مرکز خبرنگاران افغانستان در گزارش سالانه‌ی خود که امروز منتشر شد، از ثبت ۵۰ مورد بازداشت خبرنگاران و کارکنان رسانه‌ای در سال ۱۴۰۳ خبر داد؛ آماری که نشان‌دهنده‌ی تشدید فشارها بر آزادی رسانه‌ها در سومین سال حاکمیت طالبان است. این گزارش، که وضعیت رسانه‌ها را در ۳۴ ولایت کشور بررسی کرده، پرده از «سرکوب نظام‌مند صداهای آزاد» برمی‌دارد و زنگ خطری برای آینده‌ی اطلاع‌رسانی آزاد در افغانستان به صدا درمی‌آورد.
بر بنیاد گزارش، از مجموع ۵۰ خبرنگار بازداشت‌شده، ۱۰ تن همچنان در زندان به سر می‌برند و چهار تن به حبس دو تا سه سال محکوم شده‌اند.
یکی از موارد برجسته، یورش طالبان در ۱۴ قوس به دفتر تلویزیون آرزو در کابل است که طی آن نیروهای استخبارات با همراهی وزارت امر به معروف و نهی از منکر این گروه، هفت کارمند این رسانه را بازداشت و دفتر آن را مهر و موم کردند. کارمندان پس از دو هفته با ضمانت کتبی آزاد شدند، اما این رویداد تنها نمونه‌ای از موج گسترده‌ی بازداشت‌ها در سال جاری است. همچنین، در ۱۶ دلو، رادیو بیگم و رادیو جوانان در کابل به اتهام همکاری با «رسانه‌های در تبعید» بسته و دو کارمند آن‌ها بازداشت شدند که به گفته‌ی این مرکز، تاکنون آزاد نشده‌اند.
مرکز خبرنگاران گزارش می‌دهد که ۲۴ تن از بازداشت‌شدگان به اتهام همکاری با «رسانه‌های در تبعید» مورد بازجویی قرار گرفته‌اند؛ رسانه‌هایی که طالبان آن‌ها را به «تبلیغ علیه حاکمیت» خود متهم می‌کند. این فشارها در حالی اعمال می‌شوند که دستورهای پی هم طالبان، از جمله ممنوعیت نشر تصاویر اشیای جان‌دار و برنامه‌های سیاسی و اقتصادی، فضای کار رسانه‌ای را بیش از پیش تنگ کرده است.
گزارش می‌گوید که با افزودن ۱۲۲ مورد تهدید به رقم بازداشت‌ها، مجموع موارد نقض حقوق رسانه‌ها در سال ۱۴۰۳ به ۱۷۲ مورد می‌رسد که نشان‌دهنده‌ی افزایش ۲۴ درصدی نسبت به سال ۱۴۰۲ است.
از سوی دیگر، به گفته‌ی این مرکز، تناقض در سیاست‌های طالبان مشهود است. در حالی که مقام‌هایی مانند سخنگوی این گروه، از اجرای قانون رسانه‌های همگانی سخن می‌گویند، نهادهایی چون استخبارات و وزارت امر به معروف طالبان با تکیه بر قانون «امر به معروف و نهی از منکر» این گروه، «خودسرانه» علیه رسانه‌ها اقدام می‌کنند. بسته شدن ۲۲ رسانه در سال ۱۴۰۳، از جمله تلویزیون‌های نور و بریا در کابل به اتهام «دامن زدن به تعصب»، به گفته‌ی این نهاد، نشان‌دهنده‌ی این رویکرد دوگانه است.
در همین‌حال، بر بنیاد این گزارش، هیچ حمله‌ی هدفمندی در سال ۱۴۰۳ علیه رسانه‌ها ثبت نشده، اما سرکوب فراقانونی و بازداشت‌ها جایگزین خشونت‌های پیشین شده‌اند.
مرکز خبرنگاران افغانستان از جامعه‌ی جهانی و نهادهای بین‌المللی خواسته در راستای تقویت دادخواهی برای تامین حقوق و آزادی رسانه‌ها و خبرنگاران افغانستان کمک کنند.
این گزارش در حالی نشر می‌شود که سازمان گزارشگران بی‌مرز در واپسین گزارش خود، افغانستان را در میان بدترین کشورها برای خبرنگاران قرار داده و از سقوط ۵۶ پله‌ای این کشور در رده‌بندی جهانی آزادی رسانه‌ها خبر داد.
