داعش خراسان پولش را از کجا می‌آورد؟

گروه دولت اسلامی شام و عراق یا «داعش» که در شمار بدنام‌ترین و جنایت‌کارترین گروه‌های تروریستی تمام دوران‌ها قرار دارد؛ سابقه‌ی طویلی از انجام عملیات‌های تروریستی مرگ‌بار در آسیا و اروپا دارد. در آخرین مورد این گروه تئاتری را در مسکو آماج قرار داده و یک‌بار دگر ثابت کرد که هم‌چنان تهدیدی جدی برای امنیت جهانی‌ست. ولی این گروه که ظاهراً به‌لطف پیش‌مرگه‌های کُرد و ائتلاف جهانی به رهبری امریکا شکست خورده بود، پول و امکاناتش را از کجا می‌آورد؟ اسپکتیتور در گزارشی به این پرسش پرداخته است.

اسپکتیتور در این گزارش اشاره‌ی مختصری به تهدیدهای ناشی از شاخه‌ی خراسان این گروه کرده است؛ با تاکید بر حمله‌ی مرگ‌بار مسکو که بیشتر از صد کشته برجای نهاد و تهدیدهایی که این گروه به المپیک روان پاریس متوجه کرده‌اند. این دو مورد نشانه‌های آشکاری از این هستند که داعش هرگز به جغرافیای مشخصی محدودشدنی نیست و اگر در افغانستان باشد یا عراق؛ کل جهان را تهدید می‌کند.

براساس این گزارش داعش تا زمانی‌که در عراق و سوریه و در اوج قدرت خود بود؛ درآمد سرشارش را از چند منبع مهم تامین می‌کرد. یکی از منابع فروش آثار باستانی در بازار سیاه و به تاراج بُردن سرمایه‌ی فرهنگی و ملی سوریه و عراق بود.

این گروه که به ستمگری و زورگویی وحشیانه بر کسانی‌که زیر سایه‌ی حاکمیتش زندگی می‌کنند شهرت دارد؛‌ بخش عمده‌ی دگری از درآمدش را مدیون مالیات سنگینی بود که بر روی هشت میلیون تنی که در مناطق تحت اداره‌ی آنان زندگی می‌کردند مدیون بود.

از سوی دگر، این گروه منابع طبیعی مناطقی که در آن حاکم شود را نیز آنچنان می‌مکد که در کم‌ترین زمان بیشترین سود را از آن برد؛ در مورد عراق و سوریه که دارایی اصلی و ملی این کشورها نفت است؛ داعش براساس گزارش اسپکتیتور روزانه ۳ میلیون دالر از پول نفت خام درآمد. ۳ میلیون دالر در هر روز به تعبیر این رسانه، مقدار زیادی «کلاشینکوف» است.

البته داعش خراسان بنابر گفته‌ی اسپکتیتور «بسیار کوچک‌تر» از روزگار اوج قدرت و ثروت داعش است. منبع اصلی درآمد داعش خراسان را این گزارش اختطاف، قاچاق و اخاذی از مردم تشکیل می‌دهد. اقلامی که باید نشان بدهند این گروه تا زمانی‌که مسئله‌ی «جهاد» و «خلافتش» مطرح باشد از پس چه توحشی برمی‌آید.

این گزارش در ادامه سقوط نقطه‌ی قوت داعش خراسان، یعنی ولایت ننگرهار را به دست طالبان دقیقه‌ی تضعیف و کاهش رشد سریع این گروه در جغرافیای افغانستان می‌خواند و می‌افزاید که داعش خراسان اینک دسترسی مستقیم به منابع گسترده‌ی طبیعی افغانستان ندارد.

از سوی دگر اسپکتیتور افزوده است که داعش در راس یک شبکه‌ی جهانی از دوستان «افراطی» خود قرار دارد که در سرتاسر دنیا و از راه‌های متفاوت پول به‌دست می‌آورند تا فعالیت‌هایشان را ادامه دهند. در این مورد اشاره به گروهی از سومالیا شده است که به داعش خراسان پول می‌فرستد.

نکته‌ی جالب‌تر در این گزارش اما این است که براساس آن، داعش خراسان و هم‌راهان این گروه در افغانستان و باقی مناطق جهان، از «ارزهای دیجیتالی» هم‌چون بیت‌کوین و ایتریوم نیز برای درآمدزایی استفاده می‌کنند. نکته‌ای که نشان‌گر گستردگی و پیچیدگی پدیده‌ای هم‌چون داعش است.

از سوی دگر، در این گزارش می‌خوانیم که داعش بر ضعف نظام مالی و بانکی افغانستان و رواج سیستم «حواله» نیز سرمایه‌گذاری کرده و از آن سود می‌برد. حواله گونه‌ای از مبادله‌ی پول است که توسط نهادهای رسمی انجام نمی‌شود و افراد بدون هیچ قید و شرطی در آن پول و سرمایه را دست‌به‌دست می‌کنند. اسپکتیتور استفاده‌ی گسترده‌ی داعش از این سیستم را از گزارش وزارت خزانه‌داری امریکا نقل کرده است.

در پایان این گزارش آمده است که اگرچه امریکا و طالبان می‌خواهند با داعش مبارزه کرده و آن را سرکوب کنند؛ ولی هرگاه طالبان عملیاتی علیه داعش انجام می‌دهند؛ این گروه پاسخ این عملیات را با حمله در خارج از افغانستان و اعمال فشار بر طالبان می‌دهد.