چین و طالبان؛ پیمانی نامطمئن؟

براساس گزارش رسانه‌های چینی، روز گذشته، معاون نماینده‌ی چین در سازمان ملل متحد گفته‌است که «خطر تروریسم در افغانستان هم‌چنان جدی است و جهان باید در برابر این خطر جدی و قاطعانه عمل کند»، این درحالی‌ست که شورای امنیت روز پنجشنبه قطع‌نامه‌ی تداوم تحریم‌ها را برعلیه طالبان تمدید کرد. گفته‌های دیپلمات بلندپایه‌ی چینی پرسش‌هایی را در مورد استحکام روابط رژیم طالبان در کابل و جمهوری خلق چین برانگیخته‌است، آیا چین متحد وفادار و هم‌پیمان قابل اعتماد طالبان در منطقه است؟ و آیا چین نیز هم‌چون بسیار کشورهای دگر از ره ناچاری به موجودیت و سلطه‌ی طالبان در افغانستان تن داده‌است؟‌

قابل از هرچیزی باید به‌خاطر آورد که نقش چین به‌عنوان ابرقدرتِ درحالِ ظهور و جدی‌ترین رقیب امریکا در منطقه و جهان، در معادله‌ی قدرت سیاسی و آینده‌ی افغانستان بسیار مهم است. این کشور اکنون درکنارِ روسیه و امریکا، تبدیل به سومین قدرت بزرگ جهانی شده‌است که اقداماتِ قابل ملاحظه‌ای در مورد تعیین سرنوشت سیاسی افغانستان انجام داده‌است، پس این‌که پکن درقبالِ رژیم حالِ حاضر در افغانستان چه راهبردی را در پیش می‌گیرد، برای آینده‌ی افغانستان حیاتی خواهد بود.

از سویی نباید از یاد بُرد که بنیه‌ی فکری رژیم طالبان با آن‌چه اکنون در چین حاکم است، یعنی دیکتاتوری کمونیستی تک‌حزبی که در اقتصاد به نئولیبرالیسم و نظام بازار گراییده‌است فاصله‌ای نجومی دارد، در درازمدت چین علاقه‌ای به پرورش رژیمی که دیر یا زود وارد مسئله‌ی سرکوب مسلمانان اویغور در چین خواهد شد و ماهیتِ ضدِسکولار و ضدِکمونیسم دارد، ندارد. این رژیم، چنان‌چه معاون نماینده‌اش در سازمان ملل گفته‌است دوست ندارد که موجودیت و تقویت رژیم طالبان در افغانستان باعثِ‌ گسترش خطرات آن‌چه او تروریسم می‌خواند، شود. زیرا این تروریسم که دامانِ ابرقدرتی را در آن‌سوی اطلش – امریکا – بیش‌تر از پیش به خون آلود، مطمئناً در درازمدت در برابر «بی‌خدایانی» در نزدیکی‌ها بی‌خیال و خاموش نخواهد نشست.

پس پیمان اسلام‌گرایان سیاسی و کمونیست‌های گرویده به بازار آزاد؛ نمی‌تواند اتحاد مطمئن و قابل اتکایی باشد و دیر یا زود،‌ چینی‌ها به‌فکر جاگزین کردن طالبان با رژیم سازنده‌تر و کم‌خطرتر برای خود در افغانستان خواهند شد.