نوبل ادبیات به نمایش‌نامه‌نویس بزرگِ نروژی رسید

آکادمی سلطنتی علومِ سوئد، روز پنج‌شنبه ۱۳ میزان/مهرماه اعلام کرد که تصمیم گرفته‌است جایزه‌ی نوبل ادبیات را به نمایش‌نامه نویس بزرگِ نروژی «یون فوسه» اهدا کند.

جایزه‌ی نوبل که بسیارانی آن را معتبرترین جایزه‌ی علمی جهان می‌دانند، «یون‌ فوسه»، نویسنده‌ی شصت‌وچهار ساله‌ی نروژی را به‌عنوانِ برنده‌ي جایزه‌ی نوبل ادبیاتِ سالِ روان میلادی گزید.

هیات داورانِ این جایزه‌ با نشر بیانیه‌ای گفته‌است که «یون فوسه» را به‌دلیلِ «نوآوری‌های‌اش» و نثری که «ناگفتنی‌ها را می‌گوید» شایسته‌ی دریافت این جایزه‌ی معتبر علمی دانسته‌است. این درحالی‌ست که نمایش‌نامه‌های فراوانی از یون فوسه به فارسی برگردانده شده‌اند، در این میان می‌توان به برگردانِ محمد حامد، ذیلِ عنوانِ «مجموعه‌ی آثار نمایشی یون فوسه» در دو جلد اشاره کرد. طرفه این‌که نمایش‌نامه‌های دگری از فوسه، هم‌چون «آلیس پای‌آتش» نیز که توسط حسام امامی به فارسی برگردانده شده‌است، به‌صورت جداگانه به فارسی برگردانده شده‌اند.

جایزه‌ی نوبل ادبیات، جایزه‌ی ادبی معتبر و بین‌المللی است که در فهرست برندگان خود، نام‌های مهم و درخشانی چون آلبر کامو، ژان‌پل سارتر – که البته سارتر این جایزه را به‌رسمِ اعتراض نپذیرفت- و نویسندگان معاصرتری چون سوتلانا الکسیویچ و هنرمندانِ بزرگی چون «باب دیلن» را دارد.

این جایزه همه‌ساله از سوی آکادمی سلطنتی علوم سوئد و با بررسی کارنامه‌ی نویسندگان، اهدا می‌شود. حاشیه‌های فراوانی حولِ اهدای این جایزه شکل می‌گیرند، و منتقدان آکادمی علوم سوئد را به لحاظ‌داشت‌های سیاسی و سلیقه‌ای متهم می‌کنند. چنان‌که این آکادمی، جایزه‌ی نوبل سال ۱۹۵۳ را به «وینستون چرچیل» نخست‌وزیر نام‌آشنای بریتانیا اهدا کرد. و در سویی دگر، این آکادمی از اهدای این جایزه به نویسندگان بزرگی چون «لئو تولستوی» و «خورخه لوئیس بورخس» پرهیخت، نویسندگان صاحب‌سبکی که درخشندگی بی‌مانند آثارشان در مقام واقعیت‌هایی بدیهی و پذیرفته‌شده‌اند.