نشست بینالمللی دوحه، شام امروز دوشنبه ۱۹ فبروری، بهپایان رسید. این نشست که یکی از مهمترین نشستهای مربوط بهافغانستان از زمان بازگشت طالبان بهقدرت در ۲۰۲۱ خوانده میشود، بههدفِ طرح نگرانیهای جامعهی جهانی در مورد افغانستان و تلاش برای ایجاد انسجام منطقهای و جهانی در چگونگی تعامل با رژیم طالبان برگزار گردید. اگرچه خوشبینیها به این نشست و تاثیرات آن دامنهای گسترده داشت، اما همانطور که گزارشی از «انستیتوت مطالعات صلح امریکا»، یک روز قبل از برگزاری نشست، پیشبینی کردهبود؛ بزرگترین مانع در ایجاد انسجام جهانی در تعامل با طالبان، «اقلیم ژئوپولیتیک» و جنگ منافع روسیه، چین و امریکا بهنظر میرسد.
دبیرکل سازمان ملل متحد که سرپرستی و ریاست این نشست را بهعهده داشت، در سخنرانی خود از نقاط قوت و نتایج بهدست آمده در نشست ابراز خرسندی کرد. او بهوجود باورها و همنظری در میان گروهها و نمایندگان متفاوت در مورد افغانستان اشاره کرده و گفت که گفتوگوهای دو روزه در دوحه سازنده و ضروری بودهاند. اما بهرغم همهی موارد فوق، گوترش از بحران و بنبستهای موجود در وضعیت افغانستان نیز چشمپوشی نکرده و گفت که دو سوی موجود در وضعیت افغانستان – رژیم طالبان یکسو و مردم افغانستان و جهان سویی دگر – بهدرک مشترکی دست نیافتهاند و هردو طرف مواضع و باورهای خودشان را دارند.
درکنار محتوای مورد بحث و مطرحشده در نشست، انتظار مبنی بر معرفی «فرستادهی خاص» سازمان ملل در امور افغانستان نیز برنیامد و از میان چهرههایی که برای این عنوان مطرح شده بودند، کسی عهدهدار این مسئولیت نشد. اگرچه گوترش بهگزارش مستقل فریدون سینیرلیاوغلو اشاره کرده و از اهمیت آن در گفتوگوهای دو روزه تقدیر کرد. گوترش بهبرجستهسازی موضوع حقوق بشر و حقوق زنان و همچنین دربرگیرندگی این گزارش اشاره کرده و گفت که از نگرانی بازگشت افغانستان به یک بستر مهیای هراسافکنی تا ضرورت ایجاد یک دولت «حقیقتاً فراگیر» همه در این گزارش ذکر شده بودند.
اما نکتهی قابل تأمل در مورد نشست دوحه، همان موردیست که مقدمه آمد؛ جنگ منافع قدرتهای بزرگ و تاثیر مستقیم آن بر اثرگذاری و نتیجهبخشی چنین تلاشهایی. چنانچه سفارت روسیه در کابل از اقدام طالبان مبنی بر عدم حضور در نشست دوحه استقبال کرده و آنرا «مستند و منطقی» خواندهاند. بهعبارتی میتوان گفت که روابط نیروهای درگیر در افغانستان با حامیان و متحدان خارجی آنان، باعث شدهاست که فرصت بهوجود آمدن گفتوگویی ملی و باز شدنِ فضای فکر و سخن در رژیم طالبان بهوجود نیاید؛ یا بهعبارتی دقیقتر، این مورد یکی از موارد دخیل بودهاست.
بههرجهت نشست دوحه بهرغم اینکه امیدهای بسیاری را در مورد شکستهشدن بنبست کنونی در افغانستان پیشروی بهوجود آورده بود، چنانچه انتظار میرفت جلو نرفت. از یکسو طالبان این نشست را فرصتی دیدند برای کسب مشروعیت و تحمیل خود بهعنوان «یگانه نمایندهی مردم افغانستان»، که در این امر ناکام ماندند، و از سویی نیز قدرتهای بزرگ منطقه و جهان سعی کردند که این نشست را بهسمت منافع و خواستههای خود در افغانستان جهت بدهند که واکنش روسیه نمونهي مهميست و همین اتفاقات، تجربهي مهم نشست دوحه را تبدیل به یک «امید شکننده» در راستای حل بحران افغانستان کردند. اگرچه انتظار میرفت که این نشست غبار ابهام را از افق آیندهی افغانستان بزداید، اما ظاهراً این ابهام اینک و توسط این نشست بیشتر هم شدهاست.
تلویزیون دیار، رسانهی مستقر در ایالات متحده است که از سوی شماریاز «خبرنگاران در تبعید» افغانستان پایهگذاری شدهاست. اینرسانه هماکنون روی پایگاههای دیجیتال، رویدادهای افغانستان و جهان را به زبانهای فارسی، پشتو و انگلیسی روایت میکند و در نظر دارد تا بهزودی پخش زندهی اینترنتی و ماهوارهای اش را نیز آغاز کند.