امریکا و چین؛ پیروزی دیپلماتیک طالبان؟

در پیِ نشر گزارشی از بخشِ‌ انگلیسی شبکه‌ی خبری «صدای امریکا» در مورد امکانِ گشایش قنسولگری ایالات متحده در افغانستانِ تحت اداره‌ی طالبان، سفارتِ امریکا برای افغانستان در دوحه، درستی این گزارش را رد کرده‌است. براساس گفته‌ي این سفارت، کم‌ترین تغییری در موضع امریکا در رژیم طالبان در افغانستان نیامده‌است و امریکا هیچ برنامه‌ای برای به‌رسمیت‌شناسی رژیم طالبان روی‌دست ندارد. این گزارش درحالی تکذیب می‌شود که براساس گزارش صدای امریکا، امریکا در پیِ پذیرش اعتمادنامه‌ی سفیر طالبان از سوی رئیس‌جمهوری چین، گزینه یا امکانِ گشایش یک نمایندگی دیپلماتیک در افغانستان را «محتاطانه» مورد بررسی گرفته‌است. اگرچه امریکا آناً این گزارش را تکذیب کرد، نمی‌توان ترفندهای موفقیت‌آمیز طالبان را در سیاست خارجی نادیده گرفت؛ این گروه با حفظِ تعادل درمیانِ قدرت‌های شرق و غرب، موفق به‌جلب توجه هردو شده و به‌سوی کسبِ مشروعیت بین‌المللی در حرکت است. پرسشی‌که در اینجا طرح می‌شود این است که دشمنان و نشانی‌های مخالفان طالبان در افغانستان باید چقدر ناتوان باشند که گروهی چون «طالبان» بتواند در سیاست خارجی و حمایت جهانی موفق‌تر از آنان عمل کند.

نباید این نکته‌ی مهم را نادیده گرفت که حامیان طالبان در این دوره، درس‌هایی از دوره‌ی پیش آموخته و از همان آغازِ گفت‌وگوهای صلحِ دوحه در تلاش بودند که طالبان را به‌انجامِ «بازی‌های سیاسی» منطقه‌ای و جهانی عادت داده و آنان‌را آماده‌ی موجودیت به‌عنوان یک نظامِ مشروعِ قدرتمند، با سیاست خارجی‌ای واضح بسازند؛ اگرچه گذشته‌ی تاریخی و ذاتِ طالبان چندان اجازه‌ی کامل شدنِ این صورتِ «آرمانی» و «متمدن» را نمی‌دهد. آنان با منع آموزش زنان و نقضِ مکرر حقوق بشر حتا همان حامیانِ قدرتمندان خود در میان کشورهای عربی و اسلامی را نیز گاه‌گداری ناامید کرده‌اند.

هرچه هست آنچه بدیهی‌ست این است که طالبان مشاوران و متحدان کاردان و قدرتمند آنان به‌ این سادگی‌ها تسلیم نمی‌شوند و برنامه‌ی مشروعیت‌بخشی آنان به‌طالبان تاکنون با سرعتی قابل پذیرش درحالِ پیش‌روی بوده‌است، مردم افغانستان نیز اگر می‌خواهند که جایی در سرنوشت و سیاست و سرزمین خود داشته‌باشند، باید نشانی‌ای ایجاد کنند که توان هماوردی با طالبان را داشته‌باشد، وگرنه مخالفان کنونی طالبان در گذشته به‌خوبی آزموده شده‌اند. ‍