۰۲۴، با سهم ۴۱ درصدی، بزرگ‌ترین گروه مهاجران غیرقانونی از کشورهای آسیا و اقیانوسیه به اروپا بوده‌اند.
