یک نوار تصویری نشرشده در شبکات اجتماعی، مکتبی در شهرستان ناور ولایت غزنی را نشان می‌دهد که شاگردان در وضعیتی اسفناک در ساختمانی نیمه‌کاره درحال یادگیری و سبق‌خوانی هستند. در نوار پیداست که در این مکتب هیچ صندلی، میز، دروازه و یا هیچ وسیله‌ی ضروری ابتدایی دگر برای آموزش وجود ندارد و کودکان در بدترین وضع ممکن در یک ساختمان گِلی سعی می‌کنند آموزش ببینند و «آینده‌ی روشنی» بسازند. پرسش این است که آموزش، تعلیم و روشنایی در رژیم طالبان چه جایگاهی دارد؟ به‌نظر می‌رسد که «طالبان» و «فکر» دو متضاد جمع‌ناشدنی هستند.
این نخستین گزارشی نیست که حال آموزش و تعلیم و اندیشه را در زیر پرچم طالبان «گریستنی» می‌نماید، پیشتر از این گزارش‌ها حاکی از تبدیل شدن مکاتب در ولایت پنجشیر به «انبارهای نظامی» و مراکز نظامی بودند و ماجرای بسته ماندن سه‌ساله‌ی مکاتب دخترانه در کشور نیز که روشن‌تر از روز است. طالبان از روز پیدایش تاکنون هیچ گام بلند و محکمی در راستای رشد ظرفیت تعلیمی و تحصیلی کشور برنداشته‌اند.
چندان بهتان گزاف یا حتا اتهامی نیست که بگوییم تعلیم و تحصیل در شمار پدیده‌های مورد علاقه‌ی طالبان نبوده و نیستند؛ این نکته روشن‌تر نیز خواهد شد اگر ما به یاد آوریم که طالبان در این سه سال «انتحاری‌های» خود را بسیار بیشتر از نخبگان تعلیمی ستوده‌اند و سزاوار جایزه و قدردانی دانسته‌اند. در رژیمی که قدر «انتحاری» از نخبه و تعلیم‌یافته بیشتر باشد هرگز بعید نیست که حال اندیشه هر روز محتضرتر و بدتر از روز پیش شود.
ملاحسن آخند، که اینک رئیس دولت طالبان است، در گفت‌وگویی تاکید کرده بود که در کل زندگی‌اش به‌جز قرآن کریم حتا یک صفحه هم چیزی دگر نخوانده است و به این «نخواندن» و «ندانستن» فخر نیز فروخته بود؛ شرح این ماجرا در کتاب «افغانستان و پنج سال سلطه‌ی طالبان» به قلم وحید مژده آمده است. و با توجه به این‌که هرقدر از صدر به سمت پایین حرکت کنیم این وضع بدتر می‌شود، پس خواننده خود می‌تواند حدس بزند که وقتی نظر رئیس دولت طالبان در مورد دانش چنین است، نظر وزیر و معین و بالاخره مجاهدان این گروه در این مورد چه خواهد بود.
رویه‌ی کنونی طالبان با آموزش، نسلی «بی‌سوادتر» «بی‌اندیشه‌تر» و به‌طبع خشن‌تر از نسل کنونی برجای گذاشته و امیدهای ناچیز و کم حرکت رو به جلوی این کشور طی نسل‌های آینده را نیز نابود می‌کند. طالبان بالاترین مقام انسانیت را مقام خود می‌دانند و جامعه‌ی آینده‌ی افغانستان در بهترین حالت دوستاران تفنگ، جهاد و انتحاری خواهند بود.
