پایان نشست دوحه؛ نماینده‌ی خاص معرفی نشد اما نشست «سازنده» ارزیابی گردید

ام‌روز، دوشنبه نوزدهم فبروری، دومین و آخرین روز نشست نمایندگان و فرستاده‌های کشورهای جهان در مورد مسائل و چالش‌های فراروی افغانستان، از سوی سازمان ملل متحد، در دوحه پایتخت قطر، برگزار شد. آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل درپایانِ این نشست، گفت‌وگوها و مسائل طرح‌شده میان شرکت‌کنندگان را «ضروری» و «سازنده» خوانده و گفت «ما افغانستان را در صلح می‌خواهیم، صلح با خود و صلح با همسایگان، کشوری‌که به‌التزام‌ها و تعهدات بین‌المللی خود عمل کرده و رابطه‌ی خوبی با جامعه‌ی جهانی، همسایگان و حقوق اتباع خود داشته باشد.»

گوترش ضمنِ ابراز خرسندی از این گفت‌وگوهای دو روزه، اشاره‌ای نیز به‌عدم اشتراک طالبان در این نشست داشته و گفت که «طالبان برای حضور در این نشست شروطی داشتند که پذیرفتنی نبود.»

گوترش در ادامه افزود که گفت‌وگوهای دو روز گذشته در دوحه و گزارشی‌که در این مورد از سوی فریدن سینیرلی‌اوغلو ترتیب شده‌بود، تمامی موارد نگرانی‌برانگیز درباره‌ی افغانستان را در برگرفتند؛ از حصول اطمینان در این مورد که افغانستان تبدیل به «بستر گرم» هراس‌افگنی نمی‌شود، تا فراگیر کردن نهادها تا بازتاب‌دهنده‌ی تمامی گروه‌ها متکثر، در قالبِ یک نظام حقیقتاً فراگیر باشند.

دبیرکل سازمان ملل هم‌چنین از اهمیتِ پاس‌داشت از حقوق بشر و به‌گونه‌ی اخص پاس‌داشت از حقوق زنان افغانستان سخن گفت.  

اگرچه انتظار می‌رفت که «نماینده‌ی خاص» سازمان ملل در امور افغانستان در پایان این نشست از سوی دبیرکل معرفی گردد، ولی این انتظار برنیامد. این درحالی‌ست که مسئله‌ی معرفی این فرستاده‌ی خاص از سوی طالبان و متحدان منطقه‌ای آنان به‌نقد و چالش کشیده شده‌است.

گوترش هم‌چنین از اهمیت و میزان تاثیرگذاری کمک‌های بشردوستانه به‌افغانستان پرداخته و اشاره‌ای هم به‌پرسش‌های مطرح در مورد آینده‌ی رشد افغانستان کرد.

درکنار «سازنده» و مهم خواندن نتایج نشست دو روز گذشته، گوترش به بن‌بست‌های وضعیت موجود در افغانستان نیز پرداخت. دبیرکل ملل متحد گفت به‌ که از یک‌سو در افغانستان دولت «غیر رسمی»ای وجود دارد که در بسیاری از ابعادِ سیاست و تجارت جهانی مدغم نشده‌است و از سویی دگر، گونه‌ای دریافت جهانی از نقض حقوق بشر و حقوق زنان از سوی طالبان وجود دارد. گوترش این بن‌بست را به ماجرا «اول تخم مرغ به‌وجود آمد یا مرغ» تشبیه کرده و افزود که جهان و افغانستان باید از این بن‌بست عبور کنند.

گوترش در مورد شرایط «غیر قابل پذیرش» طالبان گفت که «این شرایط می‌خواستند قبل از هرچیز حقِ صحبت با نمایندگان جامعه‌ی افغانستان را از ما بگیرند و هم‌چنین رفتاری را از ما می‌خواستند که می‌توانست گونه‌ای به‌رسمیت‌شناسی آنان دانسته شود.»
نشست دوحه درحالی به‌پایان می‌رسد که عدم‌حضور طالبان و موافقت بعضی از کشورهای بزرگ منطقه – چون روسیه – با طالبان در این مورد، نگرانی‌هایی را در موردِ تاثیر عملی و نتیجه‌بخشی آن دامن زده‌است. درکنار این‌که چنان‌که انتظار می‌رفت «نماینده‌ی خاص» ملل متحد نیز در این نشست معرفی نگردید. اما به‌رغم طرح این نگرانی‌ها، دبیرکل سازمان ملل متحد از «نتیجه»ی نشست دوحه، رضایت‌مند به‌نظر می‌رسید.