جرگه بزرگ پشتون‌ها که از سوی «پی‌تی‌ام» یا «جنبش تحفظ پشتون» برگزار می‌گردد، ام‌روز شنبه دوازدهم اکتبر آغاز یافت. گزارش‌ها حاکی از حضور هزاران تن در این جرگه به‌منظور تصمیم‌گیری در مورد آینده‌ی میلیون‌ها پشتونِ ساکن در ایالت خیبر و دگر ایالات پاکستان هستند. نه‌تنها میان پشتون‌های پاکستان، بلکه در میان پشتون‌های افغانستان نیز امید و اشتیاق فراوانی در مورد این جرگه به‌چشم می‌خورد. چه توقعی می‌توان از این جرگه داشت؟
دشوار می‌توان به‌یاد آورد جرگه‌ای را که همان کارکرد حقیقی تصمیم‌گیری اجماعی در آن کارساز و جاری بوده باشد؛ کسانی چون محمد اشرف غنی و اصاحب نشست بُن با رسم جرگه کاری کرده‌اند که این سنت قدیمی برای حل بحران و مشکلاتِ کلان مردم تبدیل شود به نمایشی پُر دبدبه که در بهترین حالت کارکردش «توجیه» چیزی‌ست که صاحبان قدرت و حکومت در هرحالی و حتا بدون جرگه هم همین کار را می‌کردند.
بافتِ سنتی جاری در جرگه‌ها، از منطق زیست قبایلی پیروی و متابعت می‌کند. بدین‌معنا که نظام سلسله‌مراتبی شدیداً در چنین اجتماعی جاری‌ست و به‌هیچ‌روی نمی‌توان اندیشید که حرف یک پشتون ساده از حواشی با حرف «خان‌ها» و کسانی چون داور یا پشتین هم‌ارز خواهد بود و همگان حق مساوی شنیده‌شدن و تصمیم‌گیری اجرایی خواهند داشت.
نکته این است که در جرگه‌ای که بحث‌های اصلی و اساسی‌ای چون مطالبه‌ی آزادی و نقد ساختار قدرت در آن تحریم باید و خطوط گفت‌وگو و مباحثه در آن از سوی همان ساختار قدرت معین شود، چه چیزی می‌تواند رخ دهد که آن را «دقیقه‌ای تاریخی مهم» در سیاست‌ورزی و عدالت‌خواهی گروهی بزرگ دانست؟
اگرچه امیدهای بلندی در مورد این جرگه وجود داشته و دارد، ولی آنچه را باید نشست و نظاره کرد، توانایی اجرایی و همه‌گیری و جامع بودن این جرگه خواهد بود که بزرگ‌ترین چالش فراروی چنین اجتماعی‌ست.
تلویزیون دیار، رسانه‌ی مستقر در ایالات متحده است که از سوی شماری‌از «خبرنگاران در تبعید» افغانستان پایه‌گذاری شده‌است. این‌رسانه هم‌اکنون روی پا‌ی‌گاه‌های دیجیتال، روی‌دادهای افغانستان و جهان را به زبان‌های فارسی، پشتو و انگلیسی روایت می‌کند و در نظر دارد تا به‌زودی پخش زنده‌ی اینترنتی و ماهواره‌ای اش را نیز آغاز کند.