همه‌ی آنچه درباره‌ی ویزای لاتری امریکا باید بدانید

در یک دهه و اندی گذشته، از اوایل تا پایان ماه اکتبر در افغانستان – که اگر کشوری مجاهدپرور و شهیدپرور باشد یا نه بدون شک «پناه‌جو» پرور است؛ بازار گرم و پُراشتیاقی برای ثبت‌نام و شرکت در لاتری ویزای تکثر امریکا یا Diversity Visa Lottery پدید می‌آید. این ویزا کی و چگونه پدید آمد؟ شانس برنده شدن در این لاتری چقدر است؟ سالانه برای چه تعدادی از طریق این لاتری ویزا صادر می‌شود؟ و آیا ممکن است ام‌سال شاهد آخرین دور برگزاری این لاتری باشیم؟

ویزای لاتری امریکا – که هم‌چنین به‌نام ویزای گرین‌کارد – از آن یاد می‌شود. بخشی از برنامه‌های وزارت خارجه‌ی امریکا در چهارچوب قانون پناهندگی سال ۱۹۹۰ میلادی است که تاکنون دوام دارد و چنانچه از نامش پیداست؛ غرض از پدید آمدن چنین لاتری و برنامه‌ی صدور ویزایی تقویت «تکثر» و چند رنگی در جامعه‌ی امریکا است. جامعه‌ای به گونه‌گونی و کثرت خود آوازه و شهرتی جهان‌گستر دارد.

در ابتدا برنامه‌ی پذیرش پناه‌جو از طریق لاتری در امریکا و صدور ویزا از این طریق به‌نام «برنامه‌ی موریسون» یاد می‌شد و اغلب پناهندگانی از کشورهای سفیدپوست هم‌چون ایرلند، ایرلند شمالی و بریتانیا را پوشش می‌داد. از سال ۱۹۹۰ به‌بعد در این برنامه اصلاحاتی اعمال شد که آن را تبدیل به صورت نوین ویزای لاتری امریکا کرد.

اگرچه از زمانی که جرج اچ.دبلیو بوش (یا بوشِ پدر) در ۱۹۹۰ مُهر تایید به برنامه‌ی لاتری زد و صدور چنین ویزایی آغاز یافت تعداد ویزای صادرشده در طول سال‌ها متفاوت بوده است، اما رقم قانونی و درست ویزایی که از طریق این برنامه صادر می‌شود، بالغ بر ۵۵ هزار ویزا به‌صورت سالانه است. البته لاتری سال ۲۰۲۵ قرار است ۵۱ هزار و ۳۵۰ ویزا صادر کند.

همه‌ساله میلیون‌ها تن در سراسر جهان در این برنامه ثبت‌نام می‌کنند و رقم اعلام‌شده در ثبت‌نام سال ۲۰۲۵ این برنامه تاکنون ۱۹ میلیون تن بوده است. این رقم معادل است با نصف جمعیت افغانستان. و همین تعداد زیاد اشتراک‌کننده‌هاست که شانس برنده‌شدن در این لاتری را به‌صورت قابل توجهی کاهش می‌دهد؛ شانس برنده‌شدن شما در لاتری سال آینده‌ی میلادی براساس آمار وزارت خارجه‌ی امریکا «یکِ در یک‌صد و پنجاه‌ودو» یا ۱:۱۵۲ است.

البته از سال ۲۰۰۵ تاکنون و به‌ویژه از جانب جناح محافظه‌کار سیاست امریکا یا حزب جمهوری‌خواه تلاش‌های پی‌همی برای متوقف کردن این برنامه وجود داشته است. دانلد ترمپ، رئیس‌جمهوری پیشین و نامزد انتخابات ماه آینده‌ی امریکا در شمار منتقدان سرسخت برنامه‌ی لاتری است. و هماری از ضرورت پایان دادن به این برنامه سخن گفته است.

منتقدان باور دارند که این برنامه «جانیان»‌ و «جنایت‌کاران» و یا در بهترین حالت «مردمان ناموثر و بی‌خاصیت» را به امریکا می‌برد و با توجه به موج‌های جدید و جدی پناهنده‌ستیزی در امریکا و امکانِ جدی پیروزی ترمپ در انتخابات، بعید نیست که ام‌سال با آخرین فرصت برای آزمودن در این لاتری روبه‌رو باشید.