تغییرات رو به فزونی اقلیمی که تاثیرات آن را در سیلابهای ویرانگر – همچون نمونهی بغلان – و توفانهای شدیداً زیانبار – همچون توفان اخیرِ «میلتون» در سواحلی شرقی امریکا – شاهد بودهایم؛ همچنان تهدیدی اصلی و اساسی به کشورهای آسیبپذیری چون افغانستان است. این تغییرات در چند سال گذشته جهشی محسوس را در گرمای رو بهافزایش و خشکسالی در افغانستان پدید آورده است. در این مطلب به گرمترین دماهای ثبتشده در نقاط مختلف افغانستان نگاهی میاندازیم.
سازمان ملل همین چند هفتهی پیش خبر از آسیبپذیری «خطرناک» افغانستان در برابر تغییرات اقلیمی داد؛ بهباور این سازمان افغانستان «ششمین» کشور آسیبپذیر در برابر این تغییرات است. کشوری که هیچ راهی به ابحار و آبهای آزاد ندارد، چند سالیست پیهم دچار خشکسالی میشود و بدتر اینکه اقتصادی شدیداً وابسته به اقلیم و کشاورزی است.
نمونههایی چون بارش برف در ماه ثور و سیلابهایی ویرانگرتر از همیشه در ولایتهایی چون بغلان همگان در این چندسال زنگ خطرهایی بودهاند از افزایش بیثباتی اقلیمی و تغییر الگوی آبوهوا در کشوریکه اکثریت مردم آن با کشاورزی و کاشت امرار معاش میکنند.
ولی گرمترین دماهای ثبتشدهی کنونی در افغانستان چقدر بودهاند؟ آیا این دماها هشداری برای مستعد بودن این خاک به تولید موجهای کُشندهی گرما نیستند؟ پلنتمپس در آماری پاسخ ما را میدهد
۳. ۴۷ درجهی سانتیگرا، هرات، آگست ۲۰۲۰
این گرمایِ وحشتآور همین چهار سال پیش و در هرات ثبت شده است. براساس مطلبیکه بیبیسی در مورد واکنش بدن به گرمای شدید منتشر کرده است؛ این درجه برای از کار انداختن فرایندهای کیمیاوی بدن و نارسایی خون به پوست کافیست و در مواردی حتا جان انسانها را تهدید میکند.
۲. ۴۸ درجهی سانتیگراد، قندهار
پلنتمپس مدعیست که این دمای سرسامآور در منطقهی جنوبی و گرم قندهار در سال ۱۹۸۰ بهثبت رسیده است. اگرچه مناطق جنوبی غربی افغانستان همچون فراه، نیمروز، هلمند و قندهار هماره گرم بودهاند، ولی چهلوهشت درجهی سانتیگراد نشاندهندهی گرماییست که تحمل آن برای آدمیانی که در مناطق معتدل و سرد زندگی کردهاند بسیار دشوار خواهد بود.
۱. ۴۸ درجهی سانتیگراد، مزارشریف
شهر مزار شریف، مرکز ولایت بلخ در شمال افغانستان، به گرمای طاقتآزمای خود شهرت دارد. گرمای چهلوهشت درجهای (معادل با یکصد و نُزده درجهی فارنهایت) که در جولای سال ۱۹۸۳ در این شهر به ثبت رسیده است؛ دستکمی از دمای صحراهای بزرگ شبهجزیرهی عرب و صحراهای شمال افریقا ندارد. براساس مطلب منتشرشده از سوی بیبیسی، در چنین دمایی حتا امکان وقوع حملهی قلبی پدید میآید و در صورت دریافت نشدن کمکهای عاجل، امکان زندهماندن در چنین دمای جهنمیای کم خواهد بود.
تلویزیون دیار، رسانهی مستقر در ایالات متحده است که از سوی شماریاز «خبرنگاران در تبعید» افغانستان پایهگذاری شدهاست. اینرسانه هماکنون روی پایگاههای دیجیتال، رویدادهای افغانستان و جهان را به زبانهای فارسی، پشتو و انگلیسی روایت میکند و در نظر دارد تا بهزودی پخش زندهی اینترنتی و ماهوارهای اش را نیز آغاز کند.