در تازه‌ترین فصل از تنش‌های بازرگانی میان ایالات متحده و اتحادیه‌ی اروپا، واشنگتن روز (چهارشنبه) با افزایش تعرفه‌ها بر فولاد و آلمونیم، فشار «سنگینی» بر صادرات ۲۸ میلیارد دالری اتحادیه‌ی اروپا وارد کرد. در پاسخ، اتحادیه‌ی اروپا با اعلام مجموعه‌ای از تعرفه‌های تلافی‌جویانه، شمشیر را از رو بسته است. این اقدامات که از اول اپریل اجرایی می‌شوند، در دو مرحله طراحی شده: مرحله‌ی نخست، محصولاتی نمادین چون موترسایکل‌های هارلی‌دیویدسون و بوربن کنتاکی را هدف قرار می‌دهد و مرحله‌ی دوم، دامنه وسیع‌تری از محصولات صنعتی و کشاورزی را در بر می‌گیرد.
چرخش ناگهانی ترمپ و سرخوردگی اروپا
اتحادیه‌ی اروپا که امیدوار بود دولت دانلد ترمپ پس از بازگشت به قدرت در جنوری ۲۰۲۵ به سمت مذاکره و توافق حرکت کند، اکنون خود را در برابر رویکردی تهاجمی می‌بیند. ماروش شِفچوویچ، وزیر بازرگانی کمیسیون اروپا، ماه گذشته به واشنگتن سفر کرد تا از شدت گرفتن این تنش جلوگیری کند، اما بر بنیاد گزارش‌ها، هیچ پیشرفتی حاصل نشد. از سوی دیگر، اورزوالا فون در لاین، ربیس کمیسیون اروپا، از زمان آغاز دور دوم ریاست‌جمهوری ترمپ هیچ تماس مستقیمی با او نداشته است؛ امری که نشان‌دهنده‌ی شکاف عمیق در روابط دو طرف است.
ترمپ بارها اتحادیه‌ی اروپا را به داشتن سیاست‌های بازرگانی «ناعادلانه» متهم کرده و در اظهاراتی جنجالی گفته است که این اتحادیه از ابتدا برای «استثمار اقتصادی» ایالات متحده طراحی شده است. او حتی تهدید کرده که تعرفه‌هایی تا ۲۵ درصد بر موترهای اروپایی وضع خواهد کرد؛ اقدامی که می‌تواند ضربه‌ی بزرگی به اقتصاد آلمان، بزرگ‌ترین صادرکننده‌ی موتر به امریکا، وارد کند.
تعرفه‌ها در ترازو: واقعیت یا بهانه؟
بررسی‌های اقتصادی نشان می‌دهند که میانگین تعرفه‌های اتحادیه‌ی اروپا ۳.۹۵ درصد و ایالات متحده ۳.۵ درصد است؛ رقمی که تفاوت فاحشی را نشان نمی‌دهد. با این حال، برخی محصولات خاص مانند موترهای امریکایی در اروپا با تعرفه‌هایی تا ۱۰ درصد مواجه‌اند، در حالی که موترهای اروپایی در امریکا تنها ۲.۵ درصد تعرفه می‌پردازند. این اختلاف، بهانه‌ای برای ترمپ شده تا سیاست‌های خود را توجیه کند. اما منتقدان می‌گویند این تعرفه‌ها بیش از آن‌که به نفع اقتصاد امریکا باشند، مصرف‌کنندگان و صنایع داخلی را تحت فشار قرار می‌دهند.
ابزارهای تلافی‌جویانه اروپا: از هارلی تا گوگل
اتحادیه‌ی اروپا در واکنش به این فشارها، راهبرد چندلایه‌ای را در پیش گرفته است. در کنار تعرفه‌های فوری بر کالاهای نمادین امریکایی، «کارشیوه‌ی ضداجباری» نیز روی میز است. این ابزار قدرتمند می‌تواند شرکت‌های فناوری امریکایی مانند گوگل، آمازون و مِتا را هدف قرار دهد و محدودیت‌هایی بر خدمات دیجیتال یا دسترسی به بازارهای اروپا اعمال کند. با این حال، مقامات اروپایی تاکید دارند که این «راهکار نهایی» تنها در صورت تشدید تنش‌ها به کار گرفته خواهد شد.
ضربه به صنایع امریکایی
این جنگ بازرگانی، صنایع امریکا را نیز بی‌نصیب نگذاشته است. صنعت نوشیدنی‌های الکولی ایالات متحده با تعرفه‌های ۵۰ درصدی اروپا بر صادرات ویسکی روبه‌رو شده و گزارش‌ها از کاهش چشمگیر فروش خبر می‌دهند. شرکت تسلا، متعلق به ایلان ماسک، نیز در بازارهای کلیدی اروپا مانند آلمان با افت فروش مواجه شده است؛ نشانه‌ای از اثرهای مستقیم این تنش‌ها بر غول‌های اقتصادی امریکا.
آینده‌ای در ابهام
با توجه به حجم بازرگانی ۱.۵ تریلیون دالری سالانه میان ایالات متحده و اتحادیه‌ی اروپا، ادامه‌ی این درگیری می‌تواند تبعات گسترده‌ای برای هر دو طرف داشته باشد. اروپا که ۱۶ درصد از صادرات فولاد خود را به امریکا ارسال می‌کند، ممکن است تا ۳.۷ میلیون تُن از این بازار را از دست بدهد. در مقابل، افزایش قیمت فولاد و آلمونیم در امریکا، صنایعی چون موترسازی و لوازم خانگی را تحت فشار قرار خواهد داد.
مقامات اروپایی همچنان بر مذاکره تاکید دارند، اما همزمان هشدار داده‌اند که در صورت تداوم سیاست‌های تعرفه‌ای ترمپ، واکنش‌هایی «سریع و متناسب» نشان خواهند داد. آیا این تهدیدها واشنگتن را به عقب‌نشینی وادار می‌کند یا این نبرد به یک جنگ تمام‌عیار بازرگانی تبدیل خواهد شد؟ پاسخ این پرسش، در هفته‌ها و ماه‌های آینده روشن خواهد شد.
