روزنامهی هندی «دیلی اکسلسیر» از تحولاتی در روابط ایالات متحده و طالبان نوشته که به باور این رسانه، نشانههایی از نرمش و نزدیکی بیشتر واشنگتن به رژیم طالبان در کابل دارد.
این روزنامه، سفر پسین سراجالدین حقانی به قطر و عربستان سعودی و حذف نام او و دو عضو کلیدی دیگر شبکهی حقانی از فهرست «پاداش برای عدالت» ایالات متحده، پس از آزادی یک گروگان امریکایی در نزد طالبان را، نشانهای از تغییر رفتار این کشور در قبال رژیم طالبان دانسته است.
بر بنیاد تحلیل این نشریه، این اقدامات نشاندهندهی آن است که امریکا اکنون دیگر چندان به مسائل داخلی افغانستان چون حقوق بشر یا آموزش دختران حساس نیست و بیشتر بر رفتار خارجی طالبان تمرکز دارد. به باور این روزنامه، این دگرگونی تدریجی اما معنادار در سیاست واشنگتن در برابر کابل است.
به باور این نشریه، علاقهی کنونی امریکا به افغانستان محدود است، اما از آنجایی که رژیم طالبان هیچ نشانهای از پناهدادن به گروههای ضدامریکایی یا تمایل به توسعهی نفوذ فرامرزی نشان نداده، تعامل امریکا ممکن است افزایش یابد. به گفتهی این نشریه، تمایل واشنگتن به تعامل با طالبان زمانی آشکارتر خواهد شد که بخشی از ۹.۵ میلیارد دالر داراییهای افغانستان که از زمان تسلط طالبان بر این کشور، مسدودشده اند، آزاد شود.
روزنامه همچنین به موضعگیری قبلی دانلد ترمپ اشاره کرده که خواستار بازگرداندن تجهیزات ۷ میلیارد دالری امریکا از سوی طالبان شده بود. طالبان این درخواست را رد کرد و گفت این تجهیزات برای مبارزه با داعش ضروری است. دیلی اکسلسیر مینویسد که امریکا نیز این موضوع را رها کرده، چون میداند «این خواست عملی نیست.»
دیلی اکسلسیر سپس به تحولات در سیاست هند در برابر افغانستان پرداخته و نوشته که در جنوری امسال، ویكرام میسری، دبیرکل وزارت خارجهی هند، با امیرخان متقی، سرپرست وزارت خارجهی طالبان در دُبی دیدار داشته است. پیش از آن نیز یک مقام مشترک وزارت خارجهی هند با وزیر دفاع طالبان در کابل ملاقات کرده بود. بر اساس بیانیهی رسمی وزارت خارجهی هند که دیلی اکسلسیر آن را نقل میکند، متقی از ادامهی تعامل و کمکهای انسانی هند قدردانی کرده است. قرار شده هند در کنار کمکهای فعلی، پروژههای توسعهای بیشتری را نیز بررسی کند.
گزارش دیلی اکسلسیر از موافقت هند با حضور یک «نمایندهی غیررسمی» طالبان در سفارت افغانستان در دهلی نیز پرده برداشته که البته به عنوان سفیر شناخته نخواهد شد و اجازهی نصب پرچم نخواهد داشت.
دیلی اکسلسیر این رویدادها را نشانهای از هماهنگی امریکا و هند برای تعامل با حکومت کابل میداند. به باور این روزنامه، هدف این سیاست مشترک احتمالاً جلوگیری از نفوذ چین در افغانستان، مقابله با داعش، و نیز محدودسازی نفوذ ایران و روسیه در این کشور است.
روزنامه مینویسد که روسیه نیز بهتازگی در حال گرمکردن روابط خود با طالبان است؛ هیاتی به رهبری سرگئی شایگو، دبیر شورای امنیت روسیه، در نوامبر ۲۰۲۴ از کابل بازدید کرد و به تحلیل این نشریه، مسکو احتمالاً طالبان را از فهرست گروههای هراسافگنیاش خارج خواهد کرد.
در ادامه، دیلی اکسلسیر میافزاید که ایران روابط نزدیکتری با جناح قندهاری طالبان دارد و ممکن است از افغانستان بهعنوان عمق راهبردی خود در صورت بروز تنش با غرب استفاده کند. امریکا نیز برای جلوگیری از نفوذ ایران، تحریمهایی را بر بندر چابهار که با سرمایهی هند توسعه یافته، وضع کرده است. اما این تحریمها ممکن است باعث شود کابل دوباره به بندر کراچی در پاکستان متکی شود.
این روزنامه به وضعیت متزلزل پاکستان نیز اشاره کرده که با حملات همزمان از سوی «تحریک طالبان پاکستان» و جداییطلبان بلوچ روبهروست. پاکستان که زمانی مدعی بود میتواند طالبان را کنترول کند، اکنون به گفتهی این نشریه، نفوذش را از دست داده است. این کشور تهدید به حمله بر خاک افغانستان و هدف قرار دادن مخالفانش کرده، اما دیگر نمیتواند روی حمایت واشنگتن حساب کند.
دیلی اکسلسیر همچنین به موضع امریکا در برابر ارتش پاکستان پرداخته و مینویسد که در حالی که ارتش این کشور با ارتش امریکا همکاری دارد، دولت امریکا راه متفاوتی پیش گرفته است. از سویی هم، در مجلس امریکا لایحهای بهنام «قانون دموکراسی پاکستان» در حال بررسی است که خواهان تحریم فرمانده ارتش پاکستان بهخاطر سرکوب مخالفان، بهویژه عمران خان، است.
ابهام و نبود شفافیت در چگونهگی تعامل واشنگتن با طالبان، به پرسشها و انتقادهایی در این زمینه دامن زدهاست.