براساس آمارهاییکه رسانههای پاکستانی منتشر کردهاند، در نزدیک به یک ماه گذشته بیشتر از ۲۰۰ هزار پناهجوی «غیرقانونی» افغانستانی از پاکستان اخراج شدهاند. این درحالیست که آمار نشرشده از سوی سازمان ملل متحد نشان میدهد که از اواسط ماه سپتمبرِ سال روان میلادی، دستکم چهارصد هزار تن از پاکستان به افغانستان بازگشتهاند. جنرال اسد درانی، رئیس پیشین ادارهی استخبارات پاکستان (ISI) اخیراً گفتهاست که تصمیم دولت پاکستان برای اخراج پناهجویانِ افغانستانی، یک تصمیم «فاجعهبار» است، البته او همچنین افزودهاست که این تصمیم از سوی «رهبری نظامی» پاکستان گرفته شدهاست و نشاندهندهی ارادهی جمعی مردم پاکستان نیست. اما شماری از مخالفان رژیم طالبان، در نشست «گفتوگوهای امنیتی هرات» که در اوایل هفتهی روان در دوشنبه، پایتخت تاجیکستان، برپا شده بود، گفتهاند که این تصمیم پاکستان در حقیقت نشانگر آغاز بازی سیاسی جدید این کشور در افغانستان است.
از این میان، امیر اسماعیل خان، چهرهی شناختهشدهی جهادی، گفتهاست که پاکستان سعی دارد با اخراج پناهجویان اهل افغانستان از خاک این کشور و برگرداندنِ اجباری این پناهجویان به افغانستان، «ترکیب جمعیتی» را در شمال افغانستان بههم ریزد. و چنین کنشی منتهی به ایجاد و گسترش ناامنی در شمال و غرب افغانستان میشود.
از سویی دگر، بشیر احمد تهینج، از وزیرانِ نظام پیشین افغانستان در این نشست، گفتهبود که بهعنوان «یک باشندهی شمال» افغانستان از این تغییرات «بهشدت» نگران است و این تغییرات شمال افغانستان را به «غزهی دوم» تبدیل خواهد کرد. بهگفتهی او این تغییرات همچون اشغال سرزمینهای مردم فلسطینی از سوی اسرائيل است.
نکتهی قابل درنگ در این مورد این است که مشکل «اساسی» و «بنیادی» مردم افغانستان با چنین گفتمانی قابل حل نیست. نکته اینجا این است که بدون تردید غصب زمین مردم قابل توجیه و پذیرش نیست ولی پرداختن به غصب این زمینها به این صورت – یعنی بهگونهی آفاقی و سطحی – گرهی از کار ما نمیگشاید. نکته این است که این مسئله ریشهی عمیقتری دارد؛ مسئله این است که پروژهی «ملتسازی» در افغانستان هرگز به موفقیت و سرمنزلِ مقصود نرسیدهاست؛ این سوءظنها و بدبینیها نسبت به «هموطن» نیز محصول همین تاریخ نیمه و زیست جمعی مجموعهی از افراد است که هرگز به یک «ملت» تبدیل نشدهاند.
تلویزیون دیار، رسانهی مستقر در ایالات متحده است که از سوی شماریاز «خبرنگاران در تبعید» افغانستان پایهگذاری شدهاست. اینرسانه هماکنون روی پایگاههای دیجیتال، رویدادهای افغانستان و جهان را به زبانهای فارسی، پشتو و انگلیسی روایت میکند و در نظر دارد تا بهزودی پخش زندهی اینترنتی و ماهوارهای اش را نیز آغاز کند.