اگرچه مقامات و رهبران رژیم طالبان هماره در پیِ بهرخ کشیدن «سپیدرویی» و «شکوهمندی» دولت سه سالهی خود بوده و هستند؛ ولی باور و نگاه رعایا از یکسو، و نهادهای ناظر و بیطرف بینالمللی از سویی دگر با این نگاه متفاوت بوده است. در تازهترین گزارشی که از سوی دبیرکل سازمان ملل در مورد اوضاع سیاسی، اقتصادی و اجتماعی سه ماه گذشتهی افغانستان بهنشر رسیده است و ژرفنای روزافزون فاجعهی افغانستانِ طالبان را به نمایش نهاده است؛ سخن نه بر سر «رژیم مستحکم» و «ملتی در حال رشد» بلکه بر سر رژیمی ناکارآمد، اقتصادی فروپاشیده و به شدت وابسته، مردمی فقیر و نومیدتر از همیشه و ستمهای آشکار و فزایندهی طبقهی حاکم بر اقلیتها و زنان است.
در این گزارش آمده است که طالبان همچنان به ادامهی سیاستهای ایدئولوژیک و تطبیق بیقید و شرط شریعت ادامه دادهاند و مواردی همچون کاهش دستمزد شماری از کارکنان زن در نهادهای دولتی به دستور هبتالله آخندزاده و قانون جدید امر بالمعروف که حتا شنیده شدن صدای زن از سوی مردان نامحرم را ناروا و حرام میداند خبر از تنگتر شدن هرچه بیشتر حلقهی زیست برای زنان در افغانستان طالبان میدهد.
در گزارش میخوانیم که طالبان به پاکسازی افراد و کارمندان حکومت پیشین ادامه داده و هرچه بیشتر مقامات دولتی را با مهرههای خود پُر میکنند و تعیینات مداوم مقامات بلندپایهی دولتی از سوی هبتالله آخندزاده که اغلب این تعیینشدگان مردان درسخوانده در مدرسه هستند؛ نشانگر تمرکز هرچه بیشتر قدرت در دست طبقهی حاکم است.
در این گزارش بهدستور مستقیم ملا هبتالله در مورد اتحاد و همپیمانی هرچه بیشتر طالبان برای حفظ قدرت و ثبات سیاسی نیز اشاره شده است و به نقل از او آمده است که او برکناری خود را خواهد پذیرفت، اما وجود تفرقه در میان طالبان را هرگز نخواهد پذیرفت.
در ادامهی این گزارش آمده است که طالبان با وجود مخالفتهای شدید و صریحی که با تحصیلات معیاری و عصری داشته است؛ مدارس دینی را مرکزی برای بازتولید سربازان و نیروهای جهادی مینگرد و از وجود و گشایش هرچه بیشتر چنین مراکزی استقبال میکند. در گزارش ملل متحد میخوانیم که بیشتر مقامات بلندپایه و اعضای برجستهی طالبان برای سخنرانی به این مدارس میروند.
در بخش امنیت، سازمان ملل با اشاره به حوداث متعدد و پیهم امنیتی در سال گذشتهی میلادی و ادامهی کشتار بیگناهان در افغانستان زیر نام «جنگ مقدس» و «جهاد» عملکرد امنیتی رژیم این گروه را زیر پرسش برده است. طالبان که خود را پیامبران صلح و صفا و آرامش در خاک افغانستان میدانند؛ نهتنها موفق به متوقف کردن ریختهشدن خونهای پاکان در این سرزمین نشدهاند؛ بلکه سیاستها و وجود آنان حتا به تضادها و تفرقههای مرگبار این کشور دامن زده است.
در ادامهی این گزارش اشارهای به همکاریهای طالبان با قدرتهای اصلی منطقه از جمله چین شده است؛ براساس این گزارش هستهی این همکاری بازرگانی و در راستای اجرای پروژههایش تجاری و اقتصادی بوده است و یوناما و خودِ سازمان ملل نیز در تسهیل دیدارها میان دیپلوماتهای طالبان و نمایندگان کشورهای منطقه نقش موثر ایفا کرده است.
اما بهلحاظ حقوق بشری افغانستان تحت ادارهی طالبان یک فاجعهی به تمام معنا بوده است. براساس گزارش سازمان ملل نه تنها غیرنظامیان بدون هیچ تقصیری در جنگهای طالبان کشته شدهاند؛ بلکه از برگزاری مراسم عاشورا گرفته تا حق پوشش برای زنان و کار کردن زنان در دفاتر و نهادهای خارجی همهوهمه فهرستی بلند و تکاندهنده از نقض روزمرهی اساسیترین حقوق انسانها به دست رژیم طالبان را بر ساخته است.
براساس این گزارش بیشتر از بیست میلیون تن در افغانستان طالبان به کمکهای بشردوستانه نیاز دارند و این کمکها برای نجات یافتن این مردم از خطرات جدی و حتا مرگباری که آنان را تهدید میکند ضروری و نیاز است.
ملل متحد نوشته است که اگرچه طالبان به متوقف کردن کشت کوکنار فخرفروشی میکنند؛ ولی شوهاد نشان میدهند که کشت این ماده در ولایتهایی چون بلخ، بدخشان، هرات و قندهار ادامه یافته است.
ملل متحد در پایان نوشته است که مردم افغانستان همچنان با چالشهای جدیای روبهرو هستند؛ آنان اقتصادی شکننده و رو به فروپاشی دارند، جنگ و منازعه امنیت جانی و مالی آنان را به خطر انداخته، آنان از حقوق و آزادیهای اولیهی خود محروم شدهاند و حتا در برابر فاجعههای درحال آمدنی همچون تغییرات اقلیمی سپری و پناهی و تدبیری ندارند و سیاستهای طالبان در به این بحران منظماً افزوده است و میافزاید.
تلویزیون دیار، رسانهی مستقر در ایالات متحده است که از سوی شماریاز «خبرنگاران در تبعید» افغانستان پایهگذاری شدهاست. اینرسانه هماکنون روی پایگاههای دیجیتال، رویدادهای افغانستان و جهان را به زبانهای فارسی، پشتو و انگلیسی روایت میکند و در نظر دارد تا بهزودی پخش زندهی اینترنتی و ماهوارهای اش را نیز آغاز کند.