دفتر مبارزه با هراسافگنی وزارت امور خارجهی ایالات متحده امروز گزارش سالانهی هراسافگنی ۲۰۲۳ را منتشر کرد. این گزارش که در شش بخش و دو ضمیمه ترتیب داده شده نشان میدهد که با وجود دستاوردهای «قابلتوجه» در پیکار با داعش و دیگر گروههای هراسافگن در جهان، تهدیدهای هراسافگنی جهانی همچنان پابرجا هستند.
در گزارش آمده که در این سال گروههای هراسافگنی چون داعش و القاعده همچنان نشان دادند که میتوانند فعالیتهای خود را عملی ساخته و حتا گسترش دهند. استفاده از فنآوری، ایجاد شبکههای فراملی و بهرهبرداری از تنشهای منطقهای از جملهی ابزارهای کلیدی این گروهها در گسترش فعالیتهای شان در این گزارش خوانده شدهاست.
در گزارش آمده که در خاورمیانه و شمال افریقا داعش با وجود از دستدادن سرزمینهای خود، همچنان از طریق شبکههای زیرزمینی در سوریه و عراق فعالیت دارد. در گزارش افزوده شده که در سوریه حدود نُههزار جنگجوی داعش در بازداشتگاهها و کمپهای آوارگان به سر میبرند.
در گزارش همچنان آمده که حزبالله، حماس، حوثیها، کتائب حزبالله و عصائب اهل الحق در کشورهایی چون لبنان، سوریه، عراق، یمن، عراق و فلسطین تحت حمایت ایران به فعالیتهای خود ادامه دادهاند.
در همین حال افزوده شده که در یمن گروههای هراسافگنی چون «القاعدهی شبهجزیره عربستان» و «داعش-یمن» نیز از بیثباتی جاری در این کشور بهرهبرداری میکنند.
در منطقهی آسیا و اقیانوسیه اما در بارهی افغانستان گفته شده که با وجود وعدههای طالبان مبنی بر جلوگیری از استفادهی گروههای هراسافگنی از خاک افغانستان، گروههایی مانند داعش خراسان و تحریک طالبان پاکستانی «تیتیپی» همچنان به فعالیتهای خود ادامه میدهند.
همچنین در گزارش آمده که در پاکستان حملات هراسافگنی افزایش یافته است و گروههایی مانند داعش خراسان و تحریک طالبان پاکستانی «تیتیپی» به حملات مرزی و داخلی ادامه دادهاند.
از سویی هم در گزارش آمده که گروه «الشباب» در شرق افریقا با حفظ کنترل بخشهایی از سومالیا و اجرای حملات پیچیده علیه اهداف دولتی و ملکی، همچنان به گردآوری منابع مالی و انجام عملیاتها در کینیا ادامه میدهد.
در غرب افریقا بر بنیاد این گزارش، گروههایی مانند «جماعت نصرت الاسلام و المسلمین» و داعش-ساحل، با خروج نیروهای سازمان ملل از مالی و کودتای نایجریا، از بیثباتی گستردهی منطقه برای افزایش نفوذ خود بهرهبرداری کردهاند. همچنین، در افریقای مرکزی، گروههای مرتبط با داعش در جمهوری دموکراتیک کانگو و موزامبیق به فعالیتهای هراسافگنانه ادامه میدهند.
و اما در گزارش آمده که کاهش «قابلتوجه» حملات هراسافگنی در فیلیپین و اندونیزیا به دلیل تلاشهای ضدهراسافگنی و همکاریهای منطقهای به چشم میخورد.
از سویی هم در بارهی اروپا در این گزارش آمده که این قاره همچنان با تهدید حملات انفرادی و الهامگرفته از داعش روبهرو است و حملاتی مانند حملهی بروکسل در سال ۲۰۲۳ نشان داد که این تهدید همچنان «پایدار» است.
در حملهای که در تاریخ 16 اکتوبر 2023 در بروکسل رخ داد، یک مرد 45 سالهی تونسی بهنام «عبدالسلام لاسوود» که به طور غیرقانونی در بلجیم زندگی میکرد، به سوی سه هوادار سویدنی فوتبال آتش گشود. این حمله در نزدیکی محل برگزاری مسابقهی فوتبال میان تیمهای بلجیم و سویدن انجام شد و دو تن کشته و یک تن دیگر زخمی شدند. لاسوود، که خود را عضو داعش معرفی کرده بود در ویدیویی پس از حمله مسئولیت آن را بر عهده گرفت و این حمله را پاسخی به «اهانت به قرآن در سویدن» اعلام کرد.
بر بنیاد این گزارش، کشورهای اروپایی همچنین با چالش «افراطگرایی راستگرا» مواجه هستند که در حال رشد است.
در بارهی تهدیدهای هراسافگنی در امریکای لاتین هم آمده که گروههای «هراسافگن داخلی» چون ارتش آزادیبخش ملی در کلمبیا و ونزویلا همچنان به اقدامهای «خشونتآمیز» شان ادامه میدهند. حزبالله نیز بر بنیاد این گزارش به جمعآوری منابع مالی از این منطقه ادامه داده است.
و اما در گزارش آمده که ایالات متحده و کانادا در این سال با تهدیدهای داخلی از جمله «افراطگرایی راستگرا و گروههای نژادپرست» مواجه بودهاند.
این گزارش در حالی به نشر میرسد که نگرانیهای جهانی از ناحیهی هراسافگنی به دلیل فعالیت گروههای بنیادگرا در مناطق مختلف جهان افزایش یافتهاست. نگرانیهایی که به باور کارشناسان همکاری کشورهای جهان برای پیکار با این پدیده را بیشتر از هر زمان دیگری به یک «نیاز جدی» مبدل کردهاست.
