طالبان برای نخستین بار در یک نشست چندجانبه در ازبیکستان دربارهی دیپلماسی آب شرکت کرد و از آمادگی خود برای همکاری «سازنده و منصفانه» در این عرصه خبر داد.
نمایندهی وزارت انرژی و آب طالبان در این نشست، با اشاره به تجربهی گستردهی کشورهای آسیای مرکزی در زمینهی مدیریت منابع آبی، آن را زمینهای ارزشمند برای همکاری دانست و افزود: «طالبان باید بخشی از همکاری منطقهای در حوزهی آب باشد. تنها از طریق همکاری مشترک میتوانیم با چالشهای آبی و اقلیمی منطقه مقابله کنیم.»
این نشست تحت عنوان «دیپلماسی آب در آسیای مرکزی: اعتماد، گفتوگو و همکاری چندجانبه برای توسعهی پایدار» در شهر تاشکند برگزار شده بود و بیش از صد شرکتکننده از بیش از ده کشور، از جمله نمایندگان تمام کشورهای حوزهی دو رود بزرگ منطقه، آمو دریا و سیر دریا، را گرد هم آورد.
هیات طالبان برای نخستینبار در این نشست حضور یافته بود. نثار محمد نعمان، رییس تنظیم منابع آب در وزارت انرژی و آب طالبان، در سخنرانیاش در این نشست، از برگزاری این همایش ابراز خرسندی کرد و گفت: «حضور هیات طالبان در چنین نشست مهمی در بارهی دیپلماسی آب افتخار بزرگی است. بدون شک، این اقدام باعث تقویت اعتماد موجود، بهبود روابط و فراهمسازی شرایط مناسبتر برای گفتوگوی اساسی و برابر در زمینهی مدیریت منابع آبی و همکاری خواهد شد.»
او تاکید کرد که «شراکت چندجانبه مبتنی بر اعتماد و تفاهم متقابل میان طالبان و آسیای مرکزی در حال تقویت است» و افزود که کشورهای منطقه از اشتراکات فراوانی برخوردارند که میتواند پایهی محکمی برای همکاریهای دوجانبه و چندجانبه باشد.
نعمان در ادامه «بهبود» روابط طالبان با کشورهای همسایهی آسیای مرکزی را در حوزههای گوناگون از جمله اقتصاد، سیاست، ترانزیت، بازرگانی، منابع آبی و زراعت، «نشانهای مثبت» دانست و ادعا کرد که «پس از یک دورهی طولانی بیثباتی سیاسی، اکنون امنیت و ثبات در افغانستان برقرار شده و این فرصت تاریخی و بیسابقهایست تا کشورهای منطقه چالشهای مشترک را بهصورت جمعی حلوفصل کنند و برای مدیریت عادلانه و پایدار منابع آبی، همکاری کنند.»
او گفت که طالبان آمادگی دارد تا در بخش آب، «همکاری سازنده و متعهدانه» با همسایگان خود داشته باشد و تأکید کرد: «ما باور راسخ داریم که آب باید منبع همکاری باشد، نه زمینهی درگیری.» او گفت که «مذاکرات متعددی با ازبیکستان و سایر همسایگان منطقهای در این زمینه انجام شدهاست.»
سخنان این مقام طالبان در حالی مطرح میشود که پروژههای آبی افغانستان، چه در گذشته و چه حالا، حساسیتهایی در میان کشورهای پاییندست آن برانگیخته و باعث ایجاد تنش شدهاست. موضعگیری تازه طالبان اما از دید برخی، ممکن است نشاندهندهی تمایل این گروه برای پیوستن به روندهای رسمی و چندجانبه در مدیریت منابع آبی منطقه باشد.