بشار اسد، رئیس‌جمهوری سوریه که به همراه پدرش، حافظ اسد بیش از پنج‌دهه بر این کشور حکمرانی کرد، پس از فشارهای شدید از سوی «شورشیان» و عقب‌نشینی نیروهای امنیتی، سرانجام از دمشق گریخت. این تحولات به پایان یک دوران به گفته‌ی منتقدان «تاریک» در تاریخ سوریه و پایان سلطنت خانواده‌ای می‌انجامد که از سال 1970 میلادی قدرت را در این کشور در دست داشتند.
حکومت اسد که از سال 2000 میلادی آغاز شد، در ابتدا با وعده‌های «اصلاحات اقتصادی و اجتماعی» به نظر می‌رسید که تغییراتی در سیاست‌های کشور ایجاد خواهد کرد. با این حال، او به سرعت نشان داد که سیاست‌هایش با همان «خشونت و استبداد دوران پدرش» ادامه خواهد یافت. اسد در طول دوران حکمرانی خود، هر گونه مخالفت را به شدت سرکوب کرد و هیچ‌گونه فضای سیاسی برای انتقاد ایجاد نکرد.
بحران واقعی اما زمانی آغاز شد که در سال 2011، موج اعتراضات به حکومت‌های استبدادی در جهان عرب، معروف به «بهار عربی»، به سوریه رسید. اعتراضات اولیه به سرعت به شورش‌های مسلحانه تبدیل شدند و جنگ داخلی سوریه آغاز شد. در این جنگ، شورشیان در مناطق مختلف کشور با نیروهای دولتی جنگیدند. اسد به سرعت از نیروی امنیتی و نظامی خود استفاده کرد تا شورش‌ها را سرکوب کند و بسیاری از مخالفان را به قتل رساند.
در این جنگ، سوریه با کمک کشورهای خارجی همراه شد. روسیه که پایگاه دریایی در سوریه دارد، با حمایت هوایی از نیروهای اسد وارد جنگ شد. ایران نیز با ارسال نیروهای نظامی و مشاوران به اسد کمک کرد و گروه حزب‌الله لبنان نیز به تقویت مواضع دولت سوریه پرداخته بود. در عین حال، ایالات متحده و برخی دیگر از کشورهای غربی به گروه‌های مخالف اسد کمک‌های نظامی و مالی ارائه دادند، به ویژه پس از ظهور گروه‌های افراطی همچون داعش.
این جنگ نه تنها به کشته شدن صدها هزار تن منجر شد بلکه باعث آوارگی میلیون‌ها نفر از مردم سوریه شد. طبق آمارهای سازمان ملل متحد، تقریباً نیمی از جمعیت 23 میلیونی سوریه از خانه‌های خود آواره شده‌اند و در یکی از بزرگ‌ترین بحران‌های انسانی قرن بیست و یکم قرار دارند.
در حالی که جنگ داخلی سوریه در سال‌های اخیر کاهش یافت، اما بشار اسد هیچ‌گاه نتوانست کنترل کامل کشور را بازگرداند. نیروهای شورشی که از تاریخ 27 نوامبر امسال حملات گسترده‌ای را آغاز کردند، در نهایت توانستند به دمشق برسند و به گزارش‌ها، اسد از پایتخت گریخته است. برخی منابع از جمله یک گروه مخالف سوری گفته‌اند که رژیم اسد، روسیه و ایران به‌طور مشترک در سوریه شکست خورده‌اند.
طبق گزارش‌ها، بشار اسد و خانواده‌اش پس از ورود شورشیان به دمشق، در ساعات اولیه‌ی روز یکشنبه از پایتخت فرار کرده‌اند. یک هواپیمای سوری از فرودگاه دمشق به پرواز درآمد و به سمت منطقه‌ای ساحلی در غرب سوریه حرکت کرد، اما پس از مدتی ناگهان مسیر خود را تغییر داد و از رادارها ناپدید شد. هنوز سرنوشت دقیق اسد و خانواده‌اش مشخص نیست و برخی از منابع احتمال داده‌اند که هواپیمای اسد در حادثه‌ای سقوط کرده باشد.
در حال حاضر، مناطق تحت کنترل شورشیان در دمشق، تحت حاکمیت گروه‌های مختلف از جمله گروه «هیات تحریر الشام» قرار دارد که قبلاً با القاعده ارتباط داشت، اما از سال 2016 این ارتباطات را قطع کرده و خود را گروهی «معتدل‌تر» معرفی کرده است. این گروه در حال حاضر به عنوان یکی از بزرگ‌ترین گروه‌های مخالف در سوریه شناخته می‌شود.
اگرچه با سقوط رژیم اسد، آینده‌ی سوریه همچنان نامشخص است و احتمالات مختلفی برای دولت آینده‌ی این کشور وجود دارد، این تحول قطعاً به معنای پایان سلطنت 50 ساله‌ی خانواده‌ی اسد در سوریه و آغاز دوران جدیدی در تاریخ این کشور است. اما چالش‌های بسیاری همچنان پیش روی سوریه قرار دارد و این کشور همچنان در حال تلاش برای بازسازی و بازگشت به ثبات خواهد بود.
