موج تازه‌ی بازداشت زنان و دختران در کابل به‌دلیل آنچه طالبان «نقض قوانین پوشش» می‌نامد، بار دیگر «محدودیت‌های سخت‌گیرانه» علیه زنان افغانستان را در مرکز توجه قرار داده است. این موضوع در نوشته‌ای از یک پژوهشگر بخش حقوق زنان در سازمان دیدبان حقوق بشر، به‌عنوان نمونه‌ای از تشدید «آپارتاید جنسیتی» توصیف شده است.
بر بنیاد این نوشته، از ۲۵ سرطان تاکنون، ده‌ها زن و دختر افغانستان در پایتخت به اتهام رعایت نکردن دستور طالبان مبنی بر پوشاندن کامل بدن و صورت بازداشت شده‌اند. این دستور بخشی از فرمان «امر به معروف و نهی از منکر» طالبان است که زنان را وادار می‌کند در موقع حضور در اجتماع، بدن خود را بپوشانند.
در این مطلب، پژوهشگر دیدبان حقوق بشر روایت زنان و دخترانی را بازتاب داده که با وجود فشارها، همچنان به حضور در جامعه ادامه می‌دهند. سارا (نام مستعار)، یکی از زنان یادشده، می‌گوید: «چیزی به نام حجاب بد وجود ندارد؛ اما هرچه طالبان محدودیت بیشتری وضع می‌کنند، زنان همچنان بیرون می‌روند و رنگ و مُد را به حجاب‌هایشان اضافه می‌کنند. این همان چیزی است که طالبان را ناراحت می‌کند.»
نویسنده‌ی این مطلب تاکید کرده است که هرچند این مقاومت‌ها کوچک به نظر می‌رسند، اما نشان‌دهنده‌ی تلاش زنان برای بازپس‌گیری عاملیت و جایگاه خود در زندگی روزمره است. او این وضعیت را بخشی از یک نظام وسیع‌تر سرکوب زنان می‌داند که مدافعان حقوق بشر و کارشناسان سازمان ملل از آن با عنوان «آپارتاید جنسیتی» یاد می‌کنند؛ نظامی که با بیرون راندن زنان از آموزش، کار و عرصه عمومی، عملاً آنان را به حبس خانگی وادار کرده است.
در بخش دیگری از این نوشته، ناهید – خواهر سارا – نیز روایت مشابهی دارد: «هر قدر هم که مقامات از قدرت یا تاکتیک‌های مختلف استفاده کنند، ما باز هم راهی برای بیرون رفتن پیدا می‌کنیم. نمی‌توانند ما را در خانه زندانی کنند.»
پژوهشگر دیدبان حقوق بشر در ادامه هشدار می‌دهد که واکنش جامعه‌ی جهانی در برابر این سرکوب‌ها اغلب «سکوت» بوده یا حتی در برخی موارد، به عادی‌سازی این وضعیت انجامیده است؛ نمونه‌ی آن تصمیم پسین روسیه برای شناسایی طالبان به‌عنوان «حکومت افغانستان» است. او از کشورهایی که به حقوق زنان اهمیت می‌دهند خواسته است که از خواست زنان افغانستان برای ایجاد جرم بین‌المللی «آپارتاید جنسیتی» حمایت کنند.
این مطلب که در در بخش ویژه‌ی «یادداشت‌ها» در وب‌سایت این دیدبان نشر شده، نه یک گزارش رسمی، بلکه تحلیلی از سوی یک پژوهشگر حقوق زنان در دیدبان حقوق بشر است که می‌کوشد ابعاد تازه‌ی سرکوب و ایستادگی زنان افغانستان را به تصویر بکشد و نگاه‌ها را بار دیگر متوجه وضعیت نگران‌کننده آنان سازد.
گزارش‌های رسمی دیدبان حقوق بشر، متفاوت از این مطلب، پس از گردآوری میدانی، بررسی حقوقی و تایید چندمرحله‌ای در سطح مدیریتی، با عنوان «گزارش» در بخش ویژه‌ی گزارش‌ها نشر می‌شوند و بیانگر موضع رسمی این نهاد اند.
