نهاد «گزارشگران بدون مرز» در گزارش پایانی سال ۲۰۲۳ میلادی، فهرستی از «خطرناکترین» کشورهای جهان برای خبرنگاری و خبرنگاران را منتشر کرد که براساس آن افغانستان در کنارِ روسیه و ویتنام، بهعنوان یکی از «خطرناکترین» کشورهای جهان برای کار خبرنگاری و خبررسانی شناخته شدهاست. در این گزارش آمدهاست که رژیم طالبان در سال گذشتهی میلادی ۲۱ خبرنگار را برای اطلاعرسانی و بهاتهامهای گونهگون بازداشت کردهاست و هماینک نیز سه خبرنگار در بند این گروه قرار دارند و اطلاع دقیقی از سرنوشت آنان در دست نیست. البته بهکسی پوشیده نیست که طالبان – هماره و در تمامی طول این دو دهه – از «دشمن» و «کافر» خواندن خبرنگاران در این کشور نپرهیختهاند و اطلاعرسانی و گزارشکردن آزادانه و عادلانهی اعمال و کردارهای آنان از سوی رسانهها، خنجرینتر و خلندهتر از آنست که آنان بتوانند در برابر چنین چیزی بیتفاوت بمانند.
اهمیت کار خبرنگاری در چنین زمانی بیشتر از هروقت و دورهای در گذشته است، زیرا آنچه اینک در افغانستان درحالِ تحقق و رخدادن است؛ بیشک تاریکترین صفحهی تاریخ معاصر این کشور است. رفع و از بین بُردنِ «نظارت» در حقیقت آخرینِ گام ایجاد «بهشت خفقانی»ست که طالبان بهدنبال آنند، جامعهی خاموشی که هراتفاقی در آن بیفتد کسی آنرا گزارش ندهد و مردمی و رسانهای نکند؛ و یگانه دلیلیکه طالبان تاکنون دست بهتکرار بسیاری از کنشهای دورهی نخست حاکمیت خویش نزدهاند همین است که میدانند که رفتار آنان از چشم جهان و مردم دور نخواهد ماند و گزارش این رفتار و رساندن عادلانه و بیطرفانهی آن بهمردم تا چه پایه میتواند جایگاه اجتماعی آنانرا نابود کند.
خبرنگاری در زمان فاجعه، زنده نگهداشتن «وجدان جمعی» است. خبرنگار سکوت و تاریکیای را که وضع ایدهآل جانی و جنایتکار است را میشکند و با نورافکنِ حقیقت آنچه را جنایتکار میکند پیش چشمان مردم و تاریخ بهرسوایی میکشد تا نه افسانهی «همه چیز خوب است» طالبان قابل باور باشد و نه کذبِ «طالبان تغییر کردهاند» غربیانیکه فرشی سرخ بر سر راه طالبان هموار کردند.