حماس امروز (شنبه)، پنج تن از شش گروگان اسرائیلی را در «واپسین تبادل» میان دوطرف آزاد کرد.
ششمین فرد نیز قرار است امروز، بعد از ظهر (به وقت محلی) آزاد شود. این شش گروگان، واپسین «گروگان‌های زنده» هستند که در مرحله‌ی نخست آتش‌بس میان اسرائیل و حماس آزاد می‌شوند.
بر بنیاد گزارش اسوشیتدپرس، پنجمین فرد آزاد شده و ششمین فردی که قرار است بعد از ظهر امروز آزاد شود، نزدیک به یک دهه است که توسط حماس در اسارت هستند.
حماس همچنین اعلام کرده که هفته‌ی آینده چهار جسد دیگر را تحویل خواهد داد، که مرحله‌ی نخست آتش‌بس را تکمیل خواهد کرد.
بی‌اعتمادی طرف‌ها در تطبیق آتش‌بس
در حالی که آزادی گروگان‌ها و بازگشت برخی از اجساد به نقطه‌ای از امید تبدیل شده است، شک و تردیدهایی نیز در مورد آینده‌ی توافق آتش‌بس وجود دارند. از سویی هم در شرایطی که «اختلافات جدی» در مورد تطبیق مرحله‌ی نخست توافق میان اسرائیل و حماس به میان آمدند و نمونه‌ای از آن در تحویلی یک «جسد اشتباه» به اسرائیل و واکنش شدید نخست‌وزیر این کشور دیده شد، قرار است مذاکرات برای مرحله‌ی دوم آتش‌بس که شامل آزادی گروگان‌های بیشتر و همچنین درخواست برای «آتش‌بس دایمی» است، به‌زودی آغاز شوند.
تبادله‌ی گروگان‌ها در بخش نخست توافق
در ادامه‌ی تطبیق بخش نخست، قرار است بعد از ظهر امروز همزمان با تحویل‌دهی گروگان ششم از سوی حماس به اسرائیل، این کشور نیز 620 زندانی فلسطینی را از زندان‌های خود آزاد کند. این زندانیان شامل 50 تن با حکم‌های ابدی، 60 تن با حکم‌های بلند مدت، و 445 تن از فلسطینی‌هایی که پس از آغاز جنگ توسط نیروهای اسرائیلی دستگیر شده‌اند، خواهند بود. این آزادی‌ها، به نظر، تاثیر عمده‌ای بر آینده‌ی توافقات میان اسرائیل و حماس خواهد داشت. در همین‌حال، حماس حدود 60 گروگان را نگه خواهد داشت که نیمی از آنها «احتمالاً» زنده هستند.
حماس گفته است که بدون یک «آتش‌بس دائمی و خروج کامل اسرائیل از غزه»، گروگان‌های باقی‌مانده را آزاد نخواهد کرد.
آمار «قربانیان»
آمارهای منتشر شده توسط وزارت صحت غزه نشان می‌دهند که بیش از چهل‌وهشت هزار فلسطینی در اثر حملات هوایی و زمینی اسرائیل کشته شده‌اند که بیشتر آنها به گفته‌ی این وزارت، «زنان و کودکان» بوده‌اند. وضعیت غزه به ویژه در بخش‌های «زیرساختی» بحرانی است و جنگ به تخریب گسترده‌ی مناطق مسکونی و «آوارگی بیش از 90 درصد از جمعیت غزه» منجر شده است. بسیاری از فلسطینی‌ها پس از بازگشت به خانه‌های خود با خرابه‌هایی روبه‌رو شدند که امکان بازسازی آنها «ناممکن» به نظر می‌رسد.
طرح ترمپ و چالش‌های آینده‌ی آتش‌بس
از سوی دیگر، پیشنهادهای دانلد ترمپ برای غزه به چالش‌های جدیدی دامن زده است. طرح ترمپ که بر بنیاد آن حدود 2 میلیون فلسطینی باید از غزه بیرون شوند و این منطقه تحت نظارت و بازسازی ایالات متحده قرار گیرد، با مخالفت‌های شدیدی از سوی فلسطینی‌ها و کشورهای عربی مواجه شده است. هرچند این طرح مورد استقبال بنیامین نتانیاهو قرار گرفته، اما همچنان بسیاری از تحلیل‌گران نسبت به اثرهای آن به «روند آتش‌بس در بخش نخست و مذاکرات آتی نگران هستند» هر چند ترمپ به تازه‌گی در گفت‌وگویی با «فاکس‌نیوز» اعلام کرد که این طرح را «تحمیل نخواهد کرد و تنها به عنوان یک پیشنهاد آن را مطرح کرده است.»
آزادی گروگان‌ها و تبادل زندانیان فلسطینی در حالی ادامه دارند که شکاف‌های موجود در مذاکرات، طرح‌های غیررسمی همچون طرح ترمپ، و وضعیت «فاجعه‌بار» انسانی در غزه همچنان چالش‌های بزرگی را برای آینده‌ی این منطقه و بحران غزه به همراه دارد. باید دید که آیا طرف‌ها قادر خواهند بود به «توافقی دایمی» و برقراری صلح در این منطقه برسند یا خیر؟
