گروه طالبان که در روزهای نخست رسیدن به قدرت «عفو عمومی» اعلام کرده و گفته بودند که با نظامیهای حکومت پیشین کاری ندارند، تاکنون «دهها تن» از این نظامیان یا بستهگان آنان را در نقاط مختلف کشور «بازداشت»، «شکنجه» و «تیرباران» کرده اند.
بازداشت نظامیان، خانوادههای آنها و حتا بستهگان دور و نزدیک شان بهبهانههای مختلف، موضوعیاست که نگرانیهای گستردهی جهانی نسبت به رویکرد طالبان در برابر این نظامیان را برانگیختهاست. در تازهترین مورد، حسین خان سنگین، فرمانده لوا/لشکر محفاظت عامهی ریاست امنیت ملی حکومت پیشین به روز (یکشنبه ۳۱ ثور) از سوی طالبان در خیرخانهی کابل بازداشت شد. منابع به پابلیک تریبون میگویند که این فرمانده پیشین، باشندهی اصلی «درهی فراج» شهرستان «عنابهی» ولایت پنجشیر است که در کابل زندهگی میکرد.
هرچند طالبان در مورد دلیل بازداشت این نظامی چیزی نگفته اما به گفتهی برخیاز باشندهگان محل، «پنجشیریبودن» و «کار او در حکومت پیشین»، انگیزهی اصلی بازداشت وی است.
در همین حال، عبدالحمید خراسانی، یکیاز فرماندهان طالبان به تازهگی، دو برادرزادهی انجینیر/مهندس علی، رییس امنیت ملی حکومت پیشین در پنجشیر را بازداشت کرده است.
به گفتهی برخی منابع، این فرمانده طالبان با بیست تن از زیردستاناش، نُهروز پیش به خانهی برادر انجینیر/مهندس علی در ناحیهی یازده شهر کابل یورش برده و محمد موسی و ادریس، دو برادرزادهی شانزده و هفدهسالهی او را در نخست «لتوکوب» کرده و سپس با خود بردند.
به گفتهی منابع، طالبان در بدل رهایی این افراد از خانوادهی آنان «پول و سلاح» خواستهاند. هرچند پابلیک تریبون نمیتواند مستقلاً این ادعا را تایید یا رد کند.
پیشاز این نیز عبدالحمید خراسانی به «باجگیری و بازداشتهای خودسرانه» متهم شده بود.
همانند فرمانده حسین خان و انجینیر/مهندس علی دهها نظامی حکومت پیشین زیر نامهای «داعش»، افراد «جبههی مقاومت ملی» و یا «جاسوس» از سوی طالبان بازداشت و بهجاهای «نامعلوم» انتقال داده میشوند. در بیشتر این بازداشتها، حتا خانوادههای افراد بازداشتشده نیز اطلاعی از سرنوشت آنان نمییابند.
پیشاز این هیات معاونت سازمان ملل در افغانستان و نهادهای جهانی حقوقبشری، موارد «بازداشتهای خودسرانه و فراقانونی»، «شکنجه و بدرفتاری» و نیز «قتل» نظامیان حکومت پیشین از سوی گروه طالبان را برشمرده و در بارهی آنها ابراز نگرانی کردهاند.
در همین حال، کمیسیون مستقل حقوق بشر «در تبعید» افغانستان، چهارشنبه (۱۳ ثور) در اعلامیهای گفته که طالبان ذبیحالله عیار، شاعر و نویسنده؛ ذکرالله، نظامی پیشین و مهتاب همدرد، منسوب پولیس در حکومت پیشین را از بخشهایی از ولایت غزنی بازداشت کرده و تاکنون از سرنوشت آنان خبری نیست.
به گفتهی این کمیسیون، طالبان ژنرال عبدالمناف دره، آموزگار پیشین اکادمی پولیس را نیز از کابل بازداشت و زندانی کرده اند.
این نهاد حقوق بشری افغانستان ادامهی این بازداشتها را «ظالمانه و ضد حقوقبشری» عنوان کرده و افزودهاست که «عفو عمومی» طالبان «دروغی» بیش نیست.
رفتارهای «ضد حقوقبشری» طالبان همواره با واکنشهای جهانی رو به رو شده، اما طالبان تاکنون وقعی به آنها نگذاشتهاند.