سی‌ان‌ان گزارش می‌دهد که برخی از خلبانان نیروی هوایی افغانستان که در طول جنگ ۲۰ ساله علیه طالبان با نیروهای امریکایی همکاری کردند، اکنون در شرایط بحرانی‌ای در کشورهای همسایه مانند پاکستان و کشورهای دیگر در انتظار اسکان مجدد هستند. این رسانه افزوده که، این افراد که «نقش کلیدی» در عملیات‌های هوایی و پشتیبانی از نیروهای امریکایی داشتند، اکنون در خطر «اخراج اجباری» از پاکستان تا دو روز آینده قرار دارند.
سی‌ان‌ان گفته که بسیاری از این خلبانان و مهندسان، به خاطر همکاری‌هایشان با نیروهای امریکایی در جنگ علیه طالبان هدف حملات تلافی‌جویانه قرار دارند، اما شرایط غیرقابل پیش‌بینی و تغییرات سیاست‌های مهاجرتی در ایالات متحده و پاکستان، آینده‌ی آنها را با تردید مواجه کرده است.
توحید خان، یکی از خلبانان سابق نیروی هوایی افغانستان، در گفت‌وگویی با سی‌ان‌ان از احساس غرور خود هنگام پرواز بر فراز خانه‌ی کودکی‌اش در کابل صحبت کرد. او بیان کرد: «اولین باری که هواپیمای باری خود را از روی کابل به آسمان بردم، احساس غرور و شادی بی‌نظیری داشتم.» این جمله‌ی خان نشان‌دهنده‌ی عواطف عمیق او نسبت به کشوری است که در آن به دنیا آمده. اما او و بسیاری از همکارانش اکنون در شرایطی متفاوت قرار دارند. پس از سقوط دولت افغانستان و بازگشت طالبان به قدرت، خان به همراه خانواده‌اش به پاکستان پناه برد و اکنون زندگی‌اش در این کشور به دلیل ترس از حملات طالبان و تهدیدات امنیتی، در خطر است.
خطرات طالبان و بی‌اعتمادی به آینده
پس از به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان، بسیاری از افرادی که با نیروهای بین‌المللی، به‌ویژه نیروهای امریکایی همکاری کرده بودند، به شدت در معرض تهدید قرار گرفتند. خلبانان افغانستان از جمله‌ی گروه‌های هدف این تهدیدات بودند. خان در صحبت‌های خود بیان کرد که در دوران خدمت در نیروی هوایی افغانستان، حداقل ۸ تا ۱۰ تن از همکارانش به دلیل حملات «هراس‌افگنانه» و انفجارهای هدفمند از سوی طالبان کشته شدند. این حملات عمدتاً شامل انفجارها و تیراندازی‌هایی بودند که برای انتقام از همکاری‌های این افراد با نیروهای امریکایی صورت می‌گرفت.
در حال حاضر، بسیاری از این خلبانان به دلیل تهدیدات جانی از بازگشت به افغانستان می‌ترسند. حتی برخی از آنها در پاکستان نیز احساس می‌کنند که ممکن است طالبان از طریق شبکه‌های اطلاعاتی خود در این کشور آنها را شناسایی کرده و مورد حمله قرار دهند. یکی از همکاران خان، که به دلیل مسائل امنیتی نامش فاش نمی‌شود، گفت: «ما می‌دانیم که طالبان در پاکستان هم شبکه‌هایی دارند و اگر بخواهند، می‌توانند ما را شناسایی کنند و به ما حمله کنند.»
ناتوانی امریکا در عمل به وعده‌ها
شاهدان عینی و نهادهای حقوق بشری مانند «افغان‌ایوک» که به حمایت از پناهندگان افغانستان پرداخته‌اند، نگرانی‌های زیادی را از بی‌توجهی به وضعیت این خلبانان و همکاران آنها از سوی امریکا مطرح کرده‌اند. شاون واندیور، بنیان‌گذار این گروه، در گفت‌وگو با سی‌ان‌ان گفت: «این خلبانان همه‌چیز را برای امریکا به خطر انداختند. اکنون زندگی آنها به خطر افتاده است و این به خاطر بی‌توجهی ما به وعده‌هایمان است.»
پس از خروج نیروهای امریکایی از افغانستان، بسیاری از پناهندگان افغانستان که در برنامه‌های اسکان مجدد شرکت کرده‌اند، از مشکلات جدی در روند درخواست پناهندگی خود خبر داده‌اند. توحید خان، که در حال حاضر در پاکستان به سر می‌برد، از سال ۲۰۲۲ به این کشور وارد شده و پس از آن درخواست پناهندگی خود را از طریق برنامه پذیرش پناهندگان ایالات متحده (USRAP) ثبت کرده است. او بیان می‌کند که پس از یک سال و نیم انتظار، در اپریل ۲۰۲۳ برای مصاحبه به سفارت امریکا در اسلام‌آباد مراجعه کرده است، اما از آن زمان هیچ خبری از وضعیت پرونده‌اش دریافت نکرده است.
این وضعیت تنها مختص به خان نیست. هزاران شهروند دیگر افغانستان که با نیروهای امریکایی همکاری کرده‌اند، در حال حاضر در وضعیت مشابهی قرار دارند. طبق گزارش‌ها، حداقل 2 هزار پناه‌جوی افغانستان که پیش‌تر مجوز اسکان در ایالات متحده را دریافت کرده بودند، اکنون در بلاتکلیفی کامل قرار دارند. این وضعیت به شدت موجب نگرانی آنها از آینده شده است.
بحران جدید در پاکستان
علاوه بر مشکلات مربوط به اسکان در ایالات متحده، خلبانان افغانستان در پاکستان نیز با چالش‌های جدی روبه‌رو هستند. طبق آمار سازمان ملل، بیش از ۳ میلیون پناه‌جوی افغانستان، شامل پناه‌جویان ثبت‌شده و حدود ۸۰۰ هزار تن غیرقانونی، در پاکستان زندگی می‌کنند. این کشور که پیش از این، پناهگاه نسبی برای مهاجران افغانستان بود، از ماه اکتوبر ۲۰۲۳ در حال سخت‌گیری بیشتر در خصوص حضور پناهندگان است.
مقامات پاکستانی اخیراً اعلام کرده‌اند که تمامی مهاجران افغانستان که منتظر اسکان در کشورهای ثالث هستند، باید تا تاریخ ۳۱ مارچ ۲۰۲۴ از این کشور خارج شوند. این موعد دقیقاً با عید فطر که پایان ماه رمضان است، همزمان می‌شود و برای پناهندگان افغانستان، این تاریخ به یک مهلت بحرانی تبدیل شده است. عباس خان، رییس کمیسیون پناه‌جویان افغانستان در پاکستان، به سی‌ان‌ان گفت: «پاکستان منابع کافی برای حمایت از پناه‌جویان در حال انتقال ندارد و نمی‌تواند به این وضعیت ادامه دهد.»
آینده‌ای مبهم
در حالی که شرایط برای خلبانان افغانستان روز به روز دشوارتر می‌شود، بسیاری از آنها همچنان در انتظار وعده‌های ایالات متحده و سایر کشورهای غربی هستند. برخی از آنها، مانند جواد احمد، یک خلبان چرخ‌بال بلک‌هاوک سابق، اظهار می‌کنند که زندگی‌شان در پاکستان به معنای واقعی کلمه در خطر است. احمد، که از بازگشت به افغانستان به شدت می‌ترسد، می‌گوید: «در افغانستان چیزی جز مرگ و درد در انتظار ما نیست.»
این خلبانان که سال‌ها در کنار نیروهای امریکایی جنگیده‌اند، اکنون با زندگی در سایه‌ی ترس و تهدید مواجه هستند و از ایالات متحده و جامعه‌ی جهانی خواسته‌اند که به وعده‌های خود عمل کرده و به آنها کمک کنند تا از این بحران نجات یابند. آنها همچنین نگرانی جدی دارند که این بحران می‌تواند اثرهای منفی بر اعتماد کشورهای دیگر به ایالات متحده در تعاملات بین‌المللی و نظامی آینده داشته باشد.
همچنان که مهلت مقرر در پاکستان به سرعت نزدیک می‌شود، وضعیت این خلبانان و خانواده‌هایشان همچنان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. این افراد به شدت نگران آینده‌ی خود و اعضای خانواده‌شان هستند و از ایالات متحده و کشورهای دیگر درخواست کمک فوری دارند.
