شورای امنیت سازمان ملل متحد قرار است صبح روز دوشنبه (۱۷ مارچ) دربارهی پیشنویس قطعنامهای رایگیری کند که ماموریت هیات معاونت سازمان ملل در افغانستان (یوناما) را برای یک سال دیگر، بدون تغییر در وظایف و اولویتها، تمدید میکند.
این قطعنامه بهعنوان «متن اجماعی» با حمایت هر ۱۵ عضو شورا ارائه شده است که تردیدی در تمدید این ماموریت در افغانستان باقی نمیگذارد.
مذاکرات دربارهی این پیشنویس با چالشهایی همراه بود. اعضای شورا از ابتدا بر تمدید ماموریت بدون تغییر توافق داشتند، اما اختلافاتی بر سر زبان مقدمهای درباره کمکهای توسعهای، داراییهای منجمد بانک مرکزی افغانستان، تعامل، پاسخگویی و تخریب محیطزیست شکل گرفت.
این مذاکرات همچنین بهدلیل رقابت بر سر مسئول نگارش پروندهی افغانستان پیچیدهتر شد. پس از خروج جاپان، که در سال ۲۰۲۴ این نقش را بر عهده داشت، چین، پاکستان و کوریای جنوبی برای تصدی آن ابراز تمایل کردند. چین پیشنهاد همکاری مشترک با پاکستان و کوریا را داد که پاکستان پذیرفت، اما کوریا خواستار زمان بیشتری شد. ایالات متحده با نقش چین مخالفت کرد و با کوریا پیشنویس جداگانهای تهیه کرد.
در اوایل فبروری، چین و پاکستان پیشنویس خود را ارائه کردند و روز بعد، کوریای جنوبی و امریکا پیشنویس خود را عرضه کردند. پس از مشاورههای غیرعلنی در ۱۰ فبروری به درخواست الجزایر، اعضا توافق کردند چین مذاکرات را با متنی تلفیقی هدایت کند و قطعنامه با حمایت همه اعضا پیش رود. دنمارک، بهعنوان رئیس شورا در مارچ، با چین همکاری کرد تا پیشنویس نهایی شود. متن تلفیقی در ۲۱ فبروری ارائه شد و پس از چندین دور مشاورهی حضوری و کتبی، و شکست سکوت توسط فرانسه، کوریا، بریتانیا و امریکا، نسخهی نهایی در ۱۳ مارچ «در آبی» قرار گرفت.
در چارچوب شورای امنیت سازمان ملل، «قرار گرفتن در آبی» یک اصطلاح فنی است که به مرحلهی نهایی پیشنویس یک قطعنامه اشاره دارد.
زبان مربوط به کمکهای توسعهای، داراییهای منجمد و بهبود اقتصادی بحثبرانگیز بود. روسیه و چین خواستار اشاره به تاثیر کاهش کمکها و تاخیر در آزادسازی داراییها شدند، اما فرانسه، کوریا، بریتانیا و امریکا مخالفت کردند و این زبان حذف شد. متنی دربارهی کمبود بودجهی عملیات بشردوستانه جایگزین شد. متن درباره تخریب محیطزیست نیز پس از اعتراض امریکا با زبانی دربارهی کاهش خطر بلایا جایگزین شد. پیشنهادات روسیه دربارهی «تعامل عملگرایانه» رد شد و از پیشنویس حذف گردید.
پاکستان پیشنهاداتی دربارهی مبارزه با هراسافگنی، مواد مخدر، جنگافزارهای کوچک و بازگشت آوارگان ارائه داد که برخی در پیشنویس گنجانده شد. فرانسه خواستار متنی درباره دسترسی بشردوستانه سازمانهای غیردولتی شد که با ارجاع به قوانین بشردوستانه بینالمللی پذیرفته شد. پیشنهادات حقوق بشری مانند ممنوعیت کار زنان افغان برای سازمان ملل در متن آمد، اما پیشنهاد پاسخگویی دنمارک رد شد.
با وجود توافق بر سر تمدید ماموریت یوناما، اختلاف دربارهی مسئول نگارش پرونده حلنشده باقی مانده است. این قطعنامه نشاندهندهی تلاش شورا برای حفظ حضور سازمان ملل در افغانستان در میان تنشهای داخلی و بینالمللی است و رایگیری روز دوشنبه نقطهی عطفی در تداوم این ماموریت خواهد بود.
این ماموریت در حالی از سوی شورای امنیت سازمان ملل برای یک سال دیگر تمدید خواهد شد که طالبان پیشتر بارها از این نهاد انتقاد کرده است. سخنگوی طالبان اخیراً در یک گفتوگوی رسانهای، یوناما را «نهادی بیکاره» توصیف کرد.