کرملین اعلام کرد که ایران «حق توسعهی انرژی هستهای صلحآمیز» را دارد و اقداماتش در این زمینه کاملاً با قوانین جهانی همراستاست. این اظهارات در حالی مطرح میشوند که هیات اسرائیلی به رهبری رون درمر، وزیر امور راهبردی، و تصاخی هانگبی، مشاور امنیت ملی این کشور، قرار است با مشاوران ارشد ترمپ در مورد بررسی هستهای ایران در هفته پیشرو، دیدار و گفتوگو کنند.
دمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، در نشستی با خبرنگاران تاکید کرد که حلوفصل مسئلهی هستهای ایران باید از طریق «راههای سیاسی و دیپلماتیک» صورت گیرد.
او گفت: «ما معتقدیم ابزارهای لازم برای حل صلحآمیز این موضوع وجود دارند و تنها نیاز به ارادهی سیاسی است.» پسکوف همچنین اظهارات مکرر ایران مبنی بر «عدم تمایل» به دستیابی به جنگافزار هستهای را مورد تایید قرار داد و افزود که «مسکو این موضع را پذیرفته است.
پسکوف در پاسخ به پرسشی دربارهی واکنش احتمالی روسیه به حملهی نظامی امریکا یا اسرائیل علیه تاسیسات هستهای ایران، بار دیگر بر «موضع صلحجویانهی مسکو» تاکید کرد و گفت: «ما راهحل نظامی را نمیپذیریم و معتقدیم دیپلماسی تنها راه پیش رو است.»
این بیانیه در شرایطی اعلام شد که روابط روسیه با ایران و ایالات متحده در حال تحول است.
مسکو در جنوری گذشته معاهدهای راهبردی با تهران امضا کرد که همکاری دفاعی دو کشور را تقویت میکند، و حالا پیشنهاد میانجیگری بین ایران و امریکا در مورد مذاکرات هستهای را مطرح کرده است.
این پیشنهاد پس از گفتوگوی تلفونی یکونیم ساعته میان ولادیمیر پوتین و دانلد ترمپ مطرح شدهاست.
هرچند کاخ سفید پس از این تماس اعلام کرد که دو رهبر بر این باورند که «ایران نباید به موقعیتی دست یابد که بتواند اسرائیل را نابود.»
قابل یادآوری است که تنشها میان ایران و ایالات متحده پس از نامهی پسین ترمپ به رهبر ایران وارد فصل دیگری شدهاست.
ترمپ در این نامه هشدار داده که تهران باید بین توافق هستهای با واشنگتن یا «مواجهه با اقدام نظامی» یکی را انتخاب کند.
رهبر جمهوری اسلامی ایران نیز در سخنرانی خود به مناسبت نورزو، ظاهراً در پاسخ به این هشدار گفت: «امریکاییها و دیگران بدانند اگر خباثتی نسبت به ایران انجام دهند، سیلیِ سختی خواهند خورد، ما شروعکنندهی درگیری نیستیم اما سیلی به دشمن میزنیم.»
برنامه هستهای ایران از زمان خروج ایالات متحده از توافق هستهای در سال ۲۰۱۸، که در دورهی نخست ریاستجمهوری ترمپ رخ داد، به موضوعی جنجالی تبدیل شده است.
این توافق که بین ایران و قدرتهای بزرگ امضا شده بود، محدودیتهای شدیدی بر فعالیتهای هستهای تهران اعمال میکرد و در ازای آن تحریمهای دیگر علیه ایران، را کاهش میداد.
اما پس از خروج امریکا و بازگرداندن تحریمها، به اعتقاد امریکا ایران از این «محدودیتها فراتر رفت» و فعالیتهای هستهای خود را گسترش داد.
در این میان، نگرانیهای غرب و اسرائیل نیز شدت گرفته است. مقامات غربی هشدار دادهاند که اگر ایران، برخلاف ادعاهایش، به جنگافزار هستهای دست یابد، میتواند «تهدیدی جدی» برای اسرائیل و کشورهای نفتخیز خلیج فارس باشد و حتی مسابقهی جنگافزاری در منطقه را دامن بزند.
اسرائیل، که بهنظر خود «دارای جنگافزار هستهای» است، اعلام کرده که در هرگونه اقدام علیه ایران با ایالات متحده همسو خواهد بود.
این تحولات در حالی رخ میدهند که منطقهی خاورمیانه در آستانهی تغییرات راهبردی مهمی قرار دارد. حملهی مرگبار اسرائیل بالای نوار غزه از سر گرفته شده و ایران بار ها این موضوع را محکوم کردهاست.