«ابتذال خیر»؛ طالبان از «بی‌ثمری» حکومت با زور و دیکتاتوری می‌گویند

ذبیح‌الله مجاهد، سخن‌گوی رژیم طالبان در افغانستان، در واکنش‌ به موج تازه‌ی دست‌گیری خبرنگاران و سانسور رسانه‌ها از سوی طالبان می‌گوید که «با زور»، دیکتاتوری و سانسور نمی‌توان حکومت کرد و به هم‌کاران خویش در رژیم طالبان توصیه کرده‌است که با رسانه‌ها برخورد «نیک» داشته‌باشند. مجاهد درحالی این سخنان را ابراز می‌کند که او پیش‌تر از «تنبیه» رسانه‌های «منحرف» سخن گفته بود و طالبان هرگز تعقیب، دست‌گیری و سانسور رسانه‌ها را متوقف نکرده‌اند.

هانا آرنت، متفکر سیاسی آلمانی در قرن بیستم، در جلسه‌ی دادگاه آدولف آیشمن، فرمانده نظامی ارتش آلمان نازی حضور یافت و گزارشی از این دادگاه نوشت، آرنت در این دادگاه مفهومِ «ابتذال شر» را ابداع کرد و گفت که در آلمان نازی، شر تبدیل به امری پیش‌پا افتاده و مبتذل شده بود و به‌همین جهت برای هیچ‌کس واجد اهمیتی نبود. گفته‌های مجاهد از این جهت با این نظریه‌ی آرنت مرتبط می‌شود که شنیدنِ سخنانِ «ضدسانسور» و این‌که «با زور نمی‌توان حکومت کرد» از سوی سخن‌گوی گروه و رژیمی‌که ذات آن با سانسور، سرکوب و حکومت با زور گره خورده‌است، نشان‌گر «ابتذال خیر و حقیقت» در جامعه‌ی ام‌روزی افغانستان است.

این اظهارات نشان می‌دهد که «خیر» در افغانستان تبدیل به امری آن‌قدر بی‌ارزش و خنده‌آور شده‌است که حتا باعث و بانی شرارت می‌تواند مدعی آن باشد و آن را به‌صورتی طنزآلود و با مقاصدِ مصلحت‌آمیز آن را بر زبان راند. به‌عبارتی بهتر، مجاهد این «حقیقت» و حرف «درست» را به‌زبان می‌آورد زیرا نه‌تنها آن‌را باور ندارد، بلکه حتا آن‌را «جدی» نمی‌گیرد و می‌داند که گفتن این سخنان نه برای خود او، نه برای افراد و «مجاهدان» دگر رژیم او و نه حتا برای خبرنگاران و رسانه‌ها و مردم افغانستان قابل باور نیست.

البته این ابتذال صرفاً شامل حال «خیر» و درستی و حقیقت در افغانستان نمی‌شود، بلکه آن‌را باید ادامه‌ی ابتذال شر در این کشور دانست. مردم افغانستان مدت‌هاست که واکنشی – چه مثبت و چه منفی – به فاجعه‌هایی که با آن روبه‌رو می‌شوند ندارند و این‌که هیچ «مصیبت» این مردم را حتا به‌اعتراض – چه رسد به انقلاب – وانداشته‌است، نشان می‌دهد که مردم این کشور دگر شر را به‌عنوان قسمتی از زندگی پذیرفته‌اند و تا می‌توانند از مقاومت و مقابله با آن می‌پرهیزند. این روند آن‌قدر و آن‌چنان ادامه یافته‌است که اینک نه فقط فاجعه و شر، بلکه درستی و خیر نیز جذابیتی برای مردم این کشور ندارد و همین باعث می‌شود که سخن‌گوی طالبان،‌ در طنز تاریخی‌ای به‌یاد ماندنی به ما بگوید «با زور نمی‌توان حکومت کرد» و این گفته‌ها بیش‌تر به این می‌ماند که هیتلر رساله‌ای در تقبیح یهودستیزی نوشته باشد. زیرا طالبان هرگز حتا مشکل‌شان با رسانه‌ها را پنهان نکرده‌اند و حتا رئیس پیشین دانشگاه کابل در رژیم طالبان، به‌صراحت از «کافر بودن» تمامی اهل رسانه سخن گفته بود.

آنچه مجاهد در این گفته‌ها مدعی آن است، در تضاد و تقابل با تمامی آمارهای نهادهای ناظر داخلی و خارجی و بین‌المللی و تاریخ طالبان و رفتار کنونی و جاری آن‌ها و حتا ایدئولوژی طالبانی است. هرگز و در هیچ زمانی طالبان با چیزی «به‌جز زور» حکومت نکرده‌اند و در حقیقت تنها چیزی‌که طالبان در سی سال تاریخ خویش داشته‌اند،‌ زور و سرکوب و افراطیت بوده‌است. گفته‌های او نشان می‌دهد که سیاست و حقیقت در افغانستان تبدیل به طنزهای تلخی شده‌اند که اینک هرکسی می‌تواند از هرچیزی سخن بگوید، جنایت‌کار از ضرورت تقویت نظام قضایی، دزد از تاراج منابع مالیِ ملی،‌ زورگو از بی‌فایدگی زورگویی و حکومت با میلِ‌ اسلحه و ذبیح‌الله مجاهد از رسانه‌های آزاد و آزادی بیان.