طالبان اعلام کرد که سمستر بهاری نهادهای تحصیلی در ولایتهای سردسیر تا 9 روز دیگر، در ۱۵ حوت آغاز میشود. این اعلامیه در حالی نشر میشود که ۱۲۲۸ روز از بستهشدن مکاتب دخترانه، ۸۰۱ روز از تعطیلی دانشگاهها بر روی زنان و دختران و 83 روز از ممنوعیت تحصیل آنان در انستیتوتهای طبی میگذرد، اما هیچ روزنهی امیدی برای بازگشت دختران به چرخهی آموزش دیده نمیشود.
طالبان همان روزهای نخست بازگشت به قدرت، «محدودیتهای شدیدی» بر آموزش دختران اعمال کرد. در ۱۷ سپتامبر ۲۰۲۱ (۲۶ سنبله ۱۴۰۰)، وزارت معارف طالبان اعلام کرد که دختران بالاتر از صنف ششم اجازهی بازگشت به مکتب را ندارند. این تصمیم، که بیش از سهسال و ششماه از آن میگذرد، نقطهی آغاز رسمی، ممنوعیت تحصیل دختران بالاتر از صنف ششم بود. ممنوعیتی که با وجود «اعتراضات شدید» داخلی، منطقهای و جهانی تا امروز بدون تغییر باقی ماندهاست.
موج بعدی محدودیتها به دانشگاهها رسید. در ۲۰ دسامبر ۲۰۲۲ (۲۹ قوس ۱۴۰۱) وزارت تحصیلات عالی طالبان با صدور اعلامیهای رسمی، تحصیل زنان را در تمامی دانشگاههای دولتی و خصوصی «تا اطلاع ثانوی» تعلیق کرد. یک روز بعد، نیروهای طالبان درهای دانشگاهها را به روی دختران بستند و این ممنوعیت، که اکنون بیش از دو سال و دو ماه از آن میگذرد، با اعتراضات گستردهی داخلی و بینالمللی اما بازهم بینتیجه روبرو شدهاست.
واپسین ضربه به دختران دانشجو در ۳ دسامبر ۲۰۲۴ (۱۳ قوس ۱۴۰۳) وارد شد، زمانی که هبتالله آخندزاده، رهبر طالبان، فرمان ممنوعیت تحصیل دختران در انستیتوتهای طبی را صادر کرد. این تصمیم، که از سوی وزارت صحت عامهی طالبان ابلاغ و اجرا شد، آخرین فرصتهای آموزشی را از دخترانی گرفت که پس از بسته شدن دانشگاهها، به این موسسات برای آموزش، امید داشتند.
رویکرد طالبان با تحصیل دختران در این مدت، باعث اختلافات درونی در میان طالبان نیز شدهاست. در موردی برجسته، عباس استانکزی، معاون وزیر خارجهی طالبان، پس از پشتیبانی از تحصیل دختران مجبور به «فرار» از افغانستان شد.
در موردی دیگر، در ۲۸ جنوی ۲۰۲۵ (۸ دلو ۱۴۰۳)، محمد نبی عمری، معاون وزارت امور داخلهی طالبان، در نشستی در ولایت خوست در حین سخنرانی در بارهی تحصیل دختران به گریه افتاد و گفت: «اگر آموزش دختران فرض و سنت نباشد، مباح است. خداوند ما را هدایت کند. علوم دینی که آزاد است، باید علوم عصری هم آزاد باشد.»
به باور بسیاری، اعلامیهی تازهی وزارت تحصیلات عالی طالبان مبنی بر آغاز سمستر بهاری و سکوت معنادار دربارهی دختران، نشاندهندهی ادامهی سیاست «حذف نظاممند» دختران از آموزش است.
این در حالیست که هیچ چشماندازی برای تغییر این وضعیت نیز دیده نمیشود. طالبان که در ابتدا وعدههایی برای «بازنگری» در سیاستهای آموزشی داده بودند، اکنون با سکوتی سنگین به این وعدهها پشت کردهاند. کارشناسان همواره هشدار دادهاند که این محرومیت گسترده نه تنها نسل کنونی را از آموزش بازمیدارد، بلکه آیندهی اجتماعی، اقتصادی و صحی افغانستان را نیز به مخاطره میاندازد.