دفتر مبارزه با هراسافگنی وزارت امور خارجهی ایالات متحده امروز گزارش سالانهی هراسافگنی ۲۰۲۳ را منتشر کرد. گزارشی که نشان میدهد گروههای «هراسافگن» مانند داعش و القاعده به دنبال دستیابی به مواد «کیمیایی، بیولوژیکی، رادیولوژیکی و هستهای» برای انجام حملات مرگبار در جهان هستند.
در گزارش گفتهشده که دسترسی آسان به این مواد برای نیازهای بازرگانی و پژوهشی و ضعف نظارت مرزی، آنها را در معرض سوء استفاده قرار دادهاست و تلاشهای جهانی برای کنترول این وضعیت در حال افزایش اند.
از جملهی این تلاشها در گزارش به برنامههای همکاری جهانی، مانند مشارکت جهانی علیه گسترش جنگافزارهای کشتار جمعی و قطعنامهی 1540 سازمان ملل اشاره شده و گفته شده که این تلاشها به تقویت امنیتِ زنجیرههای تامین و نیز آموزش نیروهای امنیتی در این باره پرداخته است. همچنین افزوده شده که ایالات متحده و سازمانهای جهانی مانند سازمان منع استفاده از سلاحهای کیمیایی با برگزاری کارگاههای آموزشی و برنامههای امنیتی، اقدامهای پیشگیرانهای را در کشورهای مختلف برای پیکار با تهدیدات مواد کیمیایی، بیولوژیکی، رادیولوژیکی و هستهای اجرا کردهاند.
قطعنامهی 1540 سازمان ملل که در سال 2004 توسط شورای امنیت به تصویب رسید، با هدف جلوگیری از گسترش سلاحهای کشتار جمعی (هستهای، کیمیایی و بیولوژیکی) و فنآوریهای مرتبط به گروههای غیردولتی از جمله هراسافگنان تدوین شده است. این قطعنامه دولتها را ملزم میکند تا قوانین و اقدامهای لازم برای کنترل انتقال، تولید و استفادهی غیرقانونی از این سلاحها و مواد را اتخاذ کنند و امنیت مرزی و نظارتی را تقویت نمایند.
از سوییهم در گزارش تازهی وزارت خارجه ایالات متحده به «تهدیدهای نوظهور» در زمینهی هراسافگنی اشاره شده است؛ از جمله «هراسافگنی سایبری» که بر بنیاد این گزارش، گروههای هراسافگن «بهطور فزایندهای» از آن برای آسیبرساندن به زیرساختها و ایجاد اختلال در سیستمهای دولتی و اقتصادی استفاده میکنند. همچنین «افراطگرایی آنلاین» به ابزاری برای تبلیغ ایدئولوژیهای هراسافگنی و جذب نیروهای تازه تبدیل شده است. در گزارش آمدهاست که انترنت و شبکههای اجتماعی بهعنوان پلتفرمهای اصلی برای ترویج افکار و برنامههای هراسافگنانه مورد استفاده قرار میگیرند، طوری که گروههای هراسافگنی با استفاده از انترنت، شبکههای اجتماعی و ابزارهای رمزگذاری شده به گسترش ایدئولوژی و جذب نیروی خود میپردازند.
گزارش تاکید میکند که برای پیکار با این تهدیدها، تقویت همکاریهای جهانی، ایجاد زیرساختهای امنیتی پیشرفته و تمرکز بر آموزش نیروهای امنیتی ضروری است. استفاده از فناوریهای نوین برای شناسایی و پیشگیری از حملات نیز به عنوان «اولویت راهبردی» در این گزارش مطرح شدهاست.
این گزارش در حالی به نشر میرسد که هراسافگنی جهانی با ایجاد ناامنی در مناطق مختلف، گسترش افراطگرایی و تهدید زیرساختهای حیاتی، به یکی از چالشهای جدی برای دولتها تبدیل شده است. افزایش حملات، جذب نیروهای جدید، و پیچیدگی در شناسایی تهدیدها باعث نگرانیهای روزافزون شده و بر اهمیت پاسخهای «هماهنگ و پیشگیرانه» در این خصوص افزودهاست.